Beginnen met internationalisering in het voortgezet onderwijs

Bij internationalisering kijk je samen met leerlingen over grenzen heen en werk je aan wereldburgerschap. Sinds 2006 besteden scholen al verplicht aandacht aan burgerschap. In augustus 2021 is de 'Wet verplicht Burgerschapsonderwijs' aangescherpt. Burgerschapsonderwijs stimuleert leerlingen hoe ze actief onderdeel kunnen zijn van een pluriforme, democratische samenleving.

De samenleving wordt steeds internationaler. Actuele maatschappelijke vraagstukken als migratie en klimaatproblematiek spelen op alle niveaus. Op school, maar ook elders in de wereld. Ze vragen om mondiale oplossingen. En om leerlingen die hiermee om kunnen gaan.

Door op school de stap te zetten van burgerschap naar wereldburgerschap beseffen leerlingen dat ze verbonden zijn met de rest van de wereld en dat ze er een actieve rol in kunnen spelen. Die wereld begint voor leerlingen binnen hun eigen school. Internationalisering en wereldburgerschap zijn geen vak apart, maar verweven in het curriculum. In veel vakken is er immers al sprake van een internationale context.

Door te werken aan internationalisering en wereldburgerschap geef je leerlingen kennis, houding en vaardigheden mee waarmee ze internationaal competent worden. Hiermee kunnen ze leven, leren en werken in een diverse samenleving. Bovendien draagt het positief inzetten van diversiteit en meertaligheid in de klas bij aan het vergroten van kansengelijkheid.

Een goede manier om te starten is om samen met een groep collega’s te inventariseren wat er al gebeurt op school aan internationaliseringsactiviteiten. Denk bijvoorbeeld aan studiereizen of uitwisselingen. Een eerste stap kan dan bijvoorbeeld zijn om een uitwisseling of talenreis breder onderdeel van het curriculum te laten zijn. Kijk ook naar hoe internationalisering in de verschillende vakken naar voren komt.

Om bewuste keuzes te maken voor het vormgeven van wereldburgerschap is het nodig dat het wordt verbonden aan de visie van je school. Tip: besteed je studiedag aan internationalisering en wereldburgerschap en maak met elkaar bewuste keuzes over jullie visie en curriculum. Voor verschillende internationaliseringsroutes en –programma’s is een beleidsplan een voorwaarde of een middel om het doel uit te werken. Lees het beleidsplan internationalisering op bestuursniveau (117,28 kB) en schoolniveau (111,71 kB).

Internationalisering en wereldburgerschap kun je op verschillende manieren aanpakken. Begin klein en zorg dat het een duurzaam onderdeel wordt van je schoolbeleid en curriculum. Lees het stappenplan invoering internationalisering voor schoolbesturen én voor schoolleiders, coördinatoren en leraren (114,94 kB).

Hieronder zie je een aantal mogelijkheden om met internationalisering en wereldburgerschap aan de slag te gaan:

Online samenwerken met Europese scholen

Een gemakkelijke manier om een internationaal project te starten is door middel van online samenwerking. Het gratis platform eTwinning brengt je in contact met docenten uit andere Europese landen. Dit kan het begin zijn van een duurzame samenwerking met een school in het buitenland. Denk bijvoorbeeld aan een fysieke uitwisseling via het programma Erasmus+ met leerlingen in een latere fase.

Versterkt talenonderwijs

Een van de bouwstenen om te werken aan wereldburgerschap is het vergroten van talenkennis. Op school kun je dit doen door je talenonderwijs te verrijken. Neem deel aan LinQ voor taaldocenten Frans en Duits. Deelname is kosteloos en je werkt samen aan de LinQ-didactiek en wisselt ervaringen en lesmaterialen uit met je collega-docenten Frans en Duits. Of verrijk je lessen met een Duits- of Franstalige moedertaalspreker in de klas.

Ervaringen delen met andere scholen

Maak kennis met een school met veel ervaring op het gebied van wereldburgerschap en internationaliseringsactiviteiten. Veel van deze scholen zijn aangesloten bij het Global Citizen Network. Wil je weten of het Global Citizen Network iets is voor jouw school? Vraag een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek aan.

Bekijk het interactieve dashboard (op de Engelstalige website) voor een actueel overzicht van Nederlandse middelbare scholen in Nuffic-netwerken.

Lesmateriaal

Bekijk een aantal kosteloze en laagdrempelige lesmaterialen voor moderne vreemde talen en wereldburgerschap.

De leerlingen van het St. Michaël College in Zaandam werkten samen via het eTwinning-platform met scholen in Griekenland, Italië, Georgië en Frankrijk. Leerlingen brachten hun cultureel erfgoed onder de aandacht bij elkaar.

(De tekst gaat verder onder de video)

"Internationalisering staat ondanks de coronacrisis niet stil."

De Roncalli Mavo in Rotterdam en het Veluws College in Apeldoorn organiseerden een succesvolle 'nationale uitwisseling' en maakten kennis met elkaars omgeving en cultuur.

Vraag subsidie aan voor internationalisering en wereldburgerschap op je school:

• Subsidieregeling Internationalisering Funderend Onderwijs (IFO)
  Voor alle activiteiten en nascholing binnen Nederland waarmee je internationalisering in het schoolbeleid verankert.
• Erasmus+
  Mobiliteiten. Bieden onderwijsprofessionals en leerlingen de kans om nieuwe kennis en vaardigheden in het buitenland op te doen.
  Partnerschappen. Voor het ontwikkelen van innovatieve projecten met buitenlandse scholen of andere instellingen.
  Centrale acties. Voor internationale samenwerkingspartnerschappen en internationale samenwerking voor het vormen van nieuw beleid. En voor Europees Burgerschap en kennis van de Europese instituties.
• Het Interreg VI-programma Deutschland-Nederland is speciaal opgezet voor projecten die gericht zijn op samenwerking in het Duits-Nederlandse grensgebied. Denk aan bijvoorbeeld uitwisselingen tussen scholen, samenwerking tussen scholen/universiteiten, uitwisseling van docenten/professoren, taalondersteuning, stages. Om de aanvraagprocedure voor Interreg-middelen toegankelijker te maken, is het zogenaamde “kleinprojectenfonds” (KPF) ontwikkeld.

Nieuwsbrief

Praktijkverhalen, subsidietips, evenementen en internationaliseringsnieuws ontvangen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en blijf altijd op de hoogte.

Adviseur spreken

Heb je een vraag of wil je sparren over internationalisering op jouw school? Stuur gerust een mail naar po-vo@nuffic.nl. Of neem rechtstreeks contact op met een van onze adviseurs internationalisering in je regio.