‘Echte’ Duitsers zorgen voor levendigheid in de les

Ook al ligt het Groningse Winschoten vlak bij de Duitse grens, toch is Duits geen verplicht vak in de bovenbouw vmbo van het Dollard College. En veel leerlingen kozen niet voor de taal.

Daar wilde Katharina Hoffmann verandering in brengen. “Ik wilde Duits levendiger maken. Maar hoe? Ik begon na te denken of het mogelijk is om mensen van over de grens in klas te halen. Ik zag dat het Goethe Instituut het programma Schulwärts had, dat Duitse wereldwijd studenten bemiddelt, dus ook in Nederland.”

De wereld naar binnen brengen

Via Google spoorde ze universiteiten in Duitsland op die een opleiding voor Nederlandse taal hebben. Met haar idee ging ze naar schoolhoofd Anka Noorda, die haar de ruimte gaf voor haar enthousiasme. “Zij wil de wereld van buiten naar binnen halen op school”, vertelt Hoffmann. “Ze heeft veel vertrouwen in het team, en geeft ons veel vrijheid. Dat vind ik mooi.”

Al snel kwam ze na wat mails in contact met de Universiteit Münster, die de eerste stagiair naar Winschoten stuurde. “Die werkte drie maanden bij mij in de klas. Ik had niet verwacht dat het zo makkelijk zou gaan.”

Vier stagiairs

De afgelopen drie jaar zijn er in totaal vier stagiairs geweest. Naast Münster zijn er ook stagiairs geweest van de Universiteit Oldenburg. Momenteel heeft Hoffmann ook contacten met de Vrije Universiteit Berlijn en de Universiteit Duisburg-Essen. Omdat de studenten met een Erasmus+ beurs naar Nederland komen, kost het de school geen extra geld.

Op de vestiging Campus Winschoten van het Dollard College wordt lesgegeven aan de leerlingen van de bovenbouw vmbo. Het vak Duits is in de afgelopen twee jaar uitgebreid. Na eerst alleen een keuzevak voor vmbo-gt (gemengde theoretische leerweg) te zijn geweest, is het nu ook een vak voor kader en basis. “Daarom kunnen we dit schooljaar drie Duitse stagiairs laten komen. Van oktober tot december lopen twee studentes bij ons stage en in de lente komt nog één stagiaire.”

Woonruimte vinden

Een uitdaging voor de stagiairs is om woonruimte te vinden voor de paar maanden dat ze meelopen in Winschoten. “Ze beschikken dankzij Erasmus+ weliswaar over budget daarvoor, maar we wonen hier landelijk en veel kamers te huur heb je niet. En in de stad Groningen zijn buitenlandse studenten minder welkom voor kamers. Soms lukt het dus niet om een stagiair te huisvesten en dan gaat het niet door. Dat is een lastige boodschap.”

Tweede collega in de klas

Wat is de meerwaarde precies van een Duitser in de klas? “Ze zijn als een tweede leraar in de klas”, vertelt Hoffmann. “Ik heb gewoon een collega in de klas erbij, die meeloopt en meekijkt. Met name de masterstudenten kunnen zelf al lesgeven en willen dat ook.”

Daarnaast zijn ze ook een taalassistent in de klas. “Ik ben zelf geen native speaker, en nu horen de leerlingen Duits zonder accent”, benadrukt ze. “Daarnaast is het fijn om extra begeleiding te hebben, zeker bij de meer moeilijke klassen. Dan kan de taal assistent een aantal leerlingen op eigen niveau begeleiden, terwijl ik verder werk met de rest van de klas.”

Af en toe voeren ze ook eigen projecten uit, wat leidt tot leuke lessen, bijvoorbeeld over Duitse muziek of film. “De stagiairs hebben allemaal leuke hobby’s die ze delen in de klas. Van theater tot sportlessen. Daar is ruimte voor.”

De stagiairs moeten in het begin wel even flink wennen aan de Nederlandse school, vertelt Hoffmann. “Onze leerlingen zijn in vergelijking met leeftijdsgenoten in Duitsland minder keurig aan het werk. Er is minder respect voor de leraar, ze zijn mondiger, zeker op het vmbo.”

“Na hun eerste schrik zie je ze echter al snel groeien. Ze komen wat onzeker de klas binnen, maar aan het eind van hun verblijf bij ons hebben ze een hele goede relatie met de leerlingen. In Duitsland is er best wel een grote afstand tussen leraar en leerling, terwijl bij ons je heel dichtbij moet staan.”

Hoffmann laat de stagiairs ook een dagje meelopen op de andere vestigingen van het Dollard College, waar vwo en havo zijn ondergebracht, om ze te laten kennismaken met het Nederlandse systeem.

Grootste keuzevak

Ook de leerlingen waarderen de komst van ‘echte’ Duitsers in de klas. De kennismaking gaat meteen vanaf het begin in het Duits. Groepjes leerlingen krijgen van Hoffmann extra opdrachten. Zo mogen ze een interview doen met de stagiair in het Duits en er een bericht in het Nederlands over schrijven voor de nieuwsbrief.

“Het zijn natuurlijk allemaal jonge mensen van begin twintig. Dat spreekt de leerlingen aan. We hadden bijvoorbeeld een jongen die een enorme voetbalfan was. Dat leidde meteen tot gesprekken die de leerlingen oprecht leuk vonden. We krijgen hele leuke feedback vanuit de leerlingen.”

Ook het aantal leerlingen, dat Duits als examenvak kiest, groeit. Hoffmann: “Mede door de stagiairs is ons vak dus populairder aan het worden. We zijn inmiddels een groot keuzevak met een groeiend aantal leerlingen geworden en hebben dit schooljaar maar liefst vier examenklassen.”

Hoffmann raadt andere scholen het werken met Duitse stagiairs dan ook aan. “Niet alleen heb je extra handen in de klas, je hebt gewoon native speakers in de klas. Dat maakt het vak levend. Leerlingen vragen bijvoorbeeld wel eens om jeugdwoorden. Ik ken ze niet allemaal, maar daar kunnen de Duitse studenten bij helpen. Een taal leren kun je misschien ook wel met boeken maar je maakt het leuker en levendiger door een Duitser in de klas te nemen.”