Hoger onderwijs - China

Hoger onderwijs in China

Hoger onderwijs wordt in China 高等教育 (gaodeng jiaoyu) genoemd. Chinese hogeronderwijsinstellingen verzorgen 2 soorten opleidingen:

degree-opleidingen (bachelor 本科 benke, master 硕士 shuoshi, PhD 博士 boshi); en
non-degree-opleidingen (专科 zhuanke).

Degree-opleidingen

Degree-opleidingen kunnen wetenschappelijk of beroepsgericht zijn. Studenten kunnen in China 3 soorten graden (degrees) behalen via een degree-opleiding:

Ze ontvangen bij hun afstuderen 2 documenten:

een graduation certificate (毕业证书 biye zhengshu); en
een degree certificate (学位证书 xuewei zhengshu).

Non-degree-opleidingen (zhuanke)

Non-degree-opleidingen zijn opleidingen in het Chinese hoger onderwijs die niet leiden tot een academische graad (zoals een bachelorgraad). Deze opleidingen zijn meer praktijkgericht dan bacheloropleidingen en heten in het Chinees zhuanke. Universiteiten en andere hogeronderwijsinstellingen verzorgen deze opleidingen.

Toelating tot hoger onderwijs

Toelating tot het hoger onderwijs gebeurt in China voornamelijk op basis van het resultaat van het landelijk toelatingsexamen (高考 gaokao).

Toelatingsexamen: gaokao

Provinciale examenbureaus verzorgen een keer per jaar het nationale toelatingsexamen, het gaokao. Om dit te mogen maken, moeten leerlingen het senior middle school graduation certificate hebben behaald. Al mogen ze ook met een beroepsgericht middelbareschooldiploma (vocational senior middle school graduation certificate) het gaokao doen. Maar meestal behalen leerlingen met het beroepsgerichte diploma een lagere score dan leerlingen met een senior middle school graduation certificate. Dit komt omdat ze minder algemeen vormende vakken hebben gekregen tijdens de opleiding. Zie Studieresultaten voortgezet onderwijs voor meer informatie over gaokao-scores.

Gaokao: 3+X-model

Van 2003 tot 2020 was de inhoud van het nationale toelatingsexamen (gaokao) volgens het zogenaamde 3+X-model:

Het cijfer 3 staat voor het aantal verplichte examenvakken (Chinees, wiskunde en een vreemde taal).
De letter X staat voor de 6 vakken scheikunde, natuurkunde, biologie, politiek, geschiedenis en aardrijkskunde.

Uit deze 6 vakken kon iedere provinciaal examenbureau haar eigen combinaties kiezen. Meestal werden er 3 standaardcombinaties gekozen:

humanities (3+文科综合), met de vakken politiek, geschiedenis en aardrijkskunde;
science (3+ 理科综合), met natuurkunde, scheikunde en biologie; of
een combinatie van humanities en science.

Gaokao: 3+3-model

Sinds 2018 voeren de provincies langzamerhand een nieuw model in: 3+3. De 6 vakken (van de X) worden vervangen door 3 losse keuzevakken. De meeste provincies zijn inmiddels op dit model overgestapt.

Bij dit nieuwe model is er geen onderscheid meer tussen de 2 profielen humanities en science. Leerlingen kunnen voortaan kiezen uit de vakken politiek, geschiedenis, aardrijkskunde, natuurkunde, scheikunde en biologie. De keuze laten ze afhangen van de toelatingseisen van de opleiding die ze willen doen.

Toelating zonder gaokao

Het is niet altijd nodig om het gaokao te doen. Er zijn alternatieve routes voor toelating tot hoger onderwijs in China:

Volwassenenonderwijs: als iemand slaagt voor het National Adult Higher Education Entrance Examination (成人高考 chengren gaokao).
Baosong: als een leerling vanwege buitengewone resultaten een baosong (保送) heeft, een speciale aanbeveling van de school bij de universiteit van zijn keuze.
Privé-instelling: sommige privé-instellingen laten alle studenten toe die het collegegeld kunnen betalen.

Graduation certificate van een non-degree-opleiding (zhuanke)

Studenten krijgen aan het einde van een non-degree-opleiding (zhuanke) een Graduation certificate.

: 2 of 3 jaar.
Inhoud: technische, beroepsgerichte vakken en meestal een stage en/of afstudeerscriptie.
Toelatingseisen: een vocational senior middle school graduation certificate of senior middle school graduation certificate en een toelatingsexamen.
Functie van het diploma: werk. Ook is het voor studenten mogelijk om na een zhuanke-opleiding alsnog een Bachelor degree certificate te behalen. Dan kan via een zogenaamde top-up-opleiding:
- 3 jaar aanvullende studie na een 2-jarige zhuanke-opleiding; of
- 2 jaar aanvullende studie na een 3-jarige zhuanke-opleiding.
  In het Chinees heet dit traject 专升本 zhuanshengben: van een zhuanke-opleiding verder naar een benke-opleiding.
Diploma: Graduation certificate (毕业证书 biye zhengshu), ook wel vertaald als Junior college diploma.

We vergelijken een Graduation certificate behaald na een 2-jarige non-degree-opleiding (zhuanke) met 2 jaar hbo.

We vergelijken een Graduation certificate behaald na een 3-jarige non-degree-opleiding (zhuanke) met 3 jaar hbo.

Bachelor degree certificate

Studenten behalen een Bachelor degree certificate (学士学位 xueshi xuewei) na een 4-jarige bacheloropleiding (本科 benke).

Duur: 4 jaar. Uitzonderingen: 5 jaar bij geneeskunde, traditionele Chinese geneeskunde, architectuur en sommige opleidingen in techniek en muziek.
Inhoud: algemeen vormende vakken (zoals Engels en wiskunde), verplichte vakken en keuzevakken. En meestal een stage en/of scriptie.
Toelatingseisen: senior middle school graduation certificate + toelatingsexamen (gaokao).
Functie van het diploma: toegang tot masteropleidingen of werk.
Diploma: Bachelor degree certificate (学士学位证书 xueshi xuewei zhengshu) en graduation certificate (毕业证书 biye zhengshu).
Let op: in sommige gevallen krijgen studenten geen degree certificate, bijvoorbeeld omdat zij:
- (meerdere malen) gezakt zijn voor de Chinese College English Test (CET);
- hun scriptie niet hebben afgerond;
- het vereiste eindgemiddelde niet hebben gehaald.

We vergelijken een Bachelor degree certificate met een hbo-bachelor of 2 jaar wo. Dit hangt af van de inhoud van de opleiding.

We vergelijken een Bachelor degree certificate van een Project 211-instelling (tot en met augustus 2021) of een Double First Class University (vanaf september 2021) met een hbo-bachelor of een wo-bachelor. Dit hangt af van de inhoud van de opleiding.

Master degree certificate

Studenten kunnen zowel aan hogeronderwijsinstellingen als aan onderzoeksinstellingen een Master degree certificate (硕士学位 shuoshi xuewei) behalen.

Duur: 2, 2½ of 3 jaar.
Inhoud: verplichte specialisatievakken en keuzevakken. Een afstudeerscriptie of -project en eventueel een stage. De helft van de tijd is voor coursework (inclusief tentamens) en de andere helft is voor het schrijven van de scriptie.
Toelatingseisen: een bachelor degree certificate en toelatingsexamen, en kandidaten mogen niet ouder zijn dan 35 jaar.
Functie van het diploma: toegang tot een promotietraject (PhD) of werk.
Diploma: Master degree certificate (硕士学位证书 shuoshi xuewei zhengshu) en graduation certificate (毕业证书 biye zhengshu).
Let op: als studenten alleen het studiedeel (coursework) met succes afronden ontvangen ze geen mastergraad (Master degree certificate) maar alleen een graduation certificate (毕业证书 biye zhengshu).

We vergelijken een Master degree certificate met een hbo-master of een wo-master. Dit hangt af van de inhoud van de opleiding.

Master degree certificate via alternatieve route

Studenten kunnen ook via een alternatieve route een mastergraad (Master degree certificate) halen op basis van een zogenaamde gelijkwaardige onderwijsachtergrond (同等学力 tongdeng xueli). Studenten moeten dan een bachelor degree certificate en minimaal 3 jaar relevante werkervaring hebben.

Studenten schrijven een scriptie en moeten slagen voor:

een nationaal examen buitenlandse taal;
een nationaal examen onderzoeksvaardigheden;
door de onderwijsinstelling vastgestelde examenvakken.

Hierbij kunnen studenten vrijstellingen krijgen op basis van hun vaardigheden (onderwijs, onderzoek en vakkennis).

Zijn studenten voor dit alles geslaagd, dan ontvangen ze een Master degree certificate en een cijferlijst van de afgeronde examenvakken, maar ze krijgen geen graduation certificate (毕业证书 biye zhengshu).

Voor deze alternatieve route staat de letter T (van 同等学力 tongdeng xueli) voor het referentienummer op het degree certificate. Een soortgelijke procedure is er ook voor het verkrijgen van een PhD-graad.

Doctor degree certificate (PhD)

Studenten kunnen na een masteropleiding toegelaten worden tot een PhD-opleiding.

Duur: 3-5 jaar.
Inhoud: 1 jaar studie (coursework), het schrijven en verdedigen van een proefschrift.
Toelatingseisen: een master's degree certificate, toelatingsexamen en aanbeveling van ten minste 2 hoogleraren of (hoofd)docenten in het vakgebied; kandidaten mogen bij aanvang niet ouder zijn dan 40 jaar. Let op: alleen de allerbeste studenten kunnen een gecombineerde Master-PhD-opleiding (硕博连读 shuobo liandu) volgen. Ze hoeven dan geen aparte mastergraad te halen en ook geen toelatingsexamen te doen voor toelating tot het promotietraject.
Diploma: Doctor degree certificate (博士学位证书 boshi xuewei zhengshu) en graduation certificate (毕业证书 biye zhengshu).