Hoger onderwijs

De indeling van het Poolse hoger onderwijs lijkt veel op de indeling van het Nederlands hoger onderwijs. Het hoger onderwijs in Polen is ook wetenschappelijk of beroepsgericht; er zijn wetenschappelijke en beroepsgerichte onderwijsinstellingen. Het verschil met Nederland is dat een opleiding aan een wetenschappelijke onderwijsinstelling soms beroepsgericht kan zijn. We beschrijven op deze pagina de diploma's die we vaak zien.

Er zijn 3-jarige beroepsopleidingen in het Poolse hoger onderwijs. Deze opleidingen heten korte cyclus-opleidingen. Studenten behalen er geen licencjat, maar een diploma (dyplom). Deze opleidingen zijn er alleen voor sociaal werk en volgen studenten aan een kolegium pracowników służb społecznych (college voor sociaal werk). In het oude systeem bestonden er ook korte cyclus-opleidingen voor bepaalde lerarenopleidingen.

• Duur: 3 jaar.
• Inhoud: hoger beroepsonderwijs voor sociaal werk.
• Toelatingseisen: het diploma van afronding van een 4-jarig liceum of een 5-jarig technikum.
• Functie van het diploma: werk.
• Diploma: dyplom ukończenia kolegium (diploma van afronding van een college).

Er zijn verschillende soorten bachelors in Polen:

• licencjat: de algemene bachelor die studenten kunnen behalen in de richtingen geesteswetenschappen, natuurwetenschappen, sociale wetenschappen en veel medische wetenschappen;
• bachelors met een specifieke naam, zoals een licencjat in verpleegkunde of verloskunde;
• inżynier: de technische bachelor in technische wetenschappen en landbouwwetenschappen;
• inżynier architekt: de bachelor voor architectuuropleidingen.

Licencjat en inżynier

• Duur i : 3 jaar (180 ECTS) voor een licencjat en 3½ jaar (210 ECTS) voor een inżynier.
• Inhoud: wetenschappelijk of beroepsgericht (praktisch). Studenten schrijven altijd een scriptie en moeten een eindexamen (egzamin dyplomowy) doen. Bij beroepsgerichte opleidingen lopen studenten een half jaar stage.
• Toelatingseisen: świadectwo dojrzałości (maturiteitscertificaat), zie ook 'Toelating tot hoger onderwijs' hierboven.
• Functie van het diploma: werk, wetenschap of een volgende studie.
• Diploma: dyplom ukończenia studiów pierwszego stopnia (diploma van afronding van een opleiding in 1e cyclus). In de volksmond heet het diploma dyplom licencjat of dyplom inżynier.

Er zijn verschillende soorten masters:

• magister: de algemene master die studenten kunnen behalen in de richtingen geesteswetenschappen, natuurwetenschappen, sociale wetenschappen en veel medische wetenschappen;
• masters met een specifieke naam, zoals een magister in verpleegkunde of verloskunde;
• magister inżynier: de technische master in technische wetenschappen en landbouwwetenschappen;
• magister inżynier architekt: de master voor architectuuropleidingen.

Magister en magister inżynier

• Duur: 2 jaar (120 ECTS) voor een magister en 1,5 jaar (90 ECTS) voor een magister inżynier.
• Inhoud: wetenschappelijk of beroepsgericht (praktisch). Studenten schrijven een scriptie of doen een project. Ze moeten ook een eindexamen (egzamin dyplomowy) doen. Bij beroepsgerichte opleidingen lopen studenten 3 maanden stage.
• Toelatingseisen: een licencjat of inżynier.
• Functie van het diploma: werk of toegang tot een promotietraject (PhD).
• Diploma: dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia (diploma van afronding van een opleiding in de 2e cyclus). In de volksmond heet het diploma dyplom magister of dyplom magister inżynier.

In bepaalde vakgebieden combineren ze de 1e cyclus (bachelor) en 2e cyclus (master). In het Pools heten deze geïntegreerde masteropleidingen lange cyclus-opleidingen, omdat de bachelor en master niet zijn gesplitst. Studenten behalen een master na het succesvol afronden van deze opleiding.

• Duur: 4½ tot 6 jaar. De meeste opleidingen duren 5 jaar. Geneeskunde duurt 6 jaar, diergeneeskunde 5½ jaar en een opleiding tot acteur 4½ jaar.
• Inhoud: wetenschappelijk onderwijs en vaak een stage, onderzoek of een project. Studenten schrijven een scriptie en doen een eindexamen. Lange cyclus-opleidingen zijn er onder meer in de volgende richtingen: geneeskunde, tandheelkunde, farmacie, fysiotherapie, diergeneeskunde, rechten, voorschools- en vroegschools onderwijs en speciaal onderwijs. Daarnaast mogen ook andere studierichtingen dit soort geïntegreerde opleidingen aanbieden. Dat zie je bijvoorbeeld bij architectuur, psychologie, theologie en kunst.
• Functie van het diploma: werk of toegang tot een promotietraject (PhD).
• Diploma: dyplom ukonczenia jednolitych studiów magisterskich (diploma van afronding van een geïntegreerde masterstudie). In de volksmond heet het dyplom magister of dyplom magister inżynier. Andere diplomanamen van geïntegreerde masteropleidingen zijn:
  • dyplom lekarz (arts) na een studie geneeskunde;
  • dyplom lekarz dentysta (tandarts) na een studie tandheelkunde; en
  • dyplom lekarz weterynarii (dierenarts) na een studie diergeneeskunde.

In de 3e cyclus zijn er veranderingen. Eerst konden studenten alleen aan universiteiten promoveren. Nu kunnen studenten de titel doctor alleen behalen aan promotiescholen. Deze promotiescholen kunnen een onderdeel zijn van een universiteit, maar bijvoorbeeld ook van een onderzoeksinstituut of de Poolse academie van wetenschappen.

De oprichting van deze promotiescholen loopt tot en met 2022. Studenten die voor die tijd aan een promotie begonnen waren, kunnen hun opleiding op de oude manier afmaken. Inhoudelijk zijn er geen grote veranderingen.

• Duur: 3 tot 4 jaar.
• Inhoud: wetenschappelijk onderwijs en een persoonlijk onderzoeksplan. De student (promovendus) moet een aantal artikelen publiceren in wetenschappelijke tijdschriften en een proefschrift schrijven en verdedigen.
• Toelatingseisen: een magister of magister inżynier. Heel soms is een licencjat of inżynier voldoende.
• Diploma: dyplom doktor.

Postacademische opleidingen

Na het afronden van een bachelor- of masteropleiding kunnen studenten ook postacademische opleidingen (studia podyplomowe) doen. Studenten behalen er geen graad, zoals een magister of dyplom doktor. Het zijn vaak beroepsgerichte opleidingen voor mensen met werkervaring. Iedereen die zich wil omscholen kan dit soort opleidingen doen.