Hoger onderwijs

Bekijk informatie over het hoger onderwijs in Marokko. Welke diploma’s kunnen studenten behalen? En met welke Nederlandse diploma’s kun je deze Marokkaanse diploma’s vergelijken?

Wat staat er op deze pagina?
Terug naar boven

Hoger onderwijs in Marokko bestaat uit:

Er zijn diverse soorten hogeronderwijsinstellingen.

Universitair onderwijs

Het universitair onderwijs in Marokko kan zowel wetenschappelijk als beroepsgericht zijn. De universiteiten volgen sinds 2003 het Franse LMD-systeem met 3 cycli (3+2+3 jaar):

Let op: bachelor vervangt Licence

Sinds september 2020 kunnen studenten 4-jarige bacheloropleidingen volgen aan Marokkaanse universiteiten. De eerste studenten kunnen hun bachelor behalen aan het einde van het studiejaar 2023-2024. Het bachelordiploma geeft Marokkaanse studenten internationaal meer kansen dan de Licence. Deze aanpassing hoort bij de veranderingen van het Marokkaanse onderwijssysteem die wettelijk zijn vastgelegd (loi-cadre 51.17).

    Licence

    De 1e cyclus van 3 jaar starten studenten met een propedeutisch jaar. Na dit 1e jaar kunnen ze kiezen voor:

    • een wetenschappelijke studie (études fondamentales); of
    • een beroepsgerichte studie (études professionnelles).

    Wetenschappelijke studie

    • Duur: 3 jaar (180 ECTS).
    • Inhoud: wetenschappelijk onderwijs.
    • Toelatingseisen: een Attestation du Baccalauréat.
    • Diploma: Licence d’Études Fondamentales/ الإجازة في الدراسات الأساسية.

    We vergelijken het Licence d’Études Fondamentales met 2 jaar wetenschappelijk onderwijs

    Beroepsgerichte studie

    We vergelijken het Licence Professionnelle met 3 jaar hoger beroepsonderwijs.

    Daarnaast bestaat – op verzoek van de student – de mogelijkheid om een tussentijds diploma te behalen na 2 jaar hoger onderwijs (120 ECTS). Dat zijn, afhankelijk van de gekozen richting, de volgende diploma’s:

    • Diplôme d’Études Universitaires Générales (DEUG)/ دبلوم الدراسات الجامعية العامة;
    • Diplôme d’Études Universitaires Professionnelles (DEUP)/دبلوم الدراسات الجامعية المهنية.

    Diplôme Universitaire de Technologie (DUT)

    Studenten kunnen in de 1e cyclus ook een hoger beroepsopleiding volgen aan instituten die verbonden zijn aan een universiteit.

    We vergelijken het Diplôme Universitaire de Technologie (DUT) met ruim 2 jaar hoger beroepsonderwijs.

    Master

    De 2e cyclus, de 2-jarige masteropleiding, heeft ook 2 richtingen:

    • een wetenschappelijke opleiding (Master); en
    • een beroepsgerichte opleiding (Master Spécialisé).

    Wetenschappelijke masteropleiding

    • Duur: 2 jaar (120 ECTS).
    • Inhoud: wetenschappelijk onderwijs.
    • Toelatingseisen: Licence d’Études Fondamentales.
    • Diploma: Master/الماستر.

    We vergelijken de Master met een 1-jarige master in het wetenschappelijk onderwijs.

    Beroepsgerichte masteropleiding

    • Duur: 2 jaar (120 ECTS).
    • Inhoud: hoger beroepsonderwijs.
    • Toelatingseisen: Licence Professionnelle.
    • Diploma: Master Spécialisé/الماستر المتخصص.

    We vergelijken de Master Spécialisé met een master in het hoger beroepsonderwijs.

    Doctorat

    De 3e cyclus in het universitair onderwijs is het promotietraject.

    • Duur: minimaal 3 jaar (180 ECTS).
    • Inhoud: onderzoek, het schrijven en verdedigen van een proefschrift.
    • Toelatingseisen: Master.
    • Diploma: Doctorat/ دكتوراه.

    Uitzonderingen duur

    De meeste universitaire opleidingen hebben een duur van 2 of 4 jaar. Uitzonderingen zijn de volgende opleidingen:

    • duur van 6 jaar voor dierenarts, archi­tect en apotheker,
    • duur van 7 jaar voor geneeskunde.

    Niet-universitair onderwijs

    Naast universiteiten bestaan er ook niet-universitaire hogeronderwijsinstellingen en grandes écoles in Marokko. Studenten kunnen aan deze soorten hogeronderwijsinstellingen geen graden, maar een ander soort diploma's halen, waaronder:

    Brevet de Technicien Supérieur (BTS)

    We vergelijken het Brevet de Technicien Supérieur (BTS) met 2 jaar hoger beroepsonderwijs of met een associate degree.

    Diplôme de Technicien Spécialisé

    De opleidingen die leiden tot het Diplôme de Technicien Spécialisé volgen studenten meestal aan een Institut Supérieur de Technologie Appliqué (ISTA) of een établissement d’enseignement supérieur ne relevant pas des universités (EESNRPU).

    • Duur: 2 jaar (120 ECTS).
    • Inhoud: een gespecialiseerde opleiding in een bepaald vakgebied.
    • Toelatingseisen: minimaal een Diplôme de Technicien.
    • Diploma: Diplôme de Technicien Spécialisé/ دبلوم التقني المتخصص.

    We vergelijken het Diplôme de Technicien Spécialisé met 2 jaar hoger beroepsonderwijs of een associate degree.

    Diplôme d’Ingénieur d’Application

    De 4-jarige opleiding die leidt tot het Diplôme d’Ingénieur d’Application kunnen studenten zowel aan openbare als aan privé-onderwijsinstellingen volgen.

    We vergelijken het Diplôme d’Ingénieur d’Application met een bachelor in het hoger beroepsonderwijs.

    Diplôme d'Ingénieur d'État

    De 3-jarige opleiding die leidt tot het Diplôme d’Ingénieur d’État volgen studenten aan grandes écoles (écoles d'ingénieurs). Ter voorbereiding op de toelatingsexamens voor deze opleiding volgen aanstaande studenten na de middelbare school 2 jaar onderwijs in de zogenaamde classes préparatoires(السنتان التحضيريتان لسلك المهندس) die verzorgd worden aan speciaal daarvoor bestemde lycées.

    Deze opleiding valt onder het ‘kaderonderwijs’ (formation des cadres). Deze opleidingen zijn zowel beroepsgericht als wetenschappelijk.

    • Duur: 3 jaar, na 2 jaar classes préparatoires.
    • Inhoud: (technisch) weten­schappelijk en beroepsgericht.
    • Toelatingseisen: de 2-jarige classes préparatoires en een toelatingsexamen.
    • Diploma: Diplôme d’Ingénieur d’État/شهاده مهندس الدولة.

    We vergelijken het Diplôme d’Ingénieur d’État met 1 jaar van een 2-jarige master in het wetenschappelijk onderwijs.

    Soorten hogeronderwijsinstellingen

    Studenten kunnen in Marokko hoger onderwijs volgen aan:

    • universiteiten
    • niet-universitaire hogeronderwijsinstellingen
    • grandes écoles

    Universiteiten

    Universiteiten verzorgen zowel wetenschappelijk als hoger beroepsonderwijs (zie Universitair onderwijs). Een universiteit bestaat uit verschillende onderdelen, maar ten minste uit 3 faculteiten (facultés). Voorbeelden van andere onderdelen zijn: écoles normales supérieures, écoles normales, écoles supérieures, écoles nationales, écoles d’ingénieurs, école nationale de commerce et de gestion. Universiteiten kunnen zowel openbaar als privé zijn.

    Niet-universitaire hogeronderwijsinstellingen

    Er zijn ook hogeronderwijsinstellingen die niet bij een universiteit horen, de zogenaamde établissements d’enseignement supérieur ne relevant pas des universités (EESNRPU). Voorbeelden van dit soort instellingen zijn: école nationale, institut national, institut supérieur, école, centre pédagogique regional, école normale supérieur, centre de formation. Niet-universitaire hogeronderwijsinstellingen kunnen zowel openbaar als privé zijn.

    Grandes écoles

    Grandes écoles vallen niet onder een van de hiervoor genoemde categorieën. Studenten kunnen er ‘kaderonderwijs’ (formation des cadres) volgen. Deze opleidingen zijn zowel beroepsgericht als wetenschappelijk en leiden bijvoorbeeld tot een Diplôme d'Ingénieur d'Etat.

    Toelating tot hoger onderwijs

    De toelatingseis voor hoger onderwijs in Marokko is:

    Extra eisen

    Sommige opleidingen stellen extra eisen, zoals een bepaald profiel of specialisatie. Of kandidaten moeten een toelatingsexamen doen, zoals bij medische studierichtingen en ingenieursopleidingen. Daarnaast kan het eindexamengemiddelde ook een rol spelen bij toelating.