Basis- en voortgezet onderwijs

Het basisonderwijs (enseignement primaire) in Marokko duurt 6 jaar. Kinderen van 6 tot 12 jaar doorlopen de basisschool. Ze sluiten deze periode af met het Certificat d’Études Primaires (CEP)/ شهادة الدراسات الإبتدائية.

Volgens een nieuwe wet, de in 2019 goedgekeurde loi-cadre 51.17, gaat het kleuteronderwijs (2 jaar) over een paar jaar ook deel uitmaken van het basisonderwijs.

Het voortgezet onderwijs (enseignement secondaire) duurt 6 jaar. Het bestaat uit 2 fases van 3 jaar:

• de onderbouw van het voortgezet onderwijs (le cycle secondaire collégial);
• de bovenbouw van het voortgezet onderwijs (le cycle secondaire qualifiant).

Onderbouw voortgezet onderwijs

Leerlingen van 12 tot 15 jaar volgen de 3 klassen van de onderbouw van het algemeen voortgezet onderwijs aan een collège. Als ze slagen voor de examens, sluiten ze deze fase af met een Brevet d’Enseignement Collégial (BEC)/شهادة التعليم الإعدادي. Ze zijn dan niet meer leerplichtig.

Bovenbouw voortgezet onderwijs

Na het behalen van het Brevet d’Enseignement Collégial (BEC) kunnen leerlingen de 3-jarige bovenbouw van het voortgezet onderwijs volgen aan een lycée. Een leerjaar in de bovenbouw heet een année secondaire (AS), het 1e jaar is 1AS, het laatste jaar 3AS.

De 3-jarige bovenbouw van het voortgezet onderwijs bestaat uit 2 delen:

• een 1-jarig gemeenschappelijk curriculum (tronc commun);
• een 2-jarige specialisatie met de keuze uit 2 verschillende profielen.

Na het 1e jaar (tronc commun) kiezen leerlingen 1 van deze 2 profielen:

• een algemeen vormend profiel (général) met aan het einde examens voor een Attestation du Baccalauréat;
• een profiel met algemene vorming en praktijk (technologique et professionel) met aan het einde examens voor een Baccalauréat d’enseignement technologique et professionnel.

Binnen het algemeen vormende profiel (général) kiezen leerlingen 1 van de volgende 2 richtingen:

• lettres (talen);
• sciences (exacte wetenschappen).

Binnen de richting talen specialiseren leerlingen zich in:

• lettres modernes (moderne talen); of
• lettres originelles (klassieke talen).

Bij de richting exacte wetenschappen kiezen de leerlingen voor 1 van deze 3 specialisaties:

• sciences expérimentales (natuurwetenschappen);
• sciences mathématiques (wiskunde);
• sciences originelles (klassieke variant met extra aandacht voor Arabisch en islamitische wetenschappen).

Als leerlingen de eindexamens succesvol afronden behalen ze het Attestation du Baccalauréat/ شهادة البكالوريا. Dit diploma geeft toegang tot het hoger onderwijs in Marokko.

Let op: ‘ruim een havodiploma’ betekent dat het diploma een hoger niveau heeft dan een havodiploma, maar een lager niveau dan een vwo-diploma. Het niveau van het diploma ligt tussen een havodiploma en vwo-diploma in.

Leerlingen die kiezen voor het profiel ‘technologique et professionnel’, volgen tijdens de laatste 2 jaar algemeen vormend en praktijkgericht voortgezet onderwijs. Ze kiezen dan 1 van de volgende 6 richtingen:

• génie mécanique (werktuigbouwkunde);
• génie électrique (elektrotechniek);
• génie civil (bouwkunde);
• génie chimique (chemische techniek);
• sciences économiques (economische wetenschappen);
• sciences agronomiques (landbouwkunde).

Curriculum

Deze 6 richtingen bestaan voor een groot deel uit algemeen vormende vakken, zoals wiskunde, moderne talen en vakken die horen bij de gekozen richting. Bijvoorbeeld: natuurkunde (technische richtingen), scheikunde (chemie), biologie (agrarische richtingen) en aardrijkskunde of geschiedenis (economische richtingen). Binnen elke richting bestaan ook weer specialisaties. Eenderde van het onderwijs in het profiel ‘technologique et professionnel’ is praktijkgericht.

Als leerlingen de eindexamens succesvol afronden behalen ze het Baccalauréat d’Enseignement Technologique et Professionnel (BETP). Dit diploma geeft toegang tot het hoger onderwijs in Marokko.

Het baccalauréat-examen bestaat uit een regionaal examen (vastgesteld door de académie) en een centraal schriftelijk examen (nationaal). Er zijn 3 onderdelen die de eindcijfers bepalen:

• voor 25% de cijfergemiddelden van het laatste schooljaar (soms de laatste 2 jaar, afhankelijk van het beleid van de académie);
• voor 25% de eindresultaten van het regionale examen; en
• voor 50% het centraal schriftelijk examen.

Het regionale examen moeten leerlingen doen in het één na laatste jaar. Het centraal schriftelijk examen maken ze aan het einde van het laatste jaar (juni).

Staatsdiploma

Als leerlingen slagen behalen ze een staatsdiploma: het Attestation du Baccalauréat of het Baccalauréat d’Enseignement Technologique et Professionnel (BETP). De resultaten van de leerlingen staan op de eindexamenlijst, het Relevé de Notes du Baccalauréat. Hoe zwaar een vak meetelt staat op deze lijst aangegeven met een getal.

Staatsexamen

Leerlingen kunnen het staatsdiploma behalen in het reguliere (dag)onderwijs, maar je kunt ook als candidat libre een staatsexamen afleggen. In dat geval spelen alleen de resultaten van het regionale examen (50%) en het centraal schriftelijk examen (50%) een rol bij het bepalen van de eindcijfers.