Middelbare scholen met wereldburgerschap als kompas

Global Citizen Competencies 2.0 onthuld

Wat moet een wereldburger kennen en kunnen om voorbereid te zijn op een internationale en interculturele maatschappij? Met deze vraag in gedachten zijn de Global Citizen Competencies ontwikkeld: een set vaardigheden gebaseerd op de internationale competenties die door Nuffic al eerder in kaart waren gebracht. Hieraan kunnen de scholen hun leerdoelen en activiteiten op het gebied van wereldburgerschap ophangen. Nu ze 5 jaar in gebruik zijn, vonden we het tijd voor vernieuwing.

Op de netwerkbijeenkomst presenteerden we een meer uniforme versie van de Competencies waarbij rekening is gehouden met de kerndoelen voor burgerschap van SLO. We hebben deze samengevoegd met de waarden van het Global Citizen Network: onderzoeken, communiceren en samenwerken. Je kunt de herziene Competencies onderaan dit artikel terugvinden.

Wat vinden de Global Citizens zelf?

Leerlingen van Gymnasium Beekvliet vormden de huisband van de dag. Tussen de nummers door vertelden ze wat wereldburgerschap voor hen betekent. “Je bent een wereldburger als je weet hoe anderen ergens in staan." noemden Faye en Mira." “Of als je voelt dat je onderdeel bent van iets groots.” vulde Mira aan. “Je moet nieuwsgierig zijn.” zei Elyse. “Wij zijn allemaal naar het buitenland geweest — het is zó bijzonder om mensen uit andere landen te ontmoeten.”

Een cultuur van wereldburgerschap

Wereldburgerschap leeft niet alleen in lessen of projecten; het zit in de schoolcultuur. Dit uit zich bijvoorbeeld in hoe er op school met elkaar wordt omgegaan. In de verdiepende sessies van Bram Eidhof, schrijver van het Handboek Burgerschap – editie Wereldburgerschap, konden de leden hun vragen kwijt over hoe ze de meeste impact met hun wereldburgerschapsonderwijs maken bij de leerlingen. Een doorlopende leerlijn, een sterke schoolcultuur en de eerdergenoemde professionalisering van de docent zijn daarbij essentieel.

Bram had een sprekende oefening voor de zaal: ‘Bedenk hoe de wereld naar je leerlingen kijkt en vice versa. Met dit in gedachten kun je een activiteit rond (wereld)burgerschap verzinnen.’ Hij noemde als voorbeeld leerlingen van de Amersfoortse Berg. Als onderdeel van hun burgerschapsonderwijs worden zij in aanraking gebracht met armoede, omdat zij hier zelf verder vanaf staan.

‘Als anderen het kunnen, dan wij ook’

Een deel van de scholen timmert al een tijdje aan de weg als het gaat om wereldburgerschap en internationalisering. Anderen komen net kijken. Wat spreekt scholen aan in dit netwerk en wat halen ze op?

Christel Nannings vertelt vanuit haar functie als coördinator internationalisering dat haar school Vonk in Purmerend nu 2 jaar lid is. “Vorig jaar waren we nog vrij zwemmend. We waren op zoek naar voorbeelden van anderen, zoals hoe je dat nou doet zo’n doorlopende leerlijn wereldburgerschap. Op bijeenkomsten als deze is het fijn dat je elkaar ontmoet en kunt uitwisselen. Inmiddels zijn we begonnen met de Competencies en hebben we voor de leerlingen een portfolio ontwikkeld. Nu voelen we ons echt een Global Citizen School.”

Als school die tweetalig onderwijs aanbiedt, ben je vaak al bekend met wereldburgerschap omdat je je bezighoudt met het creëren van een internationale setting voor je leerlingen. Zo was het afgelopen jaar voor het Visser ’t Hooft uit Leiden een logische stap om ook lid te worden van het Global Citizen Network. Lieke Kleinsmann is er teamleider 1e en 2e klassen havo/vwo. “Voor mij is het lidmaatschap iets wat helpt om de volgende stap te durven zetten. Je herkent je in de verhalen van anderen en kunt elkaar helpen omdat je tegen dezelfde dingen aanloopt. Het geeft een extra motivatie als je een school hoort vertellen en denkt ‘waarom zouden wij niet ook zoiets kunnen?'”.