Internationaliseer met duidelijke competentiedoelen

Nieuw onderzoek naar internationale competenties toont de leeropbrengsten van internationaliseringsactiviteiten per activiteit, volgens begeleiders van leerlingen en studenten. Het laat zien dat internationaliseringsactiviteiten leiden tot de ontwikkeling van verschillende internationale competenties. Dit onderstreept het belang om bewust te kiezen voor competentiedoelen en daarna passende internationaliseringsactiviteiten te kiezen. Het onderzoek is tot stand gekomen met input van onderwijsprofessionals: stagebegeleiders en – coördinatoren, docenten en leraren uit alle onderwijssectoren en internationale coördinatoren.

De resultaten laten zien dat begeleiders in het voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs vergelijkbare redenen noemen om in internationalisering te investeren. Ook zijn zij van mening dat internationaliseringsactiviteiten bijdragen aan de ontwikkeling van een breed scala aan competenties.

De mate waarin bepaalde competenties worden ontwikkeld, verschilt echter per onderwijssector en internationaliseringsactiviteit. Dit onderstreept het belang van internationaliseren met een doel: afhankelijk van de competenties die een leerling wil ontwikkelen, kunnen verschillende internationaliseringsactiviteiten worden gekozen.

Redenen om te internationaliseren

De toenemende vraag om internationaal georiënteerde werknemers is een belangrijke reden om te internationaliseren voor begeleiders binnen het vo, mbo, hbo en het wo. Een groot deel van de respondenten geeft aan dat de persoonlijke en maatschappelijke vorming van de leerling en student ook een belangrijke reden is. Een meerderheid van de begeleiders geeft aan dat relevant beleid op school een belangrijke reden is om hieraan bij te dragen.

Internationale competenties in het vo

Nuffic heeft een model ontwikkeld voor internationale competenties waarmee leeropbrengsten van internationalisering in kaart kunnen worden gebracht. We definiëren internationale competenties hierbij als volgt:

Internationale competenties helpen je te leren, leven en werken in een interculturele klas, samenleving en een internationaal georiënteerde arbeidsmarkt.

Respondenten uit het voortgezet onderwijs geven aan dat leerlingen de onderstaande competenties met name ontwikkelen met een internationaliseringsactiviteit:

• Durven communiceren in andere talen
• Aanpassingsvermogen
• Kennis van de eigen en andere cultuur
• Omgaan met verschillen
• Doorzettingsvermogen

Internationale competenties bij meertalig/tweetalig onderwijs

Uit het onderzoek blijkt dat 79% van de respondenten die de vragenlijst heeft ingevuld voor de activiteit ‘meertalig/tweetalig onderwijs’ aangeeft dat ‘durven communiceren in andere talen’ één van de belangrijkste competenties is die leerlingen en studenten door deze activiteit ontwikkelen. Nog eens 46% van de respondenten noemt ‘omgaan met verschillen’ en 36% ‘doorzettingsvermogen’. Begeleiders noemen ‘kennis van de eigen en de andere cultuur’ als één van de belangrijkste competenties die leerlingen en studenten ontwikkelen. Ook ‘het opbouwen van interculturele relaties’ wordt door ongeveer een kwart van de genoemd als één van de belangrijkste competenties.

Welke factoren zijn van invloed?

Een interessante vraag is welke factoren van invloed zijn op de ontwikkeling van internationale competenties. Een meerderheid van de respondenten geeft aan dat de volgende factoren redelijk tot veel invloed hebben:

• de beheersing van een vreemde taal;
• de begeleiding van de school/instelling tijdens de internationaliseringsactiviteit;
• Voorbereiding;
• de reflectie op de activiteit;
• de lengte van een stage of uitwisseling: hoe langer de buitenlandstage of uitwisseling duurt, hoe meer internationale competentie worden ontwikkeld.