Hoger onderwijs

Er zijn 2 soorten hoger onderwijs in de Franse Gemeenschap van België:

• enseignement supérieur de type court (beroepsgericht onderwijs); en
• enseignement supérieur de type long (wetenschappelijk onderwijs).

Er zijn verschillende soorten hogeronderwijsinstellingen die beroepsgericht en/of wetenschappelijk onderwijs aanbieden.

Studenten kunnen in het enseignement supérieur de promotion sociale (volwassenenonderwijs) een 2-jarige opleiding volgen voor een Brevet d’enseignement supérieur (EQF/NLQF 5).

• Duur i : 2 jaar.
• Studielast i : 120 ECTS.
• Inhoud: beroepsgericht onderwijs, praktijkvakken, stages.
• Toelatingseisen: leeftijd minimaal 18 jaar, eventueel een toelatingstest.
• Functie van het diploma: werk.
• Diploma: Brevet de l’enseignement supérieur.

De Grade de Bachelier professionnalisant (professionalisant/de type court) leidt studenten op tot een bepaald beroep. Na afronding van deze opleiding kunnen ze direct aan de slag.

• Duur: meestal 3 jaar (180 ECTS), maar 4 jaar (240 ECTS) voor de richtingen verloskunde (sage-femme) en verpleegkunde (soins infirmiers).
• Inhoud: beroepsgerichte vakken en eventueel een stage.
• Toelatingseis: het Certificat d’enseignement secondaire supérieur.
• Functie van het diploma: werk.
• Diploma: Grade de Bachelier (professionalisant/de type court).

Als studenten met een Grade de Bachelier (professionalissant/de type court) zich verder willen specialiseren in hun vakgebied, dan kunnen ze een opleiding volgen voor een 2e bachelor: de Bachelier de spécialisation. Aan het einde van de opleiding krijgen ze wederom een bachelor, dus een diploma van hetzelfde niveau als hun Grade de Bachelier (professionnalisant/de type court).

• Duur: 1 jaar.
• Inhoud: verdieping binnen een vakgebied.
• Toelatingseis: de Grade de Bachelier (professionalissant/de type court) in een relevante richting.
• Functie van het diploma: verdere specialisatie in de studierichting van de eerder behaalde Grade de Bachelier (professionalisant/de type court).
• Diploma: Bachelier de spécialisation.

Wetenschappelijke bacheloropleidingen leiden tot een Grade de Bachelier. Deze opleiding leidt niet op tot een bepaald beroep, maar is bedoeld als voorbereiding op de masteropleiding. Daarom wordt de wetenschappelijke bacheloropleiding ook wel Bachelier de transition of Bachelier de type long genoemd. Om het hele traject af te ronden, moeten studenten hierna ook de masteropleiding volgen.

• Duur: 3 jaar.
• Studielast: minimaal 180 ECTS.
• Inhoud: onderzoek en theorie.
• Toelatingseisen: het Certificat d’enseignement secondaire supérieur.
• Functie van het diploma: toegang tot masteropleidingen.
• Diploma: Grade de Bachelier (de transition/de type long).

Uitzondering: Grade de Bachelier (de transition/de type long) als hbo-bachelor

Bacheloropleidingen van het lange type zijn meestal gericht op theorie en wetenschappelijk onderzoek. Daarom vergelijken we deze Belgische bacheloropleidingen qua niveau met een bachelor in het Nederlands wetenschappelijk onderwijs.

Maar er zijn uitzonderingen. De inhoud van sommige Bachelier de type long-opleidingen, bijvoorbeeld op het gebied van beeldende kunst of muziek, lijkt meer op de inhoud van Nederlandse hbo-bacheloropleidingen. In die gevallen vergelijken we het bachelordiploma met een hbo-bachelor.

De masteropleiding is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en leidt tot de Grade de Master.

• Duur: meestal 1 jaar (60 ECTS) of 2 jaar (120 ECTS), 3 jaar (180 ECTS) voor de richting (dier)geneeskunde.
• Inhoud: de 2-jarige Master (120 ECTS) biedt 3 verschillende afstudeerrichtingen:
  • de beroepsgerichte specialisaties (la finalité spécialisée);
  • de opleiding voor leraren in het voortgezet onderwijs (la finalité didactique);
  • de voorbereiding op het wetenschappelijk onderzoek (la finalité approfondie).
• Toelatingseisen: een van de volgende diploma's:
  • een Grade de Bachelier (de transition/de type long) in een relevante studierichting; of
  • een Grade de Bachelier professionnalisant (type court) + een schakelprogramma (passerelle).
• Functie van het diploma: toegang tot promotietrajecten (PhD) en werk.
• Diploma: Grade de Master.

Als studenten met een Grade de Master zich verder willen specialiseren in hun vakgebied, dan kunnen ze een opleiding volgen voor een 2e master: de Master de spécialisation. Aan het einde van de opleiding krijgen ze wederom een master, dus een diploma van hetzelfde niveau als hun Grade de Master.

• Duur: 1-2 jaar.
• Studielast: 60-120 ECTS.
• Inhoud: verdieping binnen een vakgebied.
• Toelatingseisen: een Grade de Master in een relevante richting.
• Functie van het diploma: verdere specialisatie in de studierichting van de eerder behaalde Grade de Master.
• Diploma: Master de spécialisation.

Uitzondering: Grade de Master als hbo-master

In België zijn er binnen het beroepsgericht hoger onderwijs geen masteropleidingen. Een masteropleiding is altijd gericht op theorie en wetenschappelijk onderzoek. Daarom vergelijken we Belgische masteropleidingen met een Nederlandse wo-master.

Maar er zijn uitzonderingen. De inhoud van sommige Belgische masteropleidingen, bijvoorbeeld op het gebied van beeldende kunst of muziek, lijkt meer op de inhoud van Nederlandse hbo-masteropleidingen. In die gevallen vergelijken we het masterdiploma met een hbo-master.

Studenten kunnen aan de universités (universiteiten) een promotietraject volgen om een Grade de Docteur te behalen.

• Duur: minimaal 3 jaar.
• Studielast: 180 ECTS.
• Inhoud: wetenschappelijk onderzoek en de verdediging van een proefschrift.
• Toelatingseisen: een master en eventueel extra eisen.
• Diploma: Grade de Docteur.