Wat zijn de gevolgen van corona voor internationalisering? Deel 5: Internationalisation at home

Internationalisering zorgt ervoor dat studenten internationale en interculturele competenties opdoen: houding, kennis en vaardigheden die nodig zijn in de omgang met mensen van andere talige en culturele achtergronden. Zo zijn ze voorbereid op leven, studeren en werken in een globaliserende en interculturele samenleving.

Internationalisering wordt vaak in verband gebracht met fysieke studentenmobiliteit. Heel geschikt, maar niet voor alle studenten bereikbaar. Daarom is internationalisation at home belangrijk in Nederland: internationaliseringsactiviteiten in eigen land stellen álle studenten in staat om, zonder naar het buitenland te gaan, internationale competenties op te doen. Denk bijvoorbeeld aan de international classroom, internationalisering van het curriculum en virtuele internationalisering en uitwisselingen.

International classroom

In de international classroom werkt een groep studenten met een diverse achtergrond (cultuur, nationaliteit, herkomst) doelbewust samen met elkaar en met de docent om duidelijk beschreven internationale competenties op te doen. Voor zo’n diverse samenstelling van de groep is het wel nodig dat internationale studenten naar Nederland komen, en door de coronamaatregelen wordt dat nu minder.

Op korte termijn lijkt er nog niet veel reden tot zorg want er melden zich nog relatief veel internationale studenten aan voor een studie in Nederland. Maar leiden deze aanmeldingen ook tot inschrijvingen? De Onderwijsraad waarschuwde onlangs ook al dat de reisbeperkingen voor studenten op de langere termijn gevolgen kunnen hebben voor de Nederlandse international classroom.

Andere vormen van internationalisation at home lijken juist te gedijen bij de nieuwe omstandigheden. Virtuele studentenmobiliteit staat in de schijnwerpers met projecten als Colaborative Online International Learning (COIL) en Erasmus+ Virtual Exchange (EVE). In het mbo zien we meer interesse in eTwinning.

Het EVOLVE-project onderzoekt de effecten op instellingsniveau van Virtual Exchange in Europa en daarbuiten en het belang ervan na de coronamaatregelen. Binnen geïnternationaliseerde curricula krijgen niet alleen virtual exchange maar ook MOOCs veel aandacht door corona. Die zijn bovendien veelal gratis en naar verwachting zullen de vele extra gebruikers die nu aanhaken, dat ook blijven doen.

"De afname van fysieke mobiliteit dwingt tot andere doelen en activiteiten. Internationalisation at home biedt hiervoor perspectief."

Corona als aanjager

In het hoger onderwijs vinden op dit moment colleges, werkgroepen en tentaminering online plaats, in het in het mbo is een groot deel van de lessen nog online en ronden veel studenten dit schooljaar hun stage virtueel af. In die zin zorgden de coronamaatregelen voor een vliegwiel voor het verder ontwikkelen van onderwijs op afstand. De vaardigheden die studenten en docenten in hoog tempo opdoen door onderwijs-op-afstand aan te bieden en te volgen, zullen ook na de crisis hun nut bewijzen en het draagvlak in het onderwijs vergroten. Dat biedt kansen voor innovatieve onderwijsmethoden en internationale samenwerkingsverbanden en voor verdere internationalisering van het curriculum.

De Coimbra Groep (een vereniging van Europese multidisciplinaire universiteiten) ziet de crisis als een kans om online onderwijs te evalueren en verder te ontwikkelen en er zo voor te zorgen dat studenten de juiste en benodigde internationale competenties opdoen.

Creatiever

In het mbo verzorgde André Schoonhoven, hoofd van het international office bij Da Vinci College, samen met zijn Europese partner Uniser begin juni het EfVET Thematic Theme-event ‘Internationalisation and learning mobility'. EfVET is een Europese organisatie waarin 250 mbo-scholen zijn vertegenwoordigd. Zij bespraken de kansen en uitdagingen van de coronacrisis. Zowel nationaal als internationaal is er een grote bereidheid om samen te werken en te leren van de gevolgen van de huidige situatie.

Schoonhoven: “We worden gedwongen creatiever te zijn dan ooit en er zijn nu mogelijkheden ontstaan die een aantal maanden geleden onmogelijk leken. Internationale samenwerking is essentieel om kansen die de coronacrisis biedt te benutten. De afname van fysieke mobiliteit dwingt tot andere doelen en activiteiten. Internationalisation at home biedt hiervoor perspectief.”

"Docenten hebben ontwikkeltijd nodig om internationalisation at home vorm te geven. Het vraagt scholen om bewust keuzes maken om de potentie te benutten."

Professionalisering cruciaal

Stafleden moeten wel zijn uitgerust om internationalisation at home te ontwikkelen en vorm te geven. De roep om docentprofessionalisering als het gaat om internationalisation at home is al oud, en heeft aan actualiteit niets ingeboet. Niet alleen als het gaat om technische digitale vaardigheden – 21st century skills for staff – maar ook om didactische en onderwijskundige. McKinsey benadrukt daarnaast het belang van onder meer het actief aanbieden van stafondersteuning, het delen van goede voorbeelden onderling en een feedbackcyclus voor docenten.

Da Vinci College startte onlangs een internationale chatgroep. Als eerste wordt daarin besproken hoe scholen in Europa studenten beroepsvaardigheden aanleren terwijl stage veelal is weggevallen en op school veiligheidsregels gelden. “Cruciaal is dat we de geleerde vaardigheden van de docenten in de internationale praktijk gaan inzetten. Dat gaat niet vanzelf. Daarvoor hebben docenten ontwikkeltijd nodig om internationalisation at home vorm te geven. Het vraagt scholen om bewust keuzes maken om de potentie van internationalisation at home te benutten”, aldus Schoonhoven.