'Vluchtelingstudent gebaat bij extra aandacht'

Rasha* studeerde Arabische Literatuur en Cultuur in Syrië en doceerde aan een grote universiteit. Haar man was in Syrië advocaat en rechter. Samen hadden ze het goed voor elkaar – totdat in Syrië de oorlog losbrak en ISIS aan een opmars begon. Ze vluchtte naar Nederland in de hoop in haar nieuwe thuisland haar carrière te kunnen voortzetten.

Veel stress

Dat ging moeizaam. Hoewel Rasha graag op haar eigen niveau wilde doorstuderen, werden de diploma’s van Rasha en haar man in Nederland niet erkend. Ze moesten opnieuw beginnen. Voor Rasha betekende dat een driejarige mbo-opleiding. In 2021 kon ze eindelijk beginnen aan haar Master Midden-Oosten Studies.

Maar als student met een vluchtelingachtergrond kreeg Rasha niet de aandacht en ondersteuning die ze op dat moment hard nodig had. “Er was geen sprake van extra begeleiding vanwege mijn achtergrond”, vertelt ze. “Ik werd toegelaten en dat was het. Medestudenten zijn altijd druk en vanuit de instelling is er weinig ondersteuning. Dat heeft me veel stress opgeleverd.”

Interview gaat verder onder kader.

Trauma’s

Studenten met een achtergrond als vluchteling kunnen andere behoeftes hebben. Ze kunnen trauma’s meedragen. De taal nog niet machtig zijn. Of in een andere cultuur de weg nog niet kennen. Meer aandacht en ruimte voor maatwerk zou een groot verschil maken, denkt Rasha.

“Mijn Nederlands is niet perfect, maar daar is geen coulance voor”, vertelt Rasha. “Op academisch niveau wordt foutloos Nederlands verwacht. Voor mij is dat nog niet haalbaar. Het zou dan zo fijn zijn als er een docent of begeleider wat uurtjes voor je vrijmaakt.”

Dat dit helpt, bleek wel toen een docent Rasha op het hart drukte om aan te kloppen als ze hulp nodig had. “Ik kom uit een cultuur waarin je niet brutaal bent naar docenten. Dan trek je niet zo snel zelf aan de bel. Deze docent wilde zich extra inspannen voor mij. Twee weken voor de deadline heeft de docent de tijd genomen om mijn onderzoek door te nemen en tips te geven. Ik haalde een dikke voldoende, mede te danken aan de ondersteuning van de docent.”

'Ik kom uit een cultuur waarin je niet brutaal bent naar docenten. Dan trek je niet zo snel zelf aan de bel'

‘Ik voel me minder’

Rasha is de enige student van haar opleiding die afkomstig is uit het gebied dat wordt bestudeerd. Ze groeide op in de cultuur, spreekt vloeiend Arabisch, is specialist in Arabische literatuur en maakte diverse historische gebeurtenissen, zoals de Arabische lente, van dichtbij mee.

En tóch, zegt ze, voelt ze zich ‘minder’ dan haar Nederlandse medestudenten. “De meeste bronnen die we bestuderen zijn Arabisch. Ik heb vertaald voor mijn medestudenten. Dan zou je hopen dat er omgekeerd evengoed hulp is: dat ik geholpen wordt met mijn Nederlands. Maar dat is er niet. Ik ben te onzeker om meer dan drie zinnen achter Nederlands te praten, uit angst voor fouten.”

Samen stap vooruit

Uiteindelijk komt het neer op bewustwording, besluit Rasha. Niet alle studenten met een vluchtelingachtergrond hebben dezelfde vragen en behoeftes. Wel zouden onderwijsinstellingen er goed aan doen om zich te oriënteren op de uitdagingen van deze doelgroep, en daar passende ondersteuning voor te bieden, aldus Rasha.

“Qua niveau kunnen we het prima aan, maar in taal en cultuur loop je soms vast. Met wat extra aandacht en hulp kunnen we dat stapje maken.”

* De naam van de geïnterviewde studente is gefingeerd.