Zo werk je met je leerlingen aan een betere wereld

De 17 Sustainable Development Goals (SDG's) voor een betere wereld kun je op een slimme manier verbinden met wereldburgerschap en duurzaamheid op de basisschool, zegt Kevin Scheijen van Global Exploration. Hij geeft enkele praktische tips.

In het Nederlands heten de SDG’s: de Duurzame Ontwikkelingsdoelen. Landen van de Verenigde Naties hebben deze doelen afgesproken als mondiaal kompas; het gaat om uitdagingen als armoede tegengaan, onderwijs en zorgen voor een goede leefomgeving. Meer dan 1000 organisaties in Nederland nemen initiatieven om die doelen te realiseren.

"Ook in het onderwijs kun je gemakkelijk aandacht besteden aan duurzaamheidsdoelen", zegt Kevin Scheijen, projectmanager bij stichting Global Exploration. Hij verzorgt lessen en onderwijsprojecten op de basisschool over wereldburgerschap en laat leerlingen kennismaken met andere culturen. "Wij willen hen een eerlijk wereldbeeld meegeven. We maken de vertaling voor leerlingen: dat ze zich realiseren dat alles wat ze doen invloed heeft op duurzaamheid in de toekomst. De SDG’s komen dan vanzelf om de hoek kijken."

Het gaat om bewustwording

Dat hoeft geen ‘zware’ boodschap te zijn, in tegendeel aldus Scheijen. "Wij willen absoluut niet belerend zijn, of met een geheven vingertje zeggen: eet vegetarisch, of koop geen nieuwe kleren. Wij kijken juist met de leerlingen welke kleine stapjes je zelf kunt zetten om bijvoorbeeld geen negatieve invloed op het klimaat uit te oefenen. Kijk om je heen en wees bewust, daar gaat het om."

Verrassend veel misconcepten

Een open gesprek in de klas is een eerste stap. Scheijen prikkelt leerlingen met vragen die gebaseerd zijn op cijfers van de Wereldbank. Hij ziet dat er veel misconcepten bestaan, ook bij leraren. "Ik vraag bijvoorbeeld: hoeveel procent van alle kinderen in de wereld gaat naar school: 30, 50 of 90 procent? De meesten denken 50, ook leraren! Maar het juiste antwoord is 90 procent. Ook moeten leerlingen foto’s uit het dagelijks leven, van voedsel of huizen uit allerlei landen, op volgorde van arm naar rijk leggen. Dan ervaren ze dat er rijke mensen in India zijn en dat armoede ook in Nederland voorkomt. En dat het niet zo gemakkelijk te bepalen is of een houten huis meer rijkdom betekent dan een metalen dakplaat. Het gaat me niet om het goede antwoord, maar om juist om je daarvan bewust te zijn."

"Kijk om je heen en wees bewust."

Kevin Scheijen, projectmanager bij stichting Global Exploration

Zo moeten leerlingen in de bovenbouw bijvoorbeeld op post-its opschrijven welk goed en slecht nieuws er is over deze onderwerpen. "Vooral het goede nieuws vinden ze moeilijk! Dat is op zich logisch want in het nieuws hoor je natuurlijk alleen de negatieve ontwikkelingen. Daarna bespreken we hun notities en wat zijzelf kunnen doen om iets te veranderen. Het gaat steeds om kleine stapjes: voor jezelf, het gezin en de school."

Praktische tips in de klas

Scheijen beleeft veel plezier aan de gastlessen op basisscholen die twee dagdelen in beslag nemen. Zijn ervaring als leraar en de uitwisseling die hij als scholier met India deed, komen hem daarbij goed van pas. Leraren wil hij een steun in de rug geven om de SDG’s onder de aandacht te brengen. "Maak de verbinding met wat je toch al doet. Zoals de gescheiden afvalbak in de klas. Je hoeft het alleen in verband te brengen met nummer 12: Verantwoorde consumptie en productie. Of als je school een sponsorloop houdt voor de lokale voetbalclub: maak de link met nummer 3: Goede gezondheid. Het begint altijd met een gesprek in de klas met je leerlingen. En laat je verrassen door hun creatieve oplossingen!"