Zijn internationale competenties geborgd in het mbo?
Internationalisering bereidt studenten voor op de internationale arbeidsmarkt en interculturele samenleving. Door internationale ervaringen maken mbo studenten fundamentele persoonlijke ontwikkelingen door. En het heeft invloed op hun kansen op de arbeidsmarkt. In hoeverre zijn internationale competenties geborgd in het beroepsonderwijs? Nuffic verrichtte onderzoek naar kwalificatiedossiers en ziet concrete aanknopingspunten voor mbo scholen om internationalisering te koppelen aan kwalificatiedossiers.
Borging van internationalisering in kwalificatiedossiers
Kwalificatiedossiers vormen de basis voor mbo-opleidingen en beschrijven wat een student moet kennen en kunnen aan het einde van een opleiding. Door middel van een analyse is in kaart gebracht hoe een aantal dossiers zich verhoudt tot het model internationale competenties.
Uit onderzoek blijkt dat internationale competenties voorkomen in de kwalificatiedossiers, maar dat ze veelal impliciet worden benoemd. Internationale competenties worden voornamelijk in verband gebracht met het omgaan met klanten of collega’s met diverse culturele achtergronden of het werken in internationale markten. Daarbij zijn competenties als ondernemendheid, aanpassingsvermogen, een open en tolerante houding veelgevraagd. Bovendien is gebleken dat hoe hoger het niveau, hoe meer internationale competenties er in een dossier voorkomen.
Doorstroom naar arbeidsmarkt
Uit eerder onderzoek van Nuffic blijkt dat mbo-opgeleiden in hun werk te maken krijgen met internationale collega’s, klanten en toeleveranciers. Een voorbeeld van een setting waarin de internationaal georiënteerde arbeidsmarkt van groot belang is, is de grensregio. Voor mbo-opgeleiden is het daarom van belang om internationaal competent te zijn. Zowel het bedrijfsleven als mbo-opgeleiden zelf bevestigen dan ook hoe belangrijk het bijvoorbeeld is om een vreemde taal te beheersen.
Karin Gehrels en Sonja Dijkstra zijn werkzaam op het Drenthe College als respectievelijk coördinator internationalisering en opleidingsmanager Business College. Zij bevestigen het belang van internationale competenties: “Nederland is maar een klein land, en het bedrijfsleven is internationaal. Zelf zitten we vlakbij Duitsland en in de Euregio. Dat vraagt bepaalde, internationale competenties van studenten. Tegelijkertijd kan je de meerwaarde van een internationale ervaring niet altijd expliciet duiden, maar we zien veel impact bij studenten”, aldus Sonja.
“Met name qua persoonlijke ontwikkeling en nieuwe vaardigheden die ze opdoen en die we ook terugzien in vacatures die zijn gericht op onze mbo-studenten. Juist daarom zetten we internationalisering in en laten we studenten daarmee kennismaken.”
Dit sluit aan bij wat Ruth Verhoeff, onderzoeker bij Nuffic, heeft geconstateerd in haar analyse van de verschillende kwalificatiedossiers. “Van een mbo-student wordt verwacht om te kunnen gaan met bijvoorbeeld klanten en collega’s die mogelijk een andere achtergrond hebben dan zijzelf. Ook moeten ze kennis hebben van internationale ontwikkelingen binnen hun sector en zich flexibel kunnen opstellen. Allemaal mogelijke leeropbrengsten van een internationale ervaring.”
Internationalisering borgen in het onderwijs
Hoe geef je in het onderwijs handen en voeten aan het voorbereiden van mbo studenten op deze internationale arbeidsmark, die per regio en sector verschilt? De analyse van kwalificatiedossiers laat impliciete en expliciete aanknopingspunten met internationale competenties. Dit biedt docenten, beleidsmakers en onderwijsontwikkelaars die internationalisering willen borgen in het curriculum handvatten.
Scholen kunnen aan de hand van het model Internationale competenties en dit onderzoek hun eigen dossiers analyseren. De vertaling van onderliggende competenties uit kwalificatiedossiers naar internationale competenties (zie pagina 11) kan hiervoor als middel worden ingezet. Sonja: ”Je kan met het onderzoek snel de leerelementen die studenten kunnen halen uit internationale ervaringen, onder woorden brengen.”
Karin vult aan: “En andersom kan je bedenken welke activiteiten passend zijn als je kijkt naar de onderliggende competenties en de bijbehorende internationale competenties. Concreet gaat het dan om welke activiteiten je als docent of onderwijsontwikkelaar kan aanbieden om die competenties aan te leren. Daarmee kan je bij het ontwerpen van lessen makkelijker de koppeling maken naar het kwalificatiedossier en kijken of de activiteiten relevant zijn voor de opleiding.”
Ruth adviseert scholen dit onderzoek te gebruiken als een case study en als voorbeeld van hoe je kwalificatiedossiers kunt interpreteren als het gaat om internationale competenties, zowel impliciet als expliciet.
Meer weten over het onderzoek en internationalisering in het mbo?
- Lees het volledige rapport (6,74 MB).
- Heb je vragen over internationalisering in onderwijs? Neem contact op met mbo@nuffic.nl
- Wil je zelf aan de slag met internationalisering en ben je op zoek naar goede praktijkvoorbeelden? Bekijk onze internationaliseringskaart.
Nog meer nieuws over internationalisering in onderwijs? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en blijf altijd op de hoogte.
