Zeven initiatieven voor nieuwkomers en vluchtelingen

Beeld: uit video voor begeleiders van nieuwkomers en vluchtelingen (van IDW).

Goed onderwijs is belangrijk voor de integratie van nieuwkomers en vluchtelingen. Kinderen en jongeren moeten snel aansluiting kunnen vinden bij het Nederlandse onderwijs. Voor volwassenen is het belangrijk dat hun buitenlandse diploma’s erkend worden zodat ze snel aan de slag kunnen op de Nederlandse arbeidsmarkt.

Hoe kunnen Nederlandse scholen voor po, vo en mbo, hogescholen en universiteiten zich voorbereiden op de komst van nieuwkomers en vluchtelingen, zodat er geen talent verloren gaat? Zeven handige initiatieven voor een goede start.

1. Subsidies voor basis- en voortgezet onderwijs

Voor basis- en middelbare scholen die met vluchtelingen en nieuwkomers te maken krijgen zijn er subsidiemogelijkheden. Zo kun je via Erasmus+ financiering aanvragen voor specifieke activiteiten met je klas.

2. Cursussen en ondersteuning voor leerkrachten en docenten

Het is belangrijk dat basisscholen, middelbare scholen en mbo-instellingen goed voorbereid zijn op de komst van leerplichtige vluchtelingkinderen. Voor zowel docenten als leerlingen is met name het vergroten van interculturele competenties hiervoor nuttig. Het Edina platform helpt leraren en scholen met anderstalige nieuwkomers te ondersteunen in praktijk en beleid.

Nieuwkomers stromen, soms na een kort verblijf op een AZC-school of in een schakelklas, door naar het reguliere onderwijs. Het is even wennen als je school een aantal nieuwkomers ontvangt. Via organisaties als LOWAN kun je studiedagen en bijeenkomsten bijwonen om hier meer over te weten te komen en om met andere scholen in contact te komen. De Language Friendly School, Heritage Language Education Network, meertalig.nl en het 3M project van NHL Stenden bieden ook ondersteuning om in school om te gaan met meertaligheid.

Je kunt ook vanachter je bureau een gratis webinar volgen over wereldburgerschap. Kijk in onze agenda wanneer de volgende staat gepland.

Via eTwinning kunnen onderwijzers online uitwisselen met een school in het buitenland. Hier kunnen leerlingen en studenten samenwerken over belangrijke actuele thema’s. Zo is er een (gratis) kant-en-klaar projectpakket beschikbaar voor een succesvol eTwinning-project over migranten en vluchtelingen voor leerlingen tussen de 16 en 19 jaar. Bekijk de video ter inspiratie.

3. Gratis opleidingswaardering voor scholieren

Een groep vluchtelingen die vaak tussen wal en schip raakt, zijn 16- tot 17-jarigen. Zij hebben meestal niet de mogelijkheid gehad om hun middelbare school af te ronden. Daardoor komen ze vaak op een mbo niveau 1-opleiding terecht, ook als ze eigenlijk een hoger niveau aankunnen.

De expertisecentra voor diplomawaardering van Nuffic en Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) bieden internationale schakelklassen (ISK’s) en mbo’s de mogelijkheid om voor deze specifieke groep leerlingen een opleidingswaardering aan te vragen. Dan wordt op basis van cijferlijsten of tussentijdse examens een niveau bepaald.

Beeld: Het Nederlandse onderwijssysteem uitgelegd in het Arabisch.

4. Wegwijzer in onderwijs

Als vluchtelingen in Nederland komen wonen, krijgen zij te maken met het Nederlandse onderwijssysteem. Dit vormt een complex geheel, zowel voor de nieuwkomers als hun begeleiders. Denk aan de verschillende toelatingseisen, de manieren van financieren van een opleiding, schakeljaren, combinaties van inburgering en mbo, diplomawaardering en studievaardigheden. Wegwijzer in Onderwijs is een online tool voor de begeleiders van vluchtelingstudenten en wijst je de weg door het Nederlandse onderwijssysteem.

5. Gratis diplomawaardering

Voor onderwijsinstellingen en werkgevers is het belangrijk om te weten hoe opleidingen en diploma’s zich verhouden tot het Nederlandse onderwijs. Zij kunnen zelf de Nederlandse waardering van de meest voorkomende diploma’s uit bijna 100 landen opzoeken. Zo kun je de opleidingsduur, het soort onderwijs en de functie van deze diploma’s in bijvoorbeeld Syrië of Afghanistan achterhalen.

Vluchtelingen en nieuwkomers met een inburgeringsplicht kunnen hun diploma gratis laten waarderen via idw.nl. Jaarlijks maken daar duizenden inburgeraars gebruik van. IDW heeft een aantal handige video's met uitleg in het Nederlands, Engels, Frans, Arabisch en Tigrinya. Er is een aparte video voor begeleiders (zie hieronder).

Het is ook mogelijk om een opleiding te laten waarderen die niet volledig is afgerond. Voor vluchtelingen die niet meer over hun documenten beschikken is er een speciale procedure: zij kunnen een Indicatie Onderwijsniveau aanvragen. Voor nieuwkomers is er Engelstalige informatie over diplomawaarderingen.

Tekst gaat door onder de video.

6. Toolkit voor toelating zonder diploma’s

Universiteiten en hogescholen die hulp nodig hebben bij het opstellen van toelatingsprocedures voor vluchtelingen zonder papieren kunnen gebruik maken van een gratis toolkit. daarmee kunnen ze zelf bekijken of er een alternatieve toelatingsroute mogelijk is voor deze groep nieuwkomers en vluchtelingen.

De toolkit is ontwikkeld in samenwerking met een werkgroep van instellingen in het hoger onderwijs.

7. Ook hulp voor vluchtelingen buiten Europa

Niet alleen in Nederland wordt gewerkt om vluchtelingen in het hoger onderwijs bij te staan. Er zijn ook fondsen die vluchtelingen die in de regio zijn gebleven ondersteunen. Zo stelt het Europese Madad Fonds 12 miljoen euro beschikbaar in het HOPES-programma, voor Syrische vluchtelingenstudenten die in Egypte, Irak, Jordanië, Libanon, en Turkije studeren.

Het geld wordt gebruikt voor taalcursussen, kortlopende studieprogramma’s en studiebeurzen. Nuffic ondersteunt onderwijsinstellingen in deze regio onder meer bij het ontwikkelen van online leermogelijkheden.

Het Orange Knowledge Programma heeft 5 miljoen euro beschikbaar gesteld waarmee 13 op maat gemaakte trainingen worden uitgevoerd in Ethiopië, Irak, Jordanië, Kenia, Libanon, Oeganda en Soedan. Het onderwijs aan deze groepen kenmerkt zich door aandacht voor het vergroten van kansen om aan onderwijs deel te nemen, vaardigheidstrainingen voor betere toegang tot de arbeidsmarkt, aandacht voor psychosociale ondersteuning, innovatieve leermethodes, etc. Verschillende Nederlandse kennisinstellingen werken samen met ministeries en ngo’s in de landen om deze trainingen mogelijk te maken.

Nog meer nieuws over internationalisering in onderwijs? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en blijf altijd op de hoogte.