Scholen in Brainport-regio klaar voor internationale toekomst

Het viel Edith van Nispen, Projectleider Internationalisering Onderwijs bij Brainport Development, meteen op toen ze voor haar baan in Eindhoven belandde: internationalisering is in deze stad niet alleen maar een ambitie, het is de praktijk van alledag. “Ik ging ergens koffiedrinken en mijn bestelling werd in het Engels opgenomen. Dat was mijn kennismaking met Eindhoven. Je merkt het overal. Het Engels zoemt rond op straat.”

En op de scholen. Van de 70.000 basisscholieren (4-12 jaar) in de Brainport-regio heeft 6 procent één of twee internationale ouders. Bij de kinderen tot vier jaar ligt dit percentage alweer hoger: 11 procent. Zoveel is duidelijk: hoe internationaal de stad vandaag al is, het Eindhoven van de toekomst wordt nog meer een smeltkroes van mensen, talen en culturen.

Spreiding over de regio

Als dat de wereld is waarin de kinderen opgroeien – en later zullen werken – moeten ze daarin ook de weg weten te vinden. Bovendien verwachten internationals in de regio, zowel huidige als toekomstige, internationaal georiënteerde en kwalitatief goede scholen. Brainport Development schaart onder ‘internationals’ alle gezinnen met een migratieachtergrond. Hieronder vallen zowel statushouders, gevestigde arbeidsmigranten, als (tijdelijke) kenniswerkers.

“We moeten vandaag beginnen met het opleiden van de kinderen voor de arbeidsmarkt van morgen”, vertelt Edith. “Elke Brainport-leerling wordt weleens in het Engels aangesproken en krijgt internationale klasgenootjes. En echt niet alleen in Eindhoven. Je ziet dat ‘internationals’ en hun kinderen zich steeds meer verspreiden over de regio.”

Van de 70.000 basisscholieren in de Brainport-regio heeft 6 procent een internationale achtergrond. Bij de kinderen tot vier jaar ligt dit op 11 procent.

Vanwege de toenemende internationalisering heeft Brainport Development samen met gemeenten, bedrijfsleven en onderwijs, de visie ‘Internationalisering Onderwijs voor iedereen in Brainport Eindhoven’ opgesteld. Het streven daarin is dat voor 2025 alle scholen in de regio internationalisering hebben ingebed in hun beleid en vertaald naar concrete activiteiten.

Vanzelfsprekende samenwerking

Nu zijn samenwerkingsverbanden in de Brainport-regio al verder gevorderd dan in veel andere regio’s in Nederland. “Je hebt hier een aantal heel grote bedrijven, zoals Philips en VDL, heel veel kleine bedrijven die werken als toeleverancier en de echte familiebedrijven. Er is hier een soort vanzelfsprekend partnership die je elders minder ziet. Zodra je hier zegt: ik ben van Brainport Development, dan gaan de deuren voor je open en ben je een gelijkwaardige partner.”

Bij de nieuwe visie ligt de focus op kinderopvang (kov), primair onderwijs (po), voortgezet onderwijs (vo) en middelbaar beroepsonderwijs (mbo). In totaal gaat het om 258 basisscholen, 37 scholen voor voortgezet onderwijs en vijf mbo-scholen. Voor het traject is 14 miljoen euro beschikbaar, dat wordt onderverdeeld in tien deelprojecten en drie thema’s: taalvaardigheid, wereldburgerschap en interculturele communicatie en samenwerking.

Bevordering deskundigheid

Een belangrijk deeltraject, waar tevens de meeste financiering naartoe gaat, is de deskundigheidsbevordering van leraren. Scholen wordt gevraagd vóór juni 2021 een meerjarenplan in te dienen, waarin ze aangeven hoe ze internationalisering de komende jaren een plek geven in hun beleid. Na een aanbesteding is Nuffic gekozen als partij die deze plannen op het gebied van deskundigheidsbevordering gaat beoordelen. “We wilden dit graag bij een externe partij neerleggen, om verzekerd te zijn van een objectieve beoordeling”, legt Edith uit. “Nuffic heeft veel kennis over en ervaring met dit soort beoordelingen, dus we zijn blij dat we hierin samen optrekken.”

We gunnen alle kinderen die hier opgroeien de skills om de toekomst aan te kunnen: taalvaardigheid, wereldburgerschap en interculturele communicatie en samenwerking.

Edith: “We wilden een deskundigheidsbevorderingsregeling zonder heel veel criteria, maatstaven en meetmomenten, maar wel verantwoord. Scholen moeten duidelijke keuzes maken: wat wil je bereiken? Hoe borg je internationalisering in je processen? Wat zijn de concrete te ondernemen activiteiten? En natuurlijk moet het financieel sluitend zijn. Buiten enkele door ons gestelde kaders krijgen scholen ook ruimte. Ze staan al voor zoveel opgaven, internationalisering moet aansluiten bij hun eigen visie en ambities. Alleen dan werkt het.”

Hoewel alle scholen werk zullen moeten maken van internationalisering, is de onderlinge verscheidenheid groot. “Sommige scholen doen nog weinig op dat gebied, terwijl andere scholen actief bezig zijn met meertaligheid of waarvan de klassen bijna volledig bestaan uit kinderen van arbeidsmigranten.”

Interculturele communicatie

Burgemeester van Helmond Elly Blanksma toonde zich bij de kick-off in september positief over het traject dat de regio ingaat. “Onze Brainportregio kenmerkt zich door internationalisering, innovatie en inclusiviteit. We gunnen alle kinderen die hier opgroeien de skills om de toekomst aan te kunnen: taalvaardigheid, wereldburgerschap en interculturele communicatie en samenwerking. Als ze dit van jongs af aan meekrijgen, zijn ze straks betere werknemers of werkgevers. En daar hebben we als regio een prachtig programma voor.”

Edith sluit zich daarbij aan. “We hopen dat in 2025 het onderwijs hier in alle facetten meer divers is geworden en dat scholen, gemeenten en bedrijven elkaar weten te vinden voor samenwerking. We kijken nu nog te gesegmenteerd, terwijl er zoveel valt te leren van elkaar. Er zit onwijs veel creativiteit en innovatie bij docenten. Als geen ander weten ze hoe het mooier en beter kan. Het zou geweldig zijn als ze die kennis niet alleen inzetten voor hun eigen klassen, maar ten gunste laten komen van de héle Brainport-regio.”