Op buitenlandstage: wat verwachten studenten te leren?

Zelfvertrouwen kweken, flexibeler worden of een vreemde taal spreken – zo goed en zo kwaad als dat gaat: op buitenlandstage ontwikkel je allerlei internationale competenties. Drie studenten die bijna vertrekken vertellen over hun voorbereiding in deel 1 van dit drieluik.
Geschreven door Nuffic

Lees ook deel 2 Halverwege de buitenlandstage: wat leren deze drie studenten?

Wie op buitenlandstage gaat, heeft de kans om te werken aan allerlei internationale competenties. Drie studenten van de minor International Health Studies aan de Hogeschool Utrecht en hun stagebegeleider vertellen voor, tijdens en na hun buitenlandstage hoe zij daar tegenaan kijken. Wat willen ze leren? En lukt dat een beetje? In deel 1 van dit drieluik vertellen ze over de voorbereidende fase.

Eléane is student logopedie. Samen met een studiegenootje gaat ze stagelopen in een ggz-instelling op Curaçao.

Een groep met meiden, een groep waar feestjes gedeeld worden, een groep met algemene tips: Eléane zit op Whatsapp in allerlei chatgroepjes over Curaçao. En als ze eerlijk is, heeft ze het gevoel dat ze nu al wel zou kunnen vertrekken, zoveel weet ze al van het eiland.

“Mijn studiegenoot en ik hebben veel dingen een halfjaar geleden al geregeld. De huur van ons appartementje, bijvoorbeeld. En ik heb me goed ingelezen.”

Toch wel anders dan Nederland
Tijdens die voorbereidende fase werd ze soms wel verrast. Want Curaçao hoort weliswaar bij het Koninkrijk der Nederlanden, lang niet alles is er hetzelfde als in Nederland.

“Nederlands is er bijvoorbeeld niet de meest gesproken taal. En de manier waarop men in de zorg met elkaar omgaat, schijnt ook heel anders te zijn. We leren op school nu over de power distance. In Nederland overleggen verpleegkundigen, logopedisten en artsen veel. Op Curaçao staat de arts echt boven iedereen, heb ik begrepen.”

Het was even schakelen, nadat ze die verschillen ontdekte, maar ze heeft er onverminderd zin in. “Eigenlijk is Curaçao alleen maar interessanter geworden. Ik spring echt het diepe in.”

Niet alles plannen
Een van de redenen dat ze bewust koos van een buitenlandstage, is dat ze graag flexibeler wil worden. “Ik hou ervan om de dingen te plannen. Als ik iets ga doen, vind ik het fijn om te weten wat ik kan verwachten. Dat kan straks niet, want ik ga stagelopen in een land waar mijn werk op een heel andere manier wordt gedaan en waar de cultuur anders is."

"Op stage wil ik graag uit mijn comfort zone stappen."

"Het lijkt me goed om op dat vlak uit mijn comfort zone te stappen. Want als ik straks aan het werk ga als logopedist, lopen de dingen soms ook anders dan ik verwacht had en ook dan zal ik te maken krijgen met cliënten die een andere culturele achtergrond hebben dan ik.”

Student verpleegkunde Sophie gaat stagelopen in een ziekenhuis in Sri Lanka.

Het wordt de eerste keer dat ze buiten Europa gaat reizen, én de eerste keer dat ze lang weg is bij familie en vrienden. Ze woont nu nog thuis en zal daar in een internationaal studentenhuis verblijven.

“De kans is best groot dat ik heimwee krijg. Waarschijnlijk zal het af en toe moeilijk zijn.” En toch weet ze heel zeker dat ze wil gaan. “Ik ben er klaar voor om deze uitdaging aan te gaan. Nu krijg ik de kans om mijn passie, verpleegkunde, te combineren met het verkennen van de wereld.”

Sterker in je schoenen
In haar opleiding heeft ze veel over zichzelf geleerd – lachend: “Zelfreflectie en bewustwording worden er ingestampt op de opleiding.” Ze weet bijvoorbeeld dat ze erg kritisch is op zichzelf en daarom graag van anderen hoort dat ze het goed doet.

"Ik hoop dat ik sterker in mijn schoenen kom te staan."

“Die behoefte aan bevestiging zit me weleens in de weg. Tijdens de stage ben ik echt op mezelf aangewezen. Ik hoop dat ik, door de dingen in mijn eentje te doen, meer zelfvertrouwen krijg en sterker in mijn schoenen kom te staan.”

Je mening herzien
Daarnaast hoopt ze, door wekenlang ondergedompeld te zijn in een totaal andere cultuur, te leren van andere perspectieven. “In de voorbereiding voor de stage heb ik al veel geleerd over culturele verschillen. Als Nederlander ben je geneigd aan te nemen dat wat wij normaal vinden, overal normaal is, maar veel dingen zijn in Sri Lanka echt anders.

In Nederland zijn we bijvoorbeeld vrij individualistisch ingesteld, dáár zorgt men juist graag als familie voor elkaar. Bij ons is het heel gebruikelijk dat het ziekenhuispersoneel de patiënt overal bij betrekt, daar veel minder. Volgens mij ben ik best openminded, maar tegelijkertijd blijf ik graag bij mijn mening. Ik ben benieuwd of ik die in Sri Lanka wat vaker zal herzien.”

Dewi is student verpleegkunde en gaat stagelopen op de kinderafdeling van een specialistisch ziekenhuis in Amman, Jordanië. Ze reist met een vrijwilligersorganisatie en verblijft bij een gastgezin.

Palestina, Egypte: er waren meerdere landen waar Dewi graag naartoe wilde. Als het maar in het Midden-Oosten was. “De cultuur van de Midden-Oosterse landen boeit me, veel dingen zijn daar zo anders dan hier.”

Dewi was al twee keer in de regio geweest, in verschillende Egyptische steden. “Ik durf een verre reis dus wel aan.” Om praktische redenen – waaronder een negatief reisadvies voor Palestina in verband met de pandemie – kwam ze uit op Jordanië.

"Waarschijnlijk zal ik vooral met handen en voeten dingen duidelijk moet maken. Ik ben benieuwd of dat lukt."

Veel verschillende dialecten
In Amman wordt Engels en Arabisch gesproken. Dewi is benieuwd hoe haar dat bevalt. “Waarschijnlijk beheersen de kinderen daar het Engels nog niet zo goed. Hoe ga ik dan met ze communiceren? Ik ben Arabisch aan het leren, maar er zijn heel veel verschillende dialecten. De kans is groot dat ik vooral met handen en voeten dingen duidelijk moet maken. Ik ben heel benieuwd of dat lukt.”

’s Nachts naar buiten
Ook is ze nieuwsgierig of het haar lukt om op te gaan in de plaatselijke cultuur. “Als het heet is, verplaatst het leven zich voor een groot deel naar de nacht. Overdag ben je binnen, ’s nachts gaat iedereen naar buiten. Ik wil graag leren met zulke verschillen om te gaan.”

De internationale competentie openmindedness heeft ze al wel op zak, denkt Dewi. “Ik sta erg open voor andere culturen. Natuurlijk heb ik vaak wel een mening, maar ik wil vooral graag begrijpen waarom ze de dingen ergens anders op een andere manier doen dan hier.”

Edwin Hagenbeek is internationaal coördinator bij de afdeling Nursing van de Hogeschool Utrecht. Hij begeleidt de studenten die deelnemen aan de minor International Health Studies (IHS) in de fase vóór hun buitenlandstage.

Hoe voelt het om in een totaal nieuwe omgeving te zijn, helemaal in je eentje? Iedere student die deelneemt aan de minor maakt dat al vóór de buitenlandstage mee. Hagenbeek: “De een bezoekt voor het eerst de moskee, een ander gaat naar een kickboksgala of een gaybar. Alles kan, als het maar een plek is waar je normaal niet snel naartoe zou gaan. Dan voel je hoe het is om even helemaal op jezelf teruggeworpen te zijn.”

"We nodigen de studenten uit om erover na te denken wat ze willen leren."

Bijna iedere student is daarna een positieve ervaring rijker, zegt Hagenbeek. “Ze zeggen vaak: ik vond het ontzettend spannend, maar heb het zo leuk gehad.”

Bedenken wat je wilt leren
In het buitenland zullen de studenten zich waarschijnlijk ook in allerlei situaties bevinden waar ze zich niet direct thuis voelen. Daarom gaan Hagenbeek en zijn collega’s in hoor- en werkcolleges uitgebreid in op de verschillen tussen Nederland en het land van bestemming.

"Soms krijgen studenten een cultuurschok. Al die verschillen doen best iets met je."

Ook is er veel aandacht voor internationale competenties. “Flexibiliteit, interculturele communicatie, het vergroten van je oplossend vermogen: alles komt langs. We nodigen de studenten uit om erover na te denken wat ze willen leren. Op welk vlak zijn ze misschien al een eind, en op welk vlak juist nog niet?”

Geklaag van Nederlandse patiënten
Eén van de dingen waar Hagenbeek en zijn collega’s de studenten op willen voorbereiden, is een mogelijke cultuurschok. “Het is lang niet overal vanzelfsprekend dat je de zorg krijgt die je nodig hebt. Medicijnen en ander materiaal zijn niet altijd voorhanden. Bij terugkeer hoor ik vaak van studenten dat ze zich storen aan het geklaag van Nederlandse patiënten, terwijl er hier zoveel mogelijk is. We leggen dus uitgebreid uit dat de grote verschillen waarschijnlijk best iets met je doen en dat dat niet raar is.”

Lees verder in deel 2 van het drieluik Halverwege de buitenlandstage: wat leren deze drie studenten?

Nog meer nieuws over internationalisering in het onderwijs? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.