Nederlanders bereiden zich voor op ‘Chinese toekomst’
Steeds meer Nederlandse studenten kiezen voor een studie in China. Daar wacht ze wel een ‘reality check’.
Statistieken van Nederlandse zijde over het aantal Nederlandse studenten in China zijn er niet. Volgens Chinese cijfers bevinden zich ongeveer 2.000 Nederlanders in ‘het Rijk van het Midden’ (cijfers 2018) voor een studie, stage of uitwisseling. Inmiddels zijn er meer dan tweehonderd partnerships tussen Nederlandse en Chinese onderwijsinstellingen.
Op de kaart
Dat China zich kan verheugen in toenemende interesse, mag geen verrassing heten gezien de ontwikkelingen in het verre oosten. Het land speelt een steeds belangrijkere rol op het wereldtoneel en heeft zes universiteiten in de top-100 van de QS World University Rankings, met Tsinghua University en Peking University als hoogst aangeschreven instellingen op het Chinese vasteland.
Niet alleen pakken Nederlandse studenten vaker de koffer voor een jaar China, ook bij tieners staat China steeds duidelijker op de kaart. Inmiddels bieden 57 Nederlandse middelbare scholen Chinees aan in hun lespakket en kiezen bijna tweehonderd leerlingen Chinees als examenvak.
Het Nederlands kabinet staat 'constructief-kritisch' ten opzichte van China en zoekt naar een samenwerking op basis van 'gedeelde belangen', aldus het rapport Nederland-China, een nieuwe balans. “Er wordt vanuit de Nederlandse overheid gezocht naar een betere balans op het gebied van onderwijs , wetenschap en cultuur. Niet alleen maar kansen maar mogelijk struikelblokken.”
Zelfstandig
Omgekeerd ziet China Nederlandse studenten graag komen. Daarom bracht de China Education Association for International Exchange (CEAIE) in november een bezoek aan (onder meer) Nederland. China voert een actief wervingsbeleid voor internationale studenten. Er waren ontmoetingen met onder meer universiteiten en Nuffic, en de CEAIE stond op De BuitenlandBeurs (zie kader onder).
Volgens Bert Husson van het Netherlands Education Support Office (Neso) in China, weten de Chinezen dat Nederlanders ‘goed gedijen op Chinese universiteiten’.
“Nederlanders hebben een goede onderwijsachtergrond, spreken goed Engels, zijn zelfstandig en staan open voor de Chinese cultuur”, verwoordt Husson de visie van Chinezen op Nederlandse studenten. En vergis je niet, benadrukt Husson; Chinezen weten heel goed waar ze het over hebben. “Je zult je verbazen hoeveel kennis de Chinezen hebben over Nederland. Ze weten vaak meer over Nederland dan wij over China.”
Nederlandse studenten kiezen volgens Husson vooral voor China vanwege de groei die de volksrepubliek de afgelopen decennia heeft doorgemaakt. “Ze erkennen dat China een belangrijke factor is geworden op het wereldtoneel en willen leren hoe hiermee om te gaan. Studenten die hier komen studeren, zijn ervan overtuigd dat kennis over China steeds belangrijker wordt voor Nederlandse bedrijven en organisaties.”
“De zesjescultuur bestaat niet in China. Nederlanders zullen merken dat mensen in China keihard werken om in hun leven zoveel mogelijk succes te hebben.”
Reality check
Eenmaal in China wacht de Nederlanders dikwijls een ‘reality check’. De moderniseringsslag die China heeft doorgemaakt, komt vaak als een verrassing. “Hoewel het zeker een land is van eeuwenoude, nauwelijks veranderde tradities, ligt China wat veel zaken betreft voor op Nederland.”
Als voorbeelden noemt Husson de mogelijkheid te betalen via gezichtsherkenning, het snelle en efficiënte openbaar vervoer en het tempo waarop onroerendgoedprojecten worden uitgevoerd. “Studenten moeten niet gek opkijken als de bediening in restaurants volledig in handen is van robots.”
Daarnaast moeten studenten voorbereid zijn op de Chinese werk- en studiementaliteit, die nogal verschilt met de Nederlandse. “Het hele leven op de campus van de universiteit helemaal om het studeren heen gestructureerd”, aldus Vincent, die een master Asian Studies volgde aan Beijing Language and Culture University. “De klascultuur is totaal anders en de eerste twee dagen na aankomst gingen volledig op aan formulieren om mijn registratie en visum te regelen. Dit gaf mij in het begin wel even een culture shock.”
“De zesjescultuur bestaat niet in China”, legt Husson uit. “Nederlanders zullen merken dat mensen in China keihard werken om in hun leven zoveel mogelijk succes te hebben. Het denkbeeld dat de sky de limit is, leeft hier sterk.”
Communicatie
Hoewel er zeker verschillen bestaan in mentaliteit tussen Nederlandse en Chinese studenten, moeten die ook niet groter worden gemaakt dan nodig. Husson wijst erop dat het Nederlandse vooroordeel over de ‘indirecte communicatie’ van de Chinezen te kort door de bocht is. “Als je hier eenmaal woont, kom je er achter dat Chinezen, op hun eigen manier, ook vrij direct kunnen zijn. Je moet alleen leren om de context te herkennen. Zodra je deze context weet te begrijpen, wordt het makkelijker om zaken te doen en vriendschappen aan te gaan.”
Neso China verwacht dat het aantal Nederlandse studenten in China de komende jaren zal blijven stijgen, mede vanwege de ‘enorme toename van middelbare scholen die samenwerkingen aangaan’. “Dit doet zeer veel deugd, want onze jongeren zijn de ambassadeurs van de toekomst: een toekomst waarin China zonder twijfel een heel belangrijke rol zal spelen.”
Azië populairder op De BuitenlandBeurs
Ook de organisatoren van De BuitenlandBeurs zien een groeiende interesse in het verre oosten onder Nederlandse studenten. In 2016 gaf 31 procent van de bezoekende scholieren en studenten aan interesse te hebben in Azië, bij de editie van 2019 was dat gestegen tot 38 procent. De interesse in Europa en Noord-Amerika bleef in die jaren stabiel.
In de begintijd – de eerste editie van de beurs was in 2015 – lag de focus voornamelijk op Europa, vertelt Joris Verheijen van De BuitenlandBeurs. “De laatste jaren zien we een verschuiving naar andere continenten en meer exotische bestemmingen”, aldus Verheijen. “Zo zien we naast Azië ook een toenemende interesse in de Cariben en Zuid-Amerika.”
Eén van de redenen van deze verschuiving zijn de investeringen van bijvoorbeeld China en Indonesië in Engelstalig onderwijs en beurzen om internationaal talent te trekken. Daarom was de China Education Association for International Exchange aanwezig op de beurs met een Study in China paviljoen met maar liefst 24 Chinese universiteiten.
De groeiende populariteit van een buitenlandervaring tijdens een studie blijkt ook uit de bezoekersaantallen. Trok De BuitenlandBeurs in 2015 nog 5.000 bezoekers, in 2019 kwamen er bijna 8.000 scholieren en studenten naar Utrecht.
Nog meer nieuws over internationalisering in onderwijs? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en blijf altijd op de hoogte.
