Leraren in spe inspireren Global Citizen Network met lesideeën

Werken aan echte opdrachten die reëel en betekenisvol zijn, en met echte opdrachtgevers. Dat is de onderwijsfilosofie achter het atelier dat NHL Stenden heeft opgezet over diversiteit en burgerschap, dat nu net voor de vierde keer heeft plaatsgevonden. Alle eerstejaarsstudenten van de lerarenopleidingen aan de hogeschool doen er aan mee in verschillende opdrachten.

Het afgelopen jaar waren het er ongeveer 250. “Veelal zijn het scholen die de externe opdrachtgevers zijn”, legt Marlies Hemel uit, lerarenopleider bij de opleiding Nederlands en Fries en een van de twee kartrekkers van het atelier. “Ook dit jaar kwam er weer veel interesse vanuit het voortgezet onderwijs om opdrachten te verstrekken over diversiteit en burgerschap voor onze eerstejaarsstudenten. Daarnaast werken we samen met een aantal maatschappelijke organisaties, zoals Nuffic.”

Global Citizen Network

Via bijzonder hoogleraar wereldburgerschap en tweetalig onderwijs Joana Duarte van de Universiteit van Amsterdam (UvA) kwam Hemel drie jaar geleden in contact met Nuffic om een samenwerking aan te gaan. “Marlies gaf aan dat ze iets wilde doen met wereldliteratuur”, vertelt Jaël Lenders, projectleider Global Citizen Network bij Nuffic.

“Toen zijn we begonnen met finetunen om te kijken hoe we met deze opdracht tot waardevolle opbrengsten kunnen komen. De ontwikkelde lesideeën gaan dan ook mee naar de 84 scholen die zijn verbonden aan ons netwerk. Zij zijn altijd op zoek naar inspiratie om hun lessen nog waardevoller te maken. De ideeën komen sowieso terecht in een afgeschermde databank voor de scholen.”

In de Nuffic-opdracht werken in totaal zo’n vijftien studenten tien weken lang aan de opdracht, verdeeld over twee dagdelen in de week. Er zijn drie momenten waarop Nuffic de studenten van feedback voorziet. Afgelopen 14 juni hebben de studenten van de laatste editie hun lesideeën aan Nuffic gepresenteerd in een online pitch. “We zien dat de opdracht elk jaar weer beter wordt en meer aansluiting krijgt bij de echte lesinhoud”, vertelt Lenders.

“We blijven kijken hoe we de opdracht verder kunnen ontwikkelen en komen steeds met nieuwe ideeën. Zo betrekken we sinds afgelopen editie bijvoorbeeld de Sustainable Development Goals (SDG’s): 17 universele doelen om de wereld een betere plek te maken. Dit maakt het voor studenten vaak makkelijker om de koppeling met het eigen vakgebied te maken.’’

Als docent speel je een rol bij de vorming van je leerlingen

Dat toekomstige leraren zich bezighouden met wereldliteratuur vindt Hemel heel belangrijk. “Het is persoonlijk heel vormend voor eerstejaarsstudenten om wereldliteratuur te lezen. Zo leren ze zich verplaatsen in andere perspectieven. Ze leren ook inzien dat in hun positie van aankomend docent hun taak breder is dan alleen wiskunde, Engels of geschiedenis geven.”

“Als docent heb je ook een rol bij de vorming van hun leerlingen. Hoe ga je om met verschillen in de klas, met verschillende culturen? Hoe kijk je aan tegen de buitenwereld? Dat zijn allemaal thema's die wij steeds bespreken. Met deze opdracht laten we ook zien hoe belangrijk het is om te lezen en helemaal meegezogen te worden in een verhaal en de wereld vanuit een andere bril te bekijken. Dat is natuurlijk bij uitstek iets wat past bij wereldburgerschapsonderwijs.”

Wereldburgerschapspel

Een van de deelnemers van de afgelopen opdracht was Amber de Vries, studente aan de lerarenopleiding scheikunde. Ze las twee boeken, ‘Bruid van de dood’ van Naema Tahir en ‘Zoveel liefde’ van Hans Sahar, maar kon daar uiteindelijk niets mee doen in de koppeling met haar vak scheikunde. Daarom bedacht ze met een andere student een spel met kaartjes over wereldburgerschap.

“Ons spel laat je nadenken over hoe we als Nederland beïnvloed zijn door andere culturen. De ene categorie kaartjes in het spel is culinair. Hoe is onze keuken in Nederland beïnvloed door andere keukens? De andere categorie gaat over hoe we als Nederland afhankelijk zijn van andere landen. Denk aan grondstoffen, medicaties.”

De Vries denkt dat het spel echt goed zal werken in een klaslokaal. “We hebben het spel gebaseerd op een spel met scheidingstechnieken dat al eerder in scheikundelokalen is gebruikt. We hebben het qua moeilijkheid en onderwerpen zo gemaakt dat het eigenlijk op alle niveaus kan worden gespeeld, misschien zelfs op een basisschool.”

De Vries raadt dan ook studenten van andere lerarenopleidingen aan deze opdracht te doen. “Als docent wil je leerlingen bewustmaken dat we een hele gemengde cultuur zijn geworden. Door bewust te zijn van andere culturen, kom je niet in de situatie dat je geen idee hebt hoe je ermee om moet gaan. Door wereldliteratuur te lezen krijg je ook inzichten in verschillende culturen. Het is leuk om een opdracht te maken die helemaal buiten je vakgebied ligt. Wanneer kom je er anders mee in aanraking?”