Internationaliseren in de Euregio: ‘In het grensgebied liggen veel kansen voor studenten’

Op de grens van Duitsland en Nederland hoef je geen verre reizen te maken om te internationaliseren. Het buitenland is immers vlakbij in deze regio. Gilde Opleidingen speelt daarop in met een nieuwe opleiding: Gilde International. Het doel: de kansen grijpen die zo’n internationale omgeving studenten biedt.

Het buitenland ligt op een steenworp afstand in de regio waar Gilde Opleidingen opereert. Of sterker: eigenlijk gaan binnen- en buitenland er naadloos in elkaar over. In Roermond, Geleen of Weert kun je bij de bakker gemakkelijk een Duitse klant tegenkomen. Ga je vlak over de grens boodschappen doen, dan is de kans groot dat je in de rij achter een Nederlander staat. Ga je in deze regio werken, dan kom je onherroepelijk dus ook in contact met de Duitse taal en cultuur – in Duitsland én in Nederland.

"De Euregio is een omgeving waar, door dat internationale karakter, heel veel kansen liggen voor studenten. Toch wordt er vaak in grenzen gedacht."

Grenzen wegdenken

"Daar moesten we wat mee," zegt Pauline van den Bosch, adviseur internationalisering van Gilde Opleidingen. "De Euregio is een omgeving waar, door dat internationale karakter, heel veel kansen liggen voor studenten. Toch wordt er vaak in grenzen gedacht. 'Krimpregio', zegt men dan. Maar als je die grenzen wegdenkt, houd je een groot gebied over met een interessante arbeidsmarkt. Waarom zou je je alleen richten op Nederlandse bedrijven als je binnen twintig of dertig kilometer ook bij een Duits bedrijf kunt werken?"

Van den Bosch is medeoprichter van de splinternieuwe opleiding Gilde International, die in september van start gaat. Deze opleiding bereidt studenten voor op een werkend leven in de Euregio en bestaat uit drie uitstroomrichtingen: Assistent-manager Internationale Handel, Manager Transport en Logistiek en Leidinggevende International Hospitality. In het eerste jaar doen studenten van die drie richtingen veel projecten samen. "Het doel is dat je leert samenwerken en ook van elkaars vakinhoud leert."

Drie leerlijnen

Gilde International bestaat uit drie ‘leerlijnen’: een kwalificerende lijn die voorbereidt op de beroepsinhoud, een persoonlijke lijn die gericht is op de individuele ontwikkeling van de student, en een internationale lijn, gericht op internationalisering. Alles is met elkaar verweven. Het internationale karakter komt op veel verschillende manieren terug.

Dat betekent bijvoorbeeld dat er in de opleiding een grote rol voor taal (Duits en Engels) en cultuur is weggelegd. Zo is de donderdag omgedoopt tot ‘Deutsche Donnerstag’ en staat de vrijdag in het teken van de Engelse taal. "Sommige studenten hebben het Duits al heel goed onder de knie, anderen nauwelijks. Dat is allebei prima, we spelen in op die verschillen. Studenten kunnen extra verdieping krijgen in zowel de taal- als de vakgerichte vakken."

Vanaf het begin komen de studenten met enige regelmaat in het buitenland. Dat gaat stap voor stap. "We droppen de studenten niet meteen drie weken op een Duitse stage, maar laten ze rustig wennen. Aanvankelijk leren ze vooral te observeren. Ze gaan bijvoorbeeld opdrachten en interviews doen bij bedrijven, en kunnen op die manier langzaamaan ontdekken: is het wat voor mij om in het buitenland te werken?"

Mobiliteit én internationalisation at home

Het doel is niet per se dat iedere student een baan in Duitsland vindt. "We vinden het vooral belangrijk dat ze leren omgaan met culturele verschillen en kunnen communiceren met Duitse collega’s en klanten.", aldus Van den Bosch. Een groot deel van de opleiding valt onder internationalisation at home: internationale competenties opdoen in je eigen omgeving. Zo werken ze online samen met studenten van een Duitse school en krijgen ze gastlessen van en over Duitse bedrijven.

De combinatie van mobiliteit -daadwerkelijk het buitenland bezoeken- en internationalisation at home is volgens Jette Thönissen, projectleider mbo bij Nuffic, een van de unieke kanten van Gilde International. "De opleiding sluit perfect aan op internationalisering in deze regio, want dat betekent hier: lokaal en regionaal."

Michiel Dijkman, lid van het managementteam van Nuffic, was deze week op werkbezoek bij Gilde Opleidingen. Hij zag zeer betrokken docenten (op de foto hierboven gesprek met twee van hen) en hoe ze internationalisering op diverse manieren inzetten binnen de school.

“Fantastisch om te horen hoe een groep van elf docenten van het Gilde Wellness & Beauty College ervaring opdeed in Londen. Bijscholing of kennisuitwisseling voor onderwijsinnovatie is voor docenten vaak lastig te organiseren; wanneer doe je dat? Hun buitenlandexcursie planden ze vier dagen na de diploma-uitreiking. En van wat ze gezien hebben in het buitenland nemen ze van alles mee terug om de opleiding hier te vernieuwen.”

“Een van de sterke punten van internationalisation at home is dat je ziet hoe docenten en studenten juist dit schooljaar virtueel internationale competenties kunnen opdoen. Maar soms biedt het buitenland iets speciaals. Dat zag ik eens te meer in door het enthousiaste verhaal van een oud-marinier en nu docent bij Gilde Instituut voor Veiligheid, die met zijn studenten en een docent Engels naar Engeland ging. Daar moesten ze zien te overleven in het ruige Engelse landschap van Dartmoor Nationaal Park. Zo’n ervaring kan je hier zelfs op de Veluwe niet krijgen. Dat is een achtertuintje, met internet.”

"Internationalisering is geen doel op zich: het gaat erom dat studenten goed voorbereid zijn op hun werkende leven."

Internationalisering als middel

Omdat de samenleving en arbeidsmarkt in deze omgeving zo’n internationaal karakter hebben, zijn internationale competenties voor studenten onmisbaar, benadrukt Thönissen. "Internationalisering is geen doel op zich: het gaat erom dat studenten goed voorbereid zijn op hun werkende leven." Daarom vindt ze het goed dat Gilde Opleidingen een vertaalslag heeft gemaakt van competenties naar activiteit. "Ze hebben goed nagedacht over welke competenties studenten nodig hebben, in deze regio en voor deze arbeidsmarkt, en daar speelt de hele opleiding op in. Door markt- en doelgroeponderzoek te doen binnen een internationaal georiënteerd bedrijf ontwikkelen studenten bijvoorbeeld de competentie ‘klantgericht denken."

Er zijn veel verschillende internationale competenties. Nuffic heeft er een overzichtelijk model van gemaakt. Thönissen: "Taalontwikkeling is natuurlijk een belangrijke competentie, maar minstens zo belangrijk is dúrven spreken in een andere taal. Ook is het bijvoorbeeld heel waardevol om kennis op te doen over de eigen en andere culturen, zoals in dit geval de Duitse. En het is nuttig om wat meer te weten van de arbeidsmarkt in een ander land."

Dat soort kennis kan helpen om je te oriënteren op werken over de grens, of in een Nederlands bedrijf met een internationaal karakter, zegt Van den Bosch. "Veel studenten komen al weleens in Duitsland, bijvoorbeeld voor het uitgaan of om te tanken. Tegelijkertijd staat het soms nog wat ver van ze af. Soms hoor je bijvoorbeeld: 'maar in Duitsland zijn ze toch heel streng?'. In de opleiding willen we het beeld van het land graag wat bijstellen. Onbekend maakt onbemind."

Kans voor docenten

Docenten spelen daar een belangrijke rol in. Gilde International heeft straks een vast team van taal- en vakdocenten. "Zij zijn nu ook al voor een deel betrokken bij de ontwikkeling. Als ze straks aan de slag gaan, zijn ze dus volledig ingewerkt in het concept van de opleiding." Thönissen: "Het is heel waardevol dat de docenten nu al zo intensief betrokken worden bij Gilde International. Voor henzelf, omdat het een mooie kans is om te professionaliseren, maar vooral ook omdat zij de studenten straks zullen begeleiden bij het ontwikkelen van internationale competenties."