Indonesië duwt je totaal uit je comfortzone
Als je student bent, wil niet alleen boekenkennis opdoen, maar je wilt je ook als persoon ontwikkelen. Een studie in het buitenland duwt je totaal uit je comfortzone, maar wat je daardoor leert is onbetaalbaar. Ella Put: ‘Ik heb nog nooit een student uit het buitenland zien terugkomen die daar niet zelfverzekerder door geworden was.’
Van zichzelf is Lotte Troost (stagecoördinator in Jakarta) heel georganiseerd en gaat ze planmatig te werk. In dat opzicht was Indonesië behoorlijk uit haar comfortzone. ‘Het komt hier zoals het gaat. Plannen veranderen steeds op het allerlaatste moment. De eerste maand dat ik voor mijn studie in Indonesië was, was ik best wel gestrest omdat alles daar zo totaal anders is dan in Nederland. Maar het is wel een heel goede leerervaring geweest voor mij. Het haalt heel andere vaardigheden bij me naar boven. Ik heb me geleerd eraan over te geven: me wat flexibeler op te stellen, meer in mogelijkheden te denken.’
Tijdens de WINNER-conferentie van 18-20 oktober aanstaande gaat Lotte, samen met andere sprekers, dieper in op haar Indonesië-ervaring en vertelt zij aan geïnteresseerde studenten waarom het leuk is om een sprong in het diepe te wagen. Van oudsher kwamen er wel veel Indonesische studenten naar Nederland, maar andersom liep het niet echt storm. Toch trekt Indonesië langzaam steeds meer Nederlandse studenten aan.
Paramilitaire vrouwen
Toen Lotte als 14-jarige met haar ouders op vakantie naar Indonesië ging, veranderde er iets in haar. ‘We waren in een afgelegen dorpje op Bali waar weinig toeristen kwamen en legden al snel contact met de lokale bevolking: ik weet nog dat ik me heel erg welkom voelde. Al snel stond ik te voetballen op het strand met de kinderen uit het dorp.’ Het was voor het eerst in haar leven dat Lotte in contact kwam met mensen uit een totaal andere cultuur. ‘Het triggerde me. Ik wist meteen dat ik terug wilde naar Indonesië.’
Wat ze zich als 14-jarige voornam, geschiedde. Lotte ging als jongvolwassene een aantal keer terug naar de archipel. Via de opleiding Zuid- en Zuidoost-Azië studies aan de Universiteit Leiden voerde haar pad naar Yogyakarta om zich te verdiepen in de Indonesische taal en later - tijdens een master Contemporary Asian Studies aan de UVA - naar Kalimantan voor een onderzoek naar vrouwen in paramilitaire bewegingen. ‘Ik onderzocht welke redenen vrouwen hebben om zich bij zulke bewegingen aan te sluiten. Vaak bleken ze het slachtoffer van huiselijk geweld te zijn geweest, en bood de paramilitaire omgeving juist veiligheid, bescherming. Het gaf hen hun zelfvertrouwen terug.’
Met een Indonesische studiebeurs ging Lotte daarna nog tien maanden naar Bandung voor een opleiding Indonesische taal en cultuur en tegenwoordig werkt ze in Jakarta voor een Australische organisatie die bij stages bemiddelt. ‘Indonesië verveelt nooit: elke stad is weer totaal anders. Dat triggert me ook om steeds weer terug te komen: er valt hier zoveel te ontdekken. Als ik hier ben, voel ik me alive.’
Waar de actie is
Indonesië is het land met de vierde grootste bevolking ter wereld met een economische groei van 5,1 procent in 2022 (volgens de Wereldbank) en een voorziene groei van 5,3% in 2023, ondanks wereldwijde economische problemen en inflatie. Als opkomende economie heeft Indonesië tussen 1999 en 2018 de armoede in het land weten te halveren tot 9,8%. Indonesië, dáár gebeurt het. Dat is waar de actie is. Toch is het niet de meest voor de hand liggende keuze voor Nederlandse studenten die een poosje in het buitenland willen studeren.
Ella Put (communicatieadviseur bij Nuffic en verantwoordelijk voor WilWeg) weet wel waarom dat is. ‘Ten eerste speelt de afstand een rol: Indonesië ligt natuurlijk ontzettend ver weg. En vliegen is niet zo populair bij deze generatie studenten die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan.’ Studenten die wél naar Indonesië gaan, zijn vaak al geïnteresseerd in het land - zoals Lotte - of in de regio. Ella neemt namens WilWeg deel aan hetzelfde panel als Lotte tijdens de WINNER conferentie. Haar bijdrage gaat vooral over het praktisch regelen van een buitenlandervaring.
Toch denkt ook Ella dat het zeer de moeite waard is om Indonesië te overwegen als je naar het buitenland wil gaan. ‘Een buitenlandervaring is meer een levenservaring dan een leerervaring. Dat betekent dat je een ondernemende instelling moet hebben. Voor de ene is ‘het onbekende’ een pull-factor om naar het buitenland te gaan. Voor de ander maakt dat een buitenlandervaring juist net iets té spannend.’
Urban myth ontkrachten
Maar je studiepunten dan? Stel je hebt interesse voor studeren in het buitenland: levert dat je geen grote studievertraging op? Volgens Ella is dat een urban myth: ‘We leven in een geglobaliseerde wereld met grote mondiale verschillend. Jonge mensen opleiden tot wereldburgers helpt ons om de grote problemen waar we als mensheid voor staan, op te lossen. Nederland is echt een heel klein landje in een heel grote wereld. Het voegt zoveel toe om een blik over de dijken te hebben.’
Maar om het allemaal net wat soepeler te later verlopen, helpt WilWeg de ondernemende student wel met praktische zaken. Op de website wordt heel helder op een rijtje gezet waar je allemaal aan moet denken: woonruimte, visa, verzekeringen, rijbewijs. En natuurlijk komen ook de financiën uitgebreid aan bod: heb je in het buitenland recht op je studiefinanciering (vaak wel) of kun je een aanvraag doen voor een beurs?
Om jezelf lachen
Ella heeft ook aan den lijve meegemaakt wat een buitenlandervaring met je doet. ‘Tijdens mijn middelbare schooltijd ben ik naar Duitsland geweest voor een tussenjaar; daarna heb ik een stage in Londen gedaan, een deel van bachelor en mijn master in Zweden gedaan en van daar uit op stage in Palestina geweest.’ Dat ze nu bij Nuffic werkt, is eigenlijk niet meer dan een logische vervolgstap. Wat ze zelf aan haar buitenlandervaring heeft overgehouden? ‘Ik weet nu van mezelf dat ik me overal ter wereld in mijn eentje kan redden. Ik begon mijn tussenjaar op een plek waar ik niemand kende en de taal niet sprak; aan het eind van het jaar liep ik stage bij een Duitse krant en had ik een rijke vriendenclub.’ En, nog een laatste observatie van Ella: ‘Je leert ook om jezelf te lachen.’
Meer lezen over de ervaring van Lotte en hoe ze tegenslagen te boven kwam? Lees dan haar persoonlijke verhaal op WilWeg.
Over de WINNER
De Week van Indonesië-Nederland Onderwijs en Onderzoek (WINNER) is een initiatief van de Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden in Jakarta, Nuffic Neso Indonesië, de Indonesische Academie van Jonge Wetenschappers (ALMI), het Nationaal Bureau voor Onderzoek en Innovatie (BRIN), de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en de Nederlandse Onderzoeksraad (NWO). De volgende editie van de WINNER, waar Lotte Troost zal spreken, vindt plaats van 18 – 20 Oktober 2022. Lees meer over de WINNER op onze evenementenpagina.
