Impuls voor internationalisering docenten Brainport-regio

Scholen in de Brainport-regio bereiden hun docenten voor op steeds internationaler onderwijs.
Internationalisering docenten

Door de komst van expats en hun kinderen is het vak van leerkracht in de regio Eindhoven totaal veranderd. Daarom kunnen scholen in de ‘Brainport-regio’ gebruikmaken van de 'Internationalisering Onderwijs Deskundigheidsbevordering'. Dit is een financiële regeling voor scholen om de deskundigheid van docenten op het gebied van internationalisering te bevorderen. Hans Vasse en Sophie Paridaans vertellen wat dat heeft opgeleverd.

‘Probleem? Ik vind het lastig om een het een “probleem” te noemen hoor’, zegt Hans Vasse, regio-coördinator internationalisering Brainport Development en docent aan het Jan van Brabant College.

‘Het is een uitdaging waar we iets mee moeten. Met de enorme toestroom van internationale werknemers in de Brainportregio komen ook de partners en de kinderen mee hiernaartoe.’

Hans Vasse

En dan merken docenten dus dat dat voorbeeld dat ze altijd in hun les gebruikten, niet door iedere leerling begrepen wordt. Ook de oudergesprekken gaan ineens anders: want ouders die nog niet zo lang in Nederland zijn, spreken nog onvoldoende Nederlands.

Vasse: ‘Dat betekent dat de leraar zo’n gesprek ineens in het Engels moet gaan voeren.’

Over de inhoud van het schoolsysteem bestaat soms onduidelijkheid. ‘Hoe leg je uit dat een kind in groep 3 nog in de zandbak zit en geen tafels aan het stampen is zoals z’n neefjes in het land van herkomst? Daar zit een goede pedagogische reden achter, maar je moet dat wel kunnen uitleggen aan ouders. Als je je ervan bewust bent dat onze aanpak kan afwijken van anderen gewend zijn, dan werkt dat al direct de-escalerend.’

Hoe kunnen docenten inspelen op de internationalisering van de Brainport-regio?

Bedrijven in de Brainport-regio weten dat ze ook in de toekomst medewerkers uit het buitenland zullen blijven aantrekken. Zo’n vierduizend in de komende periode. Vasse: ‘Er komen simpelweg te weinig nieuwe arbeidskrachten van de Nederlandse opleidingen af om in hun behoefte te voorzien.’

Vasse: ‘Daarom heeft de Brainport-regio een visiedocument opgesteld over het onderwijs. Kinderen en jongeren moeten voorbereid worden op het wereldburgerschap. Ze moeten niet alleen taalvaardig zijn in het Nederlands, maar ook in het Engels. En er moet aandacht komen voor internationale communicatie en samenwerking. Het integratieproces komt van twee kanten.’

Artikel gaat verder onder kader.

Cruciale rol voor leraren

De Brainport-regio heeft de ambitie dat in 2025 alle scholen in Eindhoven internationalisering hebben ingebed in hun beleid als onderdeel van een bredere Brainport onderwijsvisie. Leraren vervullen hierin een cruciale rol. Middels de regeling 'Internationalisering Onderwijs Deskundigheidsbevordering' biedt Brainport ondersteuning bij de deskundigheidsbevordering van leraren in de regio.

Sophie Paridaans is coördinator internationalisering bij het Summa College, een onderwijsgroep met in ruim 18.000 scholieren en studenten in het voortgezet onderwijs, mbo, vavo en volwassenenonderwijs. De school heeft ruim 2.300 medewerkers en meer dan 350 opleidingen. Het Summa College is een van de instellingen die gebruikmaakt van de regeling Internationalisering Onderwijs Deskundigheidsbevordering.

‘Het gaat hard met de internationalisering’, constateert Paridaans.

‘De regio verandert snel. Wij hebben nu meer dan 100 verschillende nationaliteiten in het Summa College rondlopen. Dat kunnen kinderen zijn van mensen zijn die bij ASML komen werken, maar ook arbeidsmigranten, statushouders en vluchtelingen. Het is onze taak om de studenten zo goed mogelijk voor te bereiden op hun toekomst, en die toekomst ziet er internationaler uit dan vroeger.’

Sophie Paridaands

Docenten én andere medewerkers binnen de scholengroep moeten zich verdiepen in interculturele communicatie. ‘Medewerkers aan de balie bijvoorbeeld, of bij het examenbureau.’

Al 350 medewerkers getraind

‘Het gaat nog niet mis’, zegt ze. ‘Maar als we niets doen, en ons niet aanpassen, dan gaan we wél problemen krijgen.’

Via de regeling Internationalisering Onderwijs Deskundigheidsbevordering biedt het Summa College daarom trainingen aan voor hun docenten en andere medewerkers: Cambridge Engels bijvoorbeeld, en interculturele communicatie. ‘In die trainingen krijgen de docenten handvatten hoe ze om kunnen gaan met leerlingen/studenten voor wie Nederlands de tweede taal is.’

Als een groot ROC heeft het Summa College veel kennis in huis en organiseert het alle cursussen zelf. Het is zelfs zo dat andere docenten in de regio de cursussen bij het Summa College volgen.

Paridaans: ‘Na een halfjaar voorbereiden zijn we in januari 2022 van start gegaan: eerst met Cambridge Engels en daarna met andere cursussen. Nu zijn we een jaar verder en hebben zo’n 350 docenten en medewerkers aan het programma deelgenomen.’

Heeft Paridaans nog een advies voor andere onderwijsinstellingen die met internationalisering aan de slag willen?

‘Wat bij ons goed gewerkt heeft, is een planmatige aanpak. We hebben de doelen vanuit de Brainport-regio vertaald in concrete doelen voor onze school. Daarna hebben we de trainingen ontwikkeld en ook zoveel mogelijk gebruikgemaakt van de talenten die we hebben. Zo was er een verpleegkunde-docent die óók Spaans bleek te kunnen geven. Het is mooi dat we dit project samen met partners uit de Brainport-regio hebben kunnen uitvoeren: we werken samen als collega’s. Dat is echt heel mooi.’

Lees de Nuffic-publicatie Professionalisering door internationalisering (pdf).

Nuffic beoordelaar aanvragen: 'Veel scholen beginnen met Engelse taalvaardigheid'

Nuffic beoordeelde de aanvragen voor de regeling Internationalisering Onderwijs Deskundigheidsbevordering. "De Brainport regio is een bijzondere regio", zegt Programmamanger Birgitte Vos van Nuffic. "Het onderwijs heeft daar een belangrijke rol in omdat zij de werknemers van de toekomst klaar moet stomen voor de internationale omgeving die de regio inmiddels is geworden."

Het overgrote deel van de aanvragen kwam uit het primair onderwijs, vertelt Birgitte. "Er waren veel aanvragen van schoolbesturen die al een internationaliseringsbeleid en visie hadden opgesteld. De individuele scholen die onder dat bestuur vallen, hebben veelal vrijheid om zelf invulling te geven aan de deskundigheidsvordering van leraren en docenten op het gebied van internationalisering. Veel scholen beginnen met het verbeteren van de Engelse taalvaardigheid. De meesten deden dat bij een hogeschool uit de Brainport-regio."

"Er zijn ook scholen die minder ver waren en nog aan het begin stonden van het creëren van een visie op internationalisering. Het is mooi dat er een Brainport scholennetwerk bestaat waar van elkaar geleerd kan worden. Dat kan zorgen voor constante verbetering van de kwaliteit van het onderwijs in de Brainportregio."

Middelbare scholen zijn over het algemeen wat verder met internationalisering, bijvoorbeeld omdat ze al bezig zijn met tweetalig onderwijs. "Dat is in het primair en middelbaar beroepsonderwijs en ROCs niet beschikbaar. Daarom was het des te leuker ook een klein aantal aanvragen van mbo-scholen te kunnen beoordelen."