Groei internationale studentenpopulatie vlakt verder af

Hiermee lijkt de groeicurve van de studentenpopulatie afgevlakt. “We zien weliswaar nog steeds een groei, maar het is een wereld van verschil met de dubbele groeicijfers die we in voorgaande jaren nog zagen”, stelt onderzoeker Saoradh Favier van Nuffic. “Sterker nog: in de universitaire bacheloropleidingen zien we voor het eerst geen toename in het aantal startende internationale studenten.”

In een eerdere versie van dit artikel stond dat 1 op de 6 internationale wo-bachelorsstudenten een Nederlandstalige opleiding volgen (8.915 studenten in totaal). Dit bleek echter gebaseerd te zijn op een onjuistheid in het onderzoeksrapport. Die hebben we inmiddels gecorrigeerd.

Ieder jaar onderzoekt Nuffic de inkomende diplomamobiliteit. Dit doen we op basis van cijfers van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Onder ‘inkomende diplomamobiliteit’ verstaan we de internationale studenten die een volledige bachelor- of masteropleiding volgen aan een Nederlandse hbo- of wo-instelling. Studenten die een semester in Nederland verblijven, en/of hier zijn op een Erasmusbeurs, worden niet meegeteld.

In totaal volgden er vorig jaar zo’n 128.000 internationale studenten een volledige studie in het hoger onderwijs. Daarmee vormen ze 16 procent van de totale studentenpopulatie in het hoger onderwijs in Nederland. In het studiejaar ervoor was dit 14,8 procent.

Mogelijk speelt schaarste van studentenwoning bijvoorbeeld een rol, denkt Saoradh. “Zo raden steeds meer instellingen studenten af om naar Nederland te komen als ze een maand voordat de studie begint nog geen kamer hebben gevonden. We weten niet precies welk effect dit heeft, maar we kunnen wel constateren dat instellingen deze maatregel al namen in de periode waarin de groei afvlakte.

Daarnaast kan de oproep van demissionair minister Dijkgraaf om niet meer actief internationale studenten te werven invloed hebben gehad.” Ook stipt ze aan dat na een periode van harde groei een afgevlakte curve in de lijn der verwachting kan liggen. “Zo’n relatieve harde groei kun je natuurlijk niet eindeloos volhouden. Ooit vlakt zo’n steile curve af.”

Geen groei instroom wo

Van alle internationale diplomastudenten volgt 44 procent een universitaire bacheloropleiding. Wat opvalt is dat deze instroom voor het eerst niet is gegroeid. In het studiejaar 2023-2024 stroomden in het wo ongeveer 20.600 internationale bachelorstudenten in. Dat is hetzelfde aantal als het jaar ervoor. “Ook hier kunnen we vaststellen dat een eerder sterk stijgende lijn nu is afgevlakt”, zegt Saoradh.

"Instroom Oekraïense studenten in hoger onderwijs neemt nog wel toe."

In 2022-2023 verdubbelde het aantal nieuwe studenten uit Oekraïne nog ten opzichte van het jaar daarvoor. De meest recente cijfers laten zien dat het aantal nieuwe studenten minder sterk groeit: met 18%. “De verklaringen daarvoor liggen voor de hand: door het uitbreken van de oorlog in dat land, kwamen er in 2022 relatief veel studenten uit Oekraïne hierheen. Die groei zet door, maar duidelijk minder hard.”

Volgens Saoradh komen de studenten uit Oekraïne vooral terecht in het hbo. “De meerderheid van de studenten uit Oekraïne doet een hbo-bachelor. Een middelbareschooldiploma in Oekraïne is het equivalent van een Nederlands havodiploma. Doorstroom naar het hbo ligt vandaar voor de hand.”

Hoog percentage in Noord- en Zuid-Holland

In het hbo is techniek voor het tweede jaar op rij de snelst groeiende studierichting, laat het onderzoek verder zien. Er stroomden 8300 internationale techniekstudenten in op Nederlandse hogescholen in 2023-2024. Dat zijn er 13 procent meer dan het jaar ervoor.

Naast het soort studies laat onderzoeksrapport voor het eerst ook de regio zien waar de internationale studenten terecht zijn gekomen. Zo studeert 44 procent van de internationale studenten in Nederland in het studiejaar 2023-2024 in de provincies Noord- en Zuid-Holland. De twee provincies nemen daarmee het leeuwendeel van de internationale studentenpopulatie voor hun rekening.

“Ergens is dat logisch, omdat op die plekken ook 40 procent van alle studenten in het hoger onderwijs studeren”, geeft Saoradh aan. “Toch lijkt de landelijke verspreiding van internationale studenten iets af te wijken van de algemene studentenpopulatie. In provincies als Zeeland en Drenthe studeert minder dan 1 procent van de internationale studentenpopulatie.”

"Je moet wel degelijk een bepaald niveau Nederlands beheersen om deze opleidingen te kunnen volgen".

Internationale studenten in Nederlandse programma’s

Een ander opvallend punt dat uit het onderzoek blijkt, is dat niet alle internationale bachelorstudenten op universiteiten kiezen voor een louter Engelstalig studieprogramma. Sterker nog: meer dan 2.200 internationale bachelorstudenten hier volgen een Nederlandstalig programma.

“Het is niet zo dat bij deze opleidingen alle vakken en teksten in het Nederlands zijn”, geeft Saoradh aan. “Maar je moet wel veelal niveau C1/C2 Nederlands beheersen om deze opleidingen te kunnen volgen."