Blended learning & internationalisering

“Het kantoor als de enige werkplek waar je het vak leert, dat is niet meer van deze tijd”, zegt Maarten Brand, stage-expert bij Bureau Brand en auteur van het boek Met Afstand het Beste Stagebedrijf. “De corona-uitbraak heeft ons vooruitgeschoten in de digitale wereld; ineens beschikken we over allerlei tools en vaardigheden, die voorheen nog mondjesmaat werden toegepast. Bij veel bedrijven, scholen en mensen bestond ‘koudwatervrees’ om alle mogelijkheden te benutten. Nu moesten ze wel.”

Digitale stage, hoe dan?

Met name voor zogenoemde ‘scherm-beroepen’ konden internationale stages door de digitale mogelijkheden deels gewoon doorgegaan. Maarten Brand vertelt: “Het Nova College heeft bijvoorbeeld voor een aantal stagiairs samengewerkt met een stagebedrijf in Malaga. Daar is een digitale start gemaakt, met het vooruitzicht dat er ook een fysiek bezoek volgt als dat weer kan. Bij navraag onder de studenten blijkt dat zij zich wel degelijk onderdeel voelen van het stagebedrijf. Ook de inhoud van de opdrachten en de begeleiding vonden ze prima. Maar de swing van zo’n internationale stage is natuurlijk wel weg als het alleen maar digitaal gaat.”

Randvoorwaarden

Wat zijn dan ingrediënten van een succesvolle, digitale stage? Maarten noemt drie voorwaarden om een internationale digitale stage goed te laten verlopen:

1. Maak het flexibel, met meerdere communicatiemogelijkheden en –middelen, zodat de student altijd bij je terecht kan op een manier die bij hem of haar past.
2. Zorg voor een goede, veilige werkplek. En dat er voldoende aandacht is voor iedereen, zorg dat studenten zich gezien en gehoord voelen.
3. Wees ondersteunend. ‘Mijn deur staat altijd open’ is al snel een loze kreet, je moet als begeleider zelf door die digitale deur en in gesprek gaan met je studenten.
   

Online en live

Over de vraag of een digitale stage een fysieke stage in het buitenland kan vervangen, hoeft Maarten niet na te denken. “Absoluut niet. Een andere cultuur, sociale contacten en omgangsvormen; dat ervaar je toch echt beter in levenden lijve ter plaatse. Sociale en interculturele vaardigheden ontwikkel je het beste in direct contact, in een combinatie van professionele en informele contacten.

Een internationale stage kan een ervaring zijn waar je een leven lang plezier van hebt, door de internationale contacten die je op doet, de cultuur en sfeer ter plaatse. Dat kan digitaal nooit bieden. Ik verwacht wel dat internationale stages vanaf nu meer hybride zullen zijn. Bijvoorbeeld door vanuit het thuisland eerst kennis te maken en in te werken en daarna ernaartoe. Ik zie digitale mogelijkheden als een aanvulling: de online wereld is ook een vorm van kennismaken met nieuwe vormen van ontmoeten en samenwerken.”

‘Hoe vaker ze hun horizon verbreden, hoe meer vaardigheden ze ontwikkelen om om te gaan met interculturele situaties.’

We zien bijvoorbeeld Nederlandse studenten via het eTwinning-platform online samenwerken met studenten uit andere Europese landen. Online samen koken, discussiëren over klimaatverandering of het uitwisselen van culturele verschillen. Laat ze internationaal samenwerken vanuit de klas, oefenen met een vreemde taal of specifieke beroepscompetenties in een internationale context. Hoe vaker ze hun horizon verbreden, hoe meer vaardigheden ze ontwikkelen om om te gaan met interculturele situaties. En zo leid je alle studenten op tot wereldburgers".

Wereldburgers

Hoe maak je van jongeren bewuste wereldburgers? Stichting Cross Your Borders biedt studenten in het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs burgerschapsprojecten waarbij ze stilstaan bij de maatschappelijke impact van globale ontwikkelingen. “We willen jongeren wegwijs maken in de gevolgen van de levenswijze en keuzes die we individueel en op landelijk niveau maken”, legt Flore van Eerde, projectmedewerker bij Cross Your Borders uit.

“Veel maatschappelijke vraagstukken vragen om een internationale aanpak. Denk bijvoorbeeld aan opwarming van de aarde, vluchtelingenproblematiek en de schaduwkanten van de medicijnindustrie. Maar ook zaken als schaarste van grondstoffen of de werkwijze in de kledingindustrie. Als je daar wat aan wilt doen, moet je het internationaal aanpakken.”

Om studenten daarover na te laten denken organiseert Cross Your Borders meerdaagse projecten op scholen, waarin de jongeren aan de slag gaan met dit soort vraagstukken, binnen de context van een spel. “Ze besturen een eigen land en moeten keuzes maken hoe ze dat aanpakken. Een brede oriëntatie, inlevingsvermogen, samenwerken, discussiëren, overleggen, allemaal internationale competenties die ze op die manier ontwikkelen.”

Vanwege de internationale dimensies bieden ze een verdiepingsprogramma aan. Onder de noemer Wereldse Schoolreizen maken ze een reis naar een land waar dat thema speelt. Bij de schaduwkant van medicijnindustrie bestond dat bijvoorbeeld uit een bezoek aan een ziekenhuis in Tanzania. De deelnemers verdienden zelf hun reiskosten bij elkaar in het voortraject, zodat iedereen ook mee kon. De studenten verbleven in gastgezinnen en werkten samen met jongeren ter plekke.

“We zijn het meest effectief als jongeren elkaar kunnen ontmoeten. Daar kan geen beeldscherm tegenop.”

Meer impact in levenden lijve

“Door corona hebben de Wereldse Schoolreizen stilgelegen", vertelt Flore van Eerde. "Veel is uitgesteld, nu begint het weer op gang te komen.” De inzet van blended learning is heel gebruikelijk, veel gebeurt in een digitale omgeving waarbinnen studenten zowel individueel als in groepen opdrachten doen. “Dat kunnen we natuurlijk ook samen met jongeren uit het gastland doen”, zegt Flore.

"Van grote waarde is dan die combinatie met een bezoek ter plekke. De impact die we willen maken rond de onderwerpen die we behandelen, die is echt het grootst als je deze groepen met elkaar in contact brengt. Wat de consequenties zijn als je je kleren bij goedkope winkels koopt, daar kan je honderd keer over vertellen. Maar als ze het zelf zien, dan komt het pas echt binnen. Dit soort reizen zijn vaak levens-veranderende ervaringen, en dat is wat we ook willen bereiken: jongeren helpen te groeien als bewuste wereldburgers. Dat is onze missie. We zijn het meest effectief als jongeren elkaar kunnen ontmoeten. Daar kan geen beeldscherm tegenop!”