Van lef naar resultaat: tweetalig onderwijs op het vmbo

“Wat ik erg belangrijk vond was dat mavoleerlingen de kans kregen om tweetalig onderwijs (tto) te volgen. Het zijn leerlingen die vaak worden vergeten. Voor mij is het belangrijk hen ook een stem te geven.” Zodra het over de leerlingen gaat, verschijnt de passie in de ogen van Patty Fisser, voormalig tto-coördinator op het Maris College Houtrust in Den Haag. Patty is al even met pensioen, maar blijft erg betrokken bij het tweetalig mavo. “Er zijn ook leerlingen die door het tto meer zelfvertrouwen kregen en een betere opleiding zijn gaan doen dan dat ze misschien zonder tto zouden krijgen. Dat is ook een doel geweest voor mij.”

De directie van het Maris College vond dat ook mavoleerlingen zich internationaal moeten kunnen ontwikkelen. Daarnaast zag de gemeente Den Haag een noodzaak om internationale leerlingen met een mavoniveau op te kunnen vangen. Er was namelijk geen plek voor hen bij de internationale scholen in de omgeving. “We kregen veel geld om het tto op te zetten. En dat was belangrijk, want we moesten iets uit de grond stampen van niks.”

Het kan prima

Dat Het Schoter in Haarlem tto al aanbood op het havo en vwo, betekende niet dat ze niet na hoefden te denken hoe ze dit voor mavo moesten inrichten. Marjolijn Muller, tto-coördinator op Het Schoter, vertelt: “We hebben echt moeten omarmen en accepteren dat mavo niet hetzelfde is als havo en vwo. We waren in het begin erg geneigd om het te copy-pasten, maar kwamen er al snel achter dat dat niet zou werken. Je merkt toch dat er voor het mavo minder lesmethodes beschikbaar zijn. Dus het blijft soms een zoektocht wat we kunnen inzetten en dat vergt creativiteit van de docenten. Je moet dingen op maat maken.”

Uiteindelijk lukte het de school om na een jaar van veel onderzoek een mooi eigen programma op te zetten voor mavoleerlingen. “Hoe spannend het was toen de allereerste lichting eindexamen ging doen en hoe spannend wij dat ook vonden. En dat alle leerlingen het met vlag en wimpel haalden. Dat was voor mij zó bijzonder, dat ik ook dacht: ‘zie je wel, het kan prima!’”

Om elk jaar weer met een groep leerlingen te kunnen starten, besteden beide scholen veel aandacht aan werving. “We profileren ons als een school die kansen biedt. Die voor álle leerlingen zoveel mogelijk beschikbaar wil stellen.” Toch merkte Het Schoter dat de drempel bij ouders vrij hoog lag. “Ze hadden het idee dat het allemaal extra moeilijk zou zijn. Terwijl mavoleerlingen ook prima in staat zijn om naast hun vak met taal bezig te zijn”, vertelt Marjolijn.

Op reis door Europa

Om de leerlingen zich ook in het buitenland internationaal te laten ontwikkelen, investeert het Maris College veel in reizen en uitwisselingen met scholen in Europa. De school bezoekt elk jaar een andere stad en elke reis heeft een eigen doel in het curriculum. Patty: “In het eerste jaar besteden we veel aandacht aan geschiedenis, met een projectweek die zich richt op de middeleeuwen. Dan gaan we naar Canterbury, om het project tot leven te brengen. Het tweede jaar bezoeken we een school, dit jaar is dat er eentje in Dublin.”

“In het derde jaar gaan we naar Perugia, waar we Engels echt de verbindende taal laten zijn tussen ons en de Italiaanse scholieren. Het laatste jaar bezoeken we een school in Sarajevo, wat we goed voorbereiden met een projectweek over een land dat een burgeroorlog achter de rug heeft. De bezoeken zijn aangrijpend, maar erg belangrijk. Je gebruikt dan de taal om een land dieper te begrijpen.”

Al deze reizen vragen natuurlijk de nodige planning. “We moeten om de examenweken heen plannen, bijvoorbeeld aan het begin van het jaar als er nog niet zo veel is, of vlak na een examenweek.” Ook de financiering is belangrijk. “Het niet kunnen betalen van de reis moet geen reden zijn om niet voor het tto te kiezen. Daarom proberen we zoveel mogelijk te regelen dat dit alsnog kan, bijvoorbeeld door een betalingsregeling aan te bieden.”

Eén doel: het tto

Er heerst op beide scholen een waar ‘tto-gevoel’, dat voelbaar is door de hele school. “Het is een heel hecht team. En je hebt natuurlijk één doel: het tto. Ook is er veel vrijheid om eigen invulling te geven aan het programma. Dat is voor nieuwe mensen leuk om zich bij aan te sluiten. Zelfs voor mij is het moeilijk om nu met mijn pensioen echt afscheid te nemen”, vertelt Patty.

Dat Patty en Marjolijn veel passie hebben voor het mavo-tto, is ook goed te zien aan hun antwoorden op de vraag wat ze andere scholen adviseren. “Als je twijfelt om met tto te starten: niet doen. Je moet er echt voor willen gaan. Enthousiasme in het team en bij de directie is heel erg belangrijk, en dat krijg je niet door te veel twijfelen of het wel haalbaar is. Want dat is het echt wel, zolang je je er maar hard voor maakt, je goed inleest en de cursussen volgt”, aldus Patty.

Marjolijn zegt direct: “Bij twijfel: doe het. Begin klein en maak het langzaam groter. Durf dingen te proberen. Het was voor ons een voordeel dat we een heel schooljaar de tijd namen om goed uit te denken hoe we het willen aanpakken voordat we het lanceerden. Maar wat je ook nodig hebt, is een schoolleiding die erachter staat en de ruimte geeft om dingen te ontwikkelen.”