Joint programmes: kijk verder dan de inhoud
De ene collega weet alles over inschrijvingen, de ander over bekostiging, en de volgende is expert op juridisch terrein. Maar voor het opzetten van een joint programme moet al die kennis worden samengebracht. Het deed Wageningen University in 2020 besluiten tot het creëren van een nieuwe functie: Policy Officer Education Cooperation.
Die rol wordt vervuld door Tjallie Botden, die eerder bij Hogeschool Van Hall Larenstein betrokken was bij diverse joint programmes. “Er is veel enthousiasme over joint programmes, maar het risico daarvan is dat ze puur vanuit de inhoud worden opgezet”, vertelt Tjallie. “Er komt veel meer bij kijken. Het is vrij specifieke materie en je hebt kennis nodig op diverse vlakken.”
Wat is een joint programme?
Een joint programme is een Bachelor, Master of PhD-programma dat ontwikkeld en gegeven wordt samen met één of meerdere Nederlandse of buitenlandse universiteiten.
Steeds meer Europese universiteiten bieden joint programmes om een impuls te geven aan internationalisering, vernieuwing en verdieping binnen een vakgebied en institutionele samenwerking. Het leidt tot uitwisseling van studenten en cultuur en biedt afgestudeerden betere kansen op de arbeidsmarkt. Deelnemers aan het programma ontvangen afhankelijk van de gekozen structuur één of meerdere diploma’s.
“Het is eigenlijk de diepste vorm van internationalisering”, zegt Ju Lin van Veldhuizen, beleidsmedewerker Strategie, Kennis en Innovatie bij Nuffic. “Er is sprake van verregaande samenwerking met een buitenlandse partner, internationalisering van het curriculum en structurele studentenmobiliteit. Het mes snijdt aan alle kanten.”
Elk land eigen regels
Zo duidelijk als de voordelen zijn, zo’n uitdaging kan het zijn om een dergelijk programma op te zetten. Tjallie: “Met hoe meer partners je gaat samenwerken, hoe ingewikkelder het wordt. Een programma één-op-één kopiëren is er niet bij. Elke universiteit en elk land heeft zijn eigen regels. Je moet op zoek naar de overlap, dat is het snijvlak waarop je kunt samenwerken.”
Eén van de praktische problemen waar universiteiten tegenaan lopen, is de bekostiging: die verschilt per land. Sommige landen heffen geen of weinig collegegeld. In vergelijking met andere landen heeft Nederland vaak een hoog tarief, zeker voor non-EU studenten. Om te voorkomen dat studenten dubbel betalen bij meerdere instellingen, geeft een wetswijziging uit 2017 Nederlandse hogeronderwijsinstellingen de mogelijkheid om een nultarief te hanteren.
Te vaak worden alleen de romantische kanten van internationale samenwerking gezien. Dan valt de praktijk soms tegen.
Tjallie Botden
Training en handleiding
Nuffic heeft verschillende middelen beschikbaar om onderwijsinstellingen wegwijs te maken in de wereld van joint programmes. Zo is er de training Joint Programmes van Nuffic Academy en is er de gids ‘Joint programmes from A to Z’, die recentelijk herzien is. Daarnaast wordt nog gewerkt aan andere initiatieven.
“Het is een niche-gebied”, legt Ju Lin uit. “Binnen instellingen zijn er niet veel mensen die zich hiermee bezighouden. Medewerkers weten vaak niet waar ze terechtkunnen met vragen en zijn zoekende. Er is dus zeker behoefte aan meer kennisdeling. Onze training en handleiding voorzien daarin.”
Tjallie bevestigt dit. “Ik kan iedereen aanraden: volg de training, lees de handleiding. Te vaak worden alleen de romantische kanten van internationale samenwerking gezien. Als er vooraf onvoldoende wordt nagedacht, dan valt de praktijk tegen. Denk heel goed na wat je wil bereiken met je partner en hoe. De handleiding van Nuffic geeft een mooi overzicht van alle verschillende punten waar je als instelling rekening mee moet houden.”
Als je het gehele proces een brede blik kan houden, is een joint programme een geweldige investering voor de lange termijn.
Ju Lin van Veldhuizen
Brede blik houden
Wageningen University heeft momenteel zeven internationale joint programmes, onder meer met instellingen in België, Noorwegen, Frankrijk en Italië. “We zijn een internationale universiteit die internationalisering hoog in het vaandel heeft staan. Voor ons vormen deze programma’s een belangrijke bijdrage aan de international classroom. We trekken er internationaal talent mee aan, versterken de samenwerking met partners die andere expertises hebben dan wij, en kunnen zo samen een uniek programma aanbieden.”
Ju Lin: “Het is belangrijk dat een instelling kijkt vanuit het doel. Stel de vraag: wat willen we bereiken en waarom? Pas daarna kun je kijken naar het middel. Valt de keuze op een joint programme, dan is het niet zomaar: partner uitzoeken en aan de slag. Onze training helpt instellingen om gedurende het gehele proces een brede blik te houden. Als de instelling daarin slaagt, dan is een joint programme een geweldige investering voor de lange termijn.”
Europese subsidie voor joint programmes
Universiteiten en hogescholen kunnen bij de Europese Commissie subsidie aanvragen voor joint masters. De actie Erasmus Mundus biedt twee mogelijkheden: de Joint Masters, om al ontwikkelde programma's op te starten en studenten beurzen ervoor te geven, en de nieuwe Design Measures, voor het ontwikkelen van nieuwe, transnationale, joint masters. De deadline voor het indienen van een aanvraag is 26 mei 2021. Meer informatie vind je op de website van het Nationaal Agentschap Erasmus+
Meer informatie over joint programmes
De nieuwste versie van de gids Joint Programmes from A to Z biedt handvatten voor het ontwikkelen en onderhouden van internationale joint programmes.
Wat komt er allemaal kijken bij het opzetten en onderhouden van een studieprogramma met andere, buitenlandse, hogeronderwijsinstellingen? Dat leer je tijdens onze tweedaagse training Joint programmes: ontwikkeling en management, aan de hand van de theorie, een stappenplan en praktijkvoorbeelden. De training in april is helaas al volgeboekt. Zou je mee willen doen aan de volgende training over dit onderwerp? Mail naar academy@nuffic.nl.
Meer weten over joint programmes? Neem contact op met Ju Lin van Veldhuizen: jlvanveldhuizen@nuffic.nl
