Conferentie Grensverleggend leren

Deze sessies vormen het middagprogramma van de Nuffic-conferentie voor het primair en voortgezet onderwijs. Benieuwd naar de rest van de dag? Op de pagina Conferentie Grensverleggend leren: dichtbij, ver weg en voor iedereen vind je alle informatie en kan je je aanmelden.

Type sessies

  • Best practice (20 minuten): een sessie waarin projecten en succesverhalen worden gedeeld
  • Werkatelier (70 minuten): je gaat met een tool of lesmethode aan de slag
  • Masterclass (30 minuten): een expert praat je bij over de laatste ontwikkelingen in de wereld van internationalisering en grensverleggend leren
  • Infosessie (20 minuten): maak op een laagdrempelige manier kennis met een platform of subsidie (bijvoorbeeld eTwinning en Erasmus+)

Overzicht sessies

Onder het overzicht vind je alle beschrijvingen per sessie.

Best practices

  1. Whole School Approach
  2. Wereldburgerschap in ons curriculum - Hoe onze leerlingen grenzen verkennen en verleggen
  3. Mindful Masterpieces (eTwinning)
  4. Wereldburgerschap op basisschool De Troubadour
  5. CLIL is wat ik wil
  6. Superstraat: culturen van Rotterdam
  7. Global Learning: wereldburgerschap in de onderbouw havo/ vwo
  8. Taalmodelprogramma's en meertaligheid

Masterclasses

  1. Eerlijk(er) toetsen in meertalige klassen
  2. Spelen met Engels in 5 fasen
  3. Inclusief onderwijs in meertalige contexten
  4. Generation AI: Teaching Kids about Artificial Intelligence
  5. Persoonsvorming door wereldburgerschap

Werkateliers

  1. Doe meer met meertalige boeken
  2. Praktisch invulling geven aan de burgerschapsopdracht
  3. Cultuur in dialoog - Oefenen met schurende gesprekken
  4. Wereldburgerschap en Slow Looking
  5. Using English to learn it
  6. Escape the classroom langs de Via Egnatia!
  7. Cultuurbewustzijn in de lespraktijk!
  8. A Pencil for Your Thoughts
  9. Bekijk taal door een andere bril - Passa la tua lingua
  10. Let’s Take eTwinning for a spin!

Infosessies

  1. Grensverleggend samenwerken (eTwinning)
  2. Erasmus+ voor het primair onderwijs
  3. Professionaliseren in het buitenland met Erasmus+
  4. Erasmus+ met leerlingen op mobiliteit (KA1)
  5. Burgerschapstool
  6. Wereldburgerschapsmatrix: competenties in kaart
  7. Blik op de Muur 2.0
  8. Ondersteuning bij Euregionale schoolpartnerschappen

Voorstelling

Waar je wieg heeft gestaan

Best practices

1. Whole School Approach

Eline Koopman & Peter Luijten (Coöperatie Leren voor Morgen)
Voor wie: leraren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

Hoe zet je als schoolorganisatie de toekomstmakers van morgen in hun kracht? En wat vraagt dat van jou als directeur of leraar? De Whole School Approach biedt handvatten voor het verankeren van duurzaamheid in de hele schoolorganisatie (o.a. didactiek, curriculum, visie, omgeving en bedrijfsvoering) en de link met wereldburgerschap en inclusie.

2. Wereldburgerschap in ons curriculum - Hoe onze leerlingen grenzen verkennen en verleggen

Haitske van de Sande & Margriet Dijkstra (Globi)
Voor wie: leraren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

Als wereldburger ben je nieuwsgierig, flexibel en bekijk je de wereld met een open blik. Ook kom je met kennis van andere culturen, het beheersen van een vreemde taal en een global mindset als leerling ver. Maar welke van deze vaardigheden passen nu echt bij je school? En hoe vertaal je deze vervolgens naar de klas?

Tijdens deze sessie krijg je voorbeelden van hoe andere scholen een doorlopende leerlijn wereldburgerschap en internationalisering opgezet hebben.

3. Mindful Masterpieces (eTwinning)

Nicole Wieringa (E4U)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

Hoe zou een online samenwerking met één of meer buitenlandse scholen eruit kunnen zien? Laat je tijdens deze sessie inspireren om binnen jouw school aan de slag te gaan met eTwinning.

4. Wereldburgerschap op basisschool De Troubadour

Mart van der Heijden (Basisschool De Troubadour/ SKPO)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair onderwijs

Hoe stem je wereldburgerschapsonderwijs af op jouw leerlingen? Hoe werk je aan wereldburgerschap met de ontwikkeling van het kind voorop? Hoe ziet wereldburgerschap er in concreet leerkracht- leerling- en leiderschapsgedrag uit op een basisschool? Je komt er achter in deze best practice.

5. CLIL is wat ik wil

Yvonne Scherphof (Such Fun/ Ato-Scholenkring)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair onderwijs

Hoe breid je de tijd dat je in het Engels lesgeeft uit zonder dat de rest van je curriculum in het gedrang komt? Met CLIL (Content and Language Integrated Learning)! Op de Ato Such Fun-scholen gebeurt dat bijvoorbeeld via de SDG’s waarmee zaakvakken en wereldburgerschap worden verweven in CLIL en vaak nog verder worden verdiept door internationale samenwerking met eTwinning of Erasmus+ projecten. Yvonne geeft je een kijkje in de keuken van de Bossche basisscholen. Deze best practice brengt je zeker op ideeën om zelf ook meer te CLIL’len.

6. Superstraat: culturen van Rotterdam

Ivo Jansen (Roncalli Mavo)
Voor wie: leraren en coördinatoren voortgezet onderwijs

In deze sessie krijg je uitleg over hoe de Roncalli Mavo een bezoek aan de tentoonstelling Superstraat in het Wereldmuseum van Rotterdam inzet om verschillende culturen onder de aandacht te brengen in de brugklas. In deze straat met fictieve bewoners gebaseerd op echte Rotterdammers, is het altijd Burendag. De deuren van hun huizen staan permanent op een kier en het staat bezoekers vrij er binnen te lopen en kennis te maken met de bewoners.

7. Global Learning: wereldburgerschap in de onderbouw havo/ vwo

Ellen Nass & Martine Kramer (Reviuslycuem)
Voor wie: leraren en coördinatoren voortgezet onderwijs

Ellen en Martine vertellen je meer over hun leerlijn wereldburgerschap op het Reviuslyceum in Maassluis, met in het bijzonder de aanpak van het vak Global Learning. Dit wordt aan alle leerlingen in leerjaar 2 en 3 aangeboden. Je komt te weten hoe je een vak rond wereldburgerschap kunt opzetten binnen een bestaand curriculum.

8. Taalmodelprogramma's en meertaligheid

Roel Fröhlings (Hogeschool Utrecht)
Voor wie: leraren primair en voortgezet onderwijs

Welke mogelijkheden bieden taalmodelprogramma’s zoals ChatGPT en Microsoft Copilot voor leerlingen en docenten binnen in een klas met verschillende taalachtergronden? In deze workshop beantwoorden we deze vraag met ondersteuning van een aantal best practices.

Werkateliers

1. Doe meer met meertalige boeken

Anne van Buul (Hogeschool de Kempel)
Voor wie: leraren en coördinatoren primair onderwijs

In dit werkatelier gaan we verkennen hoe je meertalig lezen en een meertalige boekencollectie kunt gebruiken binnen je school. Je ontdekt de voordelen van het (voor)lezen in de thuistaal, leert allerlei soorten meertalige boeken kennen en maakt kennis met een waaier aan activiteiten die je met deze boeken kunt uitvoeren, zowel in de klas als met ouders.

Dit is niet alleen voor (klassen met) meertalige kinderen interessant, maar draagt bij aan een inclusieve leeromgeving met aandacht voor talige en culturele diversiteit voor iedereen.

2. Praktisch invulling geven aan de burgerschapsopdracht

Caroline Verschoor-Plomp (Stichting BOOR)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair onderwijs

In deze workshop gaan we met elkaar in gesprek over de burgerschapsopdracht en hoe je hier zowel op papier als in werkelijkheid aan kunt voldoen. Vraagstukken die onder andere aan bod komen, zijn:

  • Hoe maak je het zichtbaar (voor collega’s, leerlingen en ouders)?
  • Op welke manier kun je het in het curriculum verweven?
  • Welke keuzes maak je op basis van je leerlingenpopulatie?
  • Hoe begeleid je het goede (en soms schurende) gesprek?

Daarnaast bieden we veel praktische tools aan.

3. Cultuur in dialoog - Oefenen met schurende gesprekken

Noa de Zeeuw & Rosanne Severs (Globi)
Voor wie: leraren primair en voortgezet onderwijs

In deze praktische workshop ga je aan de slag met het omgaan met spanningen door (schijnbaar) interculturele verschillen. Dit kunnen verschillen qua culturele achtergrond zijn, maar ook verschillen qua subcultuur of generatie.

Je leert een gespreksmethode en oefent met vaardigheden die je helpen beter contact te leggen met je leerlingen. Je bent je bewuster van de culturele verschillen in de klas en hebt meer zelfvertrouwen in het voeren van schurende gesprekken.

4. Wereldburgerschap en Slow Looking

Liesbeth Breek (Onderwijstraining op naar de Top!)
Voor wie: leraren primair en voortgezet onderwijs

In deze workshop laat Liesbeth zien hoe ze in haar lessen de wereld het klaslokaal binnenbrengt met de hulp van foto’s. Je maakt kennis met een aantal werkvormen van Slow Looking: activiteiten die je verder laten kijken dan je ogen waarnemen bij een eerste indruk. Deze werkvormen stimuleren zowel de observatie- als de denkvaardigheden en prikkelen taalvaardigheid en nieuwsgierigheid.

5. Using English to learn it

Myrna Feuerstake (Earlybird)
Voor wie: leraren en coördinatoren primair onderwijs

Taal leer je niet uit een boekje, taal leer je door te doen! In deze workshop gaan we aan de slag met het doelgericht inzetten van o.a. games, liedjes en Total Physical Response (TPR). Van learning English to use it naar using English to learn it! Doe je mee?

6. Escape the classroom langs de Via Egnatia!

Via Egnatia Foundation
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders voortgezet onderwijs

Met de eeuwenoude culturele route ‘Via Egnatia’ als decor, maken je leerlingen in het nieuwe bordspel ‘Caravan Via Egnatia’ een grensverleggende reis. Hierbij leren ze spelenderwijs waardevolle lessen over geschiedenis, taal, cultuur, samenwerking en (wereld)burgerschap. In dit werkatelier spelen we in groepjes het spel, in het Nederlands en Engels, en bespreken de inzet hiervan op school.

Het Via Egnatia burgerschapsspel is ontwikkeld in samenwerking met UNESCO-scholen in Nederland en met scholen in Macedonië.

7. Cultuurbewustzijn in de lespraktijk!

Florentine Krijnen (Vrije School Zutphen/SLO Vakvernieuwingscommissie)
Voor wie: leraren voortgezet onderwijs

In dit werkatelier gaan we aan de slag met het nieuwe domein Cultuurbewustzijn: hoe vertaal je de toekomstige eindtermen naar de lespraktijk, in de bovenbouw (havo/vwo) van het vreemdetalenonderwijs? Wat doe je al aan cultuurbewustzijn en hoe bereik je hierin verdieping, zodat we grensverleggend en voorbij de stereotyperingen lesgeven over de cultuur en literatuur van de taal? Je gaat naar huis met concrete aanknopingspunten waarmee je binnen je lespraktijk aandacht kunt besteden aan cultuurbewustzijn, terwijl je óók werkt aan burgerschap en diversiteit, socialisatie enerzijds en persoonsvorming anderzijds. Laat je inspireren en kom inspireren!

8. A Pencil for Your Thoughts

Liz Dale (Hogeschool van Amsterdam)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders voortgezet onderwijs
This werkatelier will be in English

Many learners in our classrooms speak a different language or type of language outside school to the languages used at school. This means they have experience in multilingual communication, and have developed a range of multilingual competencies already. What are these competencies, and how can we build on these in our CLIL (Content and Language Integrated Learning) classrooms?

In this workshop, you will be introduced to a visual methodology, language mapping, as a way of uncovering learners’ multilingual experiences. Language mapping is a technique that helps learners uncover their own lived multilingual experiences and to represent and talk about these using their own words and descriptions. Liz Dale will show you how and why language mapping works and how you can integrate this exercise in a lesson. Of course, you will try your hand at creating your own language map!

9. Bekijk taal door een andere bril - Passa la tua lingua

Katy Lips (ICLON en Wetenschapsknooppunt Leiden)
Voor wie: leraren primair en voortgezet onderwijs

In dit werkatelier verbreed je je horizon met andere perspectieven op taalonderwijs. Met de werkvorm ‘Geef je taal door’ maak je zichtbaar hoe meertalig je klas is. Katy vertelt je meer over het project 'Italiaans leren met studenten' en geeft voorbeelden hoe je je ‘buren van ver’ dichterbij kunt halen.

10. Digitaal samenwerken: van idee tot succes!

Roberto Willems (Global Chase)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

Tijdens dit werkatelier verleggen we de grenzen van ons leslokaal! We verkennen internationale samenwerking met buitenlandse scholen via het Europese digitale platform eTwinning. Samen met leraren uit zowel het primair als het voortgezet onderwijs werk je aan projectideeën onder begeleiding van een ervaren eTwinning Ambassadeur. We brainstormen over hoe je op een laagdrempelige manier een project opzet binnen je mogelijkheden. Hoe til je jouw project naar een hoger niveau? Roberto helpt je op weg. Doe mee en neem een inspirerend lesidee mee naar huis!

Masterclasses

1. Eerlijk(er) toetsen in meertalige klassen

Catherine van Beuningen (Universiteit van Amsterdam)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

Steeds meer leerlingen krijgen onderwijs in een taal die niet hun eerste taal is. Denk aan kinderen die thuis een andere taal spreken dan het Nederlands of aan leerlingen die een tweetalig programma volgen. Deze situatie brengt uitdagingen met zich mee op het gebied van toetsing: uit onderzoek weten we dat leerlingen onder hun eigen niveau presteren wanneer zij beoordeeld worden in een taal die ze nog aan het verwerven zijn.

De vraag die in deze masterclass centraal staat, is hoe we er ook in een meertalige context voor kunnen zorgen dat iedere leerling kan laten zien wat zij kan.

2. Spelen met Engels in 5 fasen

Lauren van Mulligen (Spelen met Engels)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

In deze praktische masterclass staan we stil bij welke fasen kinderen doorlopen tijdens het leren van een vreemde taal. Je ervaart per fase een werkvorm die je direct in je eigen klas kunt toepassen.

Na deze sessie heb je inspiratie om de juiste activiteiten in te zetten voor meer plezier en structuur in je Engelse lessen en begrijp je waarom sommige kinderen nog geen Engels willen of kunnen praten.
Bekijk de promovideo

3. Inclusief onderwijs in meertalige contexten

Marian van Popta (Hogeschool Utrecht)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

Leerlingen brengen vele talen de school in. Hoe sluit je daar goed op aan? In deze masterclass leer je wat er nodig is om Inclusief Onderwijs in Meertalige Contexten (IOMC) te realiseren. Letterlijk grensverleggend leren, door talige en culturele diversiteit in de klas te benutten voor het leren.

Na deze masterclass weet je welk fundament en welke mindset nodig zijn om inclusief onderwijs in meertalige contexten te verzorgen. Ook doe je ervaring op met het benutten van alle talen die er in de groep zijn, om samen nieuwe dingen te leren.

4. Generation AI: Teaching Kids about Artificial Intelligence

Dagmar Heeg (Rijksuniversiteit Groningen)
Voor wie: leraren primair onderwijs
This masterclass will be in English

As AI applications are finding their ways into our lives and those of our students, AI literacy is becoming an important set of skills and knowledge that students need in order to be critical and responsible consumers of this technology. In this masterclass, we will explore the concept of AI literacy and have a look at practical tools to integrate AI into the classroom. Drawing from the EU-funded program ‘Generation AI: Teaching Kids about Artificial Intelligence” and Dagmar's research on AI literacy, participants will gain insights and tools to support their students in developing AI literacy skills.

5. Persoonsvorming door wereldburgerschap

Joana Duarte (Rijksuniversiteit Groningen)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders voortgezet onderwijs

"De wereld is al in onze schoolklassen aanwezig, maar daarvan merken wij in het curriculum niet veel", zei een leerkracht op een school die toen bijzonder hoogleraar wereldburgerschap en tweetalig onderwijs Joana Duarte bezocht. Het komt vaak voor dat de aanwezige diversiteit in een klas of op een school niet als uitgangspunt wordt genomen om wereldburgerschapsonderwerpen te verkennen. In deze masterclass ga je aan de slag met de vraag: hoe kan het wereldburgerschapsonderwijs bijdragen aan persoonsvorming door het waarderen van bestaande diversiteit?

Wereldburgerschapsonderwijs biedt een uitgelezen kans om reeds aanwezige talige en culturele rijkdom in de klas, veel explicieter te benutten in de onderwijspraktijk en tegelijkertijd de persoonsvorming van leerlingen in het voortgezet onderwijs te bevorderen. Tijdens de masterclass krijg je hiervoor handvatten en lesideeën aangereikt.

Infosessies

1. Grensverleggend samenwerken (eTwinning)

Nicole Wieringa (E4U)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

Tijdens deze sessie krijg je een introductie over de mogelijkheden van eTwinning, een online platform voor internationale samenwerking tussen scholen, leerkrachten en leerlingen in Europa. We gaan tevens dieper in op de vraag waarom eTwinning zo belangrijk is.

2. Erasmus+ voor het primair onderwijs

Koen de Jonge & Judith Dayus-Brouwer (Nationaal Agentschap Erasmus+)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair onderwijs

Er liggen ontzettend veel kansen voor het primair onderwijs als het gaat om wereldburgerschap en internationalisering. Zo zijn er verschillende mogelijkheden binnen Europa die kunnen aansluiten bij de (bestaande of toekomstige) internationaliseringsactiviteiten van jouw school. Denk aan jobshadowing, samenwerkingsprojecten met meerdere Europese landen of (virtuele) leerlingenuitwisselingen.

3. Professionaliseren in het buitenland met Erasmus+

Kimberly van Doorenmalen (Nationaal Agentschap Erasmus+)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

Leraren, directeuren, coördinatoren of begeleiders: voor iedereen is het van belang om je te blijven professionaliseren. Dat kan óók in het buitenland. Want grensverleggend leren doe je soms ook over de grens! Dat kan op vlak van talen en wereldburgerschap maar eigenlijk is dat vooral aan jou. Zo'n ervaring zorgt voor persoonlijke groei, versterkt interculturele competenties en is een stap naar internationale samenwerking. In deze infosessie leer je over hoe Erasmus+ jouw cursus, opleiding of jobshadowing kan bekostigen.

4. Erasmus+ met leerlingen op mobiliteit (KA1)

Lisanne Verwer (Nationaal Agentschap Erasmus+)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

Grensverleggend leren voor leerlingen kan uiteraard over de grens. Met Erasmus+ kun je mobiliteiten (bijvoorbeeld uitwisselingen) met leerlingen bekostigen, zowel uit het primair als het voortgezet onderwijs, naar de andere 26 lidstaten van de EU en ook nog 6 andere Europese landen. Hoe je dat aanpakt vertellen we je in deze sessie.

5. Burgerschapstool

Femke van der Ster (Respect Foundation)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

In deze sessie krijg je uitleg over de Burgerschapstool waarmee je in kaart brengt wat je allemaal al doet op school en hoe dit aansluit bij de doelen van curriculum.nu, je eigen visie op burgerschap en de nieuwe actuele conceptkerndoelen.

6. Wereldburgerschapsmatrix: competenties in kaart

Svetlana van Schilfgaarde (Nuffic)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair onderwijs

Wil je als school je leerlingen opleiden tot een wereldburger? Dan denk je als snel aan de verschillende internationale, interculturele en maatschappelijke competenties die hiervoor nodig zijn. De Wereldburgerschapsmatrix is een handige tool die je in staat stelt om alle competenties waar je aan wilt werken in kaart te brengen. Ook zie je meteen voorbeelden van hoe je aan de competentie kan werken. De matrix kan ook gebruikt worden om met je leerlingen in gesprek te gaan over wat ze zelf belangrijk vinden als toekomstige wereldburgers.

7. Blik op de Muur 2.0

Trixie Hölsgens (Duitsland Instituut Amsterdam)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders voortgezet onderwijs

In 1989 viel de Berlijnse Muur. Een jaar later werd Duitsland, na 40 jaar gedeeld te zijn, weer één land. Om dit hoofdstuk uit de geschiedenis dichter bij leerlingen te brengen heeft het Duitsland Instituut Amsterdam (DIA) een gastsprekersprogramma onder de naam ‘Blik op de Muur’. Voor 'Blik op de Muur 2.0' ontwikkelde het DIA een virtual reality-omgeving waarin scholieren door ruimtes bewegen waar ze het DDR-verleden kunnen beleven, Zeitzeugen ontmoeten en achtergronduitleg vinden. In de infosessie wordt uitgelegd wordt hoe dit project kan bijdragen aan burgerschapsvorming binnen het vreemdetalenonderwijs.

8. Ondersteuning bij Euregionale schoolpartnerschappen

Laura Hendrixen & Marleen van Grunsven (EDL)
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders voortgezet onderwijs

Tijdens deze infosessie wordt verteld over de ondersteuningsmogelijkheden die het Interreg-project Euregionale Doorlopende Leerlijn (EDL) biedt bij het opzetten van een Euregionaal (grensregio Nederland en Duitsland) partnerschap. Denk hierbij aan onderwijsmaterialen vanuit het Expertisecentrum, het verbinden van scholen door scholenmakelaars en ondersteuning bij het aanvragen van subsidies.

Voorstelling

Waar je wieg heeft gestaan

Christie de Wit
Voor wie: leraren, coördinatoren, schoolleiders en bestuurders primair en voortgezet onderwijs

'Waar je wieg heeft gestaan' is een mini-voorstelling met liedjes en gesproken tekst. Christie de Wit deelt haar ervaringen als muziekjuf op 6 verschillende basisscholen in Amsterdam. De voorstelling gaat over kansenongelijkheid, over geluk en pech, over de liefde voor kinderen, over angst voor het vreemde en over verbinding. De voorstelling is ontroerend en grappig. Het publiek wordt op een subtiele wijze aan het denken gezet, over hoe je kunt bijdragen aan een rechtvaardigere wereld.

Bekijk de promovideo