Monitor Internationalisering

Hiervoor hebben we 308 mensen ondervraagd in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs: schooldirecteuren, internationaal coördinatoren en docenten. Om trends en ontwikkelingen te volgen, herhalen we deze monitor periodiek.

De resultaten uit het dashboard zijn in detail terug te vinden in het rapport. (7,27 MB) Lees hieronder de samenvatting met de belangrijkste bevindingen en aanbevelingen.

Samenvatting

Hebben scholen een visie en strategie op internationalisering?

In 95% van de mbo-scholen is of wordt op centraal niveau een visie op internationalisering ontwikkeld. Er kunnen wel grote verschillen bestaan tussen verschillende opleidingen en onderwijsteams. Veel hangt nog af van de individuele aanpak van bijvoorbeeld internationaal coördinatoren of docenten. Bij verdere integratie van internationale ervaringen in het curriculum spelen de kwalificatiedossiers een belangrijke rol, net als de erkenning van internationale competenties.

In het vo heeft 73% van de scholen een visie op internationalisering en in het po 37%. Vaak wordt het nog als ‘extra’ gezien, waardoor het ook relatief snel achterwege gelaten wordt als er andere prioriteiten komen. Dat geldt ook voor het mbo. Om dit te veranderen zou internationalisering beter moeten worden ingebed in het onderwijsaanbod. Mogelijke aanknopingspunten daarvoor zijn trends in de samenleving zoals diversiteit en globalisering, en ook de vernieuwingen op het gebied van burgerschapsonderwijs. In alle sectoren is er steeds meer aandacht voor deze thema’s, en ook voor internationalisering en internationale competenties.

Lukt het scholen om hun visie en doelen te realiseren?

In het mbo is het doel van internationalisering de ontwikkeling van internationale competenties. In het voortgezet onderwijs gaat het vooral om het voorbereiden van leerlingen en studenten op een vervolgopleiding, de arbeidsmarkt of de samenleving. Basisscholen willen vooral bijdragen aan maatschappelijke doelen.

Het curriculum wordt het meest ‘geïnternationaliseerd’, door bijv. aandacht voor internationale vraagstukken of wereldburgerschap. In het mbo is fysieke mobiliteit de meest ingezette vorm van internationalisering. In alle sectoren heeft ongeveer de helft van de scholen enigszins of veel moeite met het implementeren van internationalisering. Ze ervaren bijvoorbeeld belemmeringen vanuit onderwijsregulering of vanwege beperkte financiële middelen en capaciteit.

Waarom heeft internationalisering voor sommige scholen geen prioriteit?

Vaak krijgt internationalisering geen prioriteit omdat andere onderwerpen belangrijker worden gevonden en omdat er onvoldoende tijd en/of capaciteit voor is. Net als bij scholen die wel iets doen met internationalisering wordt het als ‘extra’ gezien. Respondenten uit het po geven daarnaast aan onvoldoende financiële middelen te hebben. Scholen uit het vo hebben onvoldoende inzicht in de mogelijkheden die internationalisering biedt.

Wat kan beter op het vlak van internationalisering?

In de onderzochte sectoren ontbreekt regelmatig een duidelijke Plan, Do, Check, Act-cyclus (PDCA) voor internationaliseringsactiviteiten. Met bijvoorbeeld een evaluatiemodel voor de leeropbrengsten van internationalisering kan een school de kwaliteit en doelmatigheid van internationaliseringsactiviteiten verbeteren. Een volgende verbeteringsstap is de leeropbrengsten van die activiteiten te erkennen, en ze zichtbaarder te maken. Zo integreer je internationalisering meer in het curriculum en worden leerlingen en studenten beter voorbereid op een vervolgopleiding, de arbeidsmarkt en de samenleving. Het zorgt bovendien voor een betere aansluiting tussen de verschillende onderwijssectoren. Scholen kunnen hierin nog meer van elkaar leren.

Aanbevelingen

• Vergroot de inzet op het borgen van internationale competenties en wereldburgerschap in het curriculum, zodat leerlingen internationale ervaringen opdoen in hun eigen lessen en klas. Je hoeft hiervoor niet noodzakelijk op reis.
• Zoek contact met andere scholen, colleges of opleidingen en leer van elkaar. Er zit al veel kennis bij scholen over het opzetten en uitvoeren van internationalisering.
• Ontwikkel een PDCA-cyclus voor internationaliseringsactiviteiten, inclusief evaluatiemodel voor de leeropbrengsten. Formuleer heldere leerdoelen, monitor de activiteiten en evalueer de resultaten.