Literatuurlijst internationalisering primair onderwijs
De literatuurlijst is niet uitputtend en wordt regelmatig geüpdatet. Wil je meer weten over onderzoek naar internationalisering, deelnemen aan het onderzoekersnetwerk of ken je een onderzoek dat niet op deze lijst mag ontbreken? Neem dan contact met ons op via po@nuffic.nl.
Aa, R. van de, Hulsker, W., Verheijen, J. & Warmerdam, S. (2012)
MKBA internationalisering primair en voortgezet onderwijs: Eindrapportage. (1,4 mB)
Rotterdam: Ecorys
Aarts, R. & Ronde, S. (2006)
Tweetalig onderwijs met vervroegd Engels in het basisonderwijs.
Levende Talen Tijdschrift, 7(2)
Beckman, D. (2012)
The shared struggle: Issues faced by foreign teachers in the Dutch classroom (Master’s thesis).
Utrecht: Centrum voor Onderwijs en Leren, Universiteit Utrecht
Bergroth, M., Dražnik, T., Llompart Esbert, J., Pepiot, N., van der Worp, K., & Sierens, S. (2022)
Linguistically Sensitive Teacher Education: Toolkit for Reflection Tasks and Action Research
Bialystok, E. (2016)
Bilingual education for young children: Review of the effects and consequences
International Journal of Bilingual Education and Bilingualism
Bot, K., de (2015)
Effectiveness of early foreign language learning in the Netherlands
Rijksuniversiteit Groningen
Broek, E., van den, Graaff, R., de, Unsworth, S. en Zee, V., van der (2014)
Voorstudie pilot tweetalig primair onderwijs
Rijksuniversiteit Groningen en Universiteit Utrecht, 2014
Bulk, F. V. D. (2022)
Het effect van de ervaring van basisscholen met tweetalig onderwijs op de leerprestaties
(Master's thesis Universiteit Utrecht)
Consortium (2015)
Onderzoek tweetalig primair onderwijs - Samenvatting: vormgeving en effecten van de tpo pilot
ITS, Universiteit Maastricht, Radboud Universiteit, Expertisecentrum Nederlands, Universiteit Utrecht
Corda, A., Philipsen, K. en Graaff, R., de (2014)
Handboek VVTO. Engels op de basisschool
Coutinho
Corda, A., Phielix, C., & Krijnen, E. (2012)
Wat weten we over vroeg Engels op de basisschool? Effecten van vroeg vreemde talenonderwijs op de moedertaal en de leerprestaties in de vreemde taal: review van de onderzoeksliteratuur
Leiden: Expertisecentrum mvt, Universiteit Leiden
Driessen, G., Krikhaar, E., de Graaff, H. C. J., Unsworth, S., Leest, B., Coppens, K., & Wierenga, J. (2016)
Evaluatie pilot Tweetalig Primair Onderwijs: Startmeting schooljaar 2014/15: publieksversie
Duarte, J. (2020)
Translanguaging in the context of mainstream multilingual education
International Journal of Multilingualism, 17:2, 232-247.
Duarte, J. en van der Meij, M. (2019)
Meer meertaligheid in het basisonderwijs: Ja maar, hoe? Nieuwe inzichten door meertaligheidsprojecten
Rijksuniversiteit Groningen
Duarte, J., & Günther-van der Meij, M.T. (2018)
A holistic model for multilingualism in education
E-JournALL, EuroAmerican Journal of Applied Linguistics and Languages, 5(2), 24- 43. doi: 10.21283/2376905X.9.153
Duarte, J., & Günther-van der Meij, M.T. (2018)
Drietalige basisscholen in Friesland: een gouden greep in tijden van toenemende diversiteit? In O. Agirdag & E.-R. Kambel (Eds.), Meertaligheid en onderwijs: Nederlands plus (pp. 90-102)
Amsterdam: Boom
Duarte, J. (2018)
Translanguaging in the context of mainstream multilingual education
International Journal of Multilingualism. DOI: 10.1080/14790718.2018.1512607
Edelenbos, P., Johnstone, R. en Kubanek, A. (2006)
Main pedagogical principles underlying the teaching of languages to very young learners
Europese Commissie
Elzinga, K. en Philipsen, K. (2017)
Meerjarige monitoring in de pilot tpo, eindverslag
Enever, J. (2010)
Early Language Learning in Europe (ELLiE)
British Council
Gelinck, C., Kampman, L. en Van der Laan, A. (2021)
Handreiking burgerschap funderend onderwijs. Doelgericht en samenhangend werken aan burgerschap.
Amersfoort, SLO
Geurts, B. en Hemker, B. (2013)
Balans van het Engels aan het einde van de basisschool (4). Periodieke Peiling van het Onderwijsniveau (PPON)
Cito
Gier, de, H. (2019) (op aanvraag beschikbaar via po@nuffic.nl)
A Dilemma of Freedom and Equality: The Effect of Government Involvement on ESLE Practices - A Case Study of Ireland and the Netherlands
Universiteit Utrecht
Goorhuis-Brouwer, S.M. (2005)
De ontwikkeling van de Nederlandse taalvaardigheid van kleuters met vroeg vreemdetalenonderwijs (42,5 kB)
Rijksuniversiteit Groningen
Goriot, C., & van Hout, R. (2022)
Primary-school teachers’ beliefs about the effects of early-English education in the Dutch context: communicative scope, disadvantaged learning, and their skills in teaching English
International Journal of Bilingual Education and Bilingualism
Goriot, C., Broersma, M., McQueen, J.M., Unsworth, S. en Hout, R., van (2018)
Language balance and switching ability in children acquiring English as a second language
Radboud Universiteit Nijmegen
Goriot, C. (2019)
Early-English education works no miracles. Cognitive and linguistic development of mainstream, early-English, and bilingual primary-school pupils in the Netherlands
Radboud Universiteit Nijmegen
Graaff, R., de (2012) (op aanvraag beschikbaar via po@nuffic.nl)
Eindrapportage Eindtermen vvto. Vergelijkend onderzoek tussen EarlyBird-vvto en Eibo
Universiteit Utrecht
Halse, C., Mansouri, F., Moss, J. en Ohi, S. (2015)
Doing Diversity: Intercultural understanding in primary and secondary schools
Australian Research Council
Hayes, D. (2014)
Factors influencing success in teaching English in state primary schools
British Council
Herder, A. & Bot K., de. (2005)
Vroeg vreemdetalenonderwijs in internationaal perspectief: Literatuurstudie
Groningen: Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie, Rijksuniversiteit Groningen
Houben, E. (2017)
CLIL in het basisonderwijs
Universiteit Utrecht
Inspectie van het Onderwijs (2019)
Peil.Engels, Einde basisonderwijs, 2017-2018 (7,1 mB)
Inspectie van het Onderwijs
Jenniskens, T., Leest, B., Wolbers, M., Bruggink, M., Dood, C. en Krikhaar, E. (2017)
Zicht op vroeg vreemdetalenonderwijs. Monitoringsonderzoek maximaal 15% Engels/Frans/Duits in het basisonderwijs
KBA Nijmegen en Expertisecentrum Nederlands
Jong, Y., de (2015)
Doeltaalgebruik stimuleren in groep 1 van het Tweetalig Primair Onderwijs
Universiteit Utrecht
Jenniskens, T., Leest, B., & Wolbers, M. H. (2022)
Het effect van tweetalig primair onderwijs op de ontwikkeling in Engelse woordenschat bij 4-7-jarige kinderen.
Pedagogiek, 42 (1), 36-55.
Jenniskens, T., Leest, B., Wolbers, M., Bruggink, M., Krikhaar, E., de Graaff, R., ... & Unsworth, S. (2020)
Evaluatie pilot Tweetalig Primair Onderwijs. Vervolgmeting schooljaar 2018/2019.
Jenniskens, T., Leest, C. M. B., Wolbers, M. H. J., Krikhaar, E. M., Teunissen, C., de Graaff, H. C. J., ... & Coppens, K. M. (2018)
Evaluatie pilot tweetalig primair onderwijs: vervolgmeting schooljaar 2016/17.
Klarenbeek, M. & Beekwilder, C. (2012)
Betere docent door internationalisering?
Utrecht: Centrum voor Onderwijs en Leren, Universiteit Utrecht
Kwakkel, H., Droop, M., Verhoeven, L., & Segers, E. (2021)
The impact of lexical skills and executive functioning on L1 and L2 phonological awareness in bilingual kindergarten.
Learning and Individual Differences, 88, 102009.
Loon, D., van en Setz, W. (2012) (op aanvraag beschikbaar via po@nuffic.nl)
Ervaringsrapport proefproject 15% vvto
Universiteit Utrecht
LPTN (2017)
Ruimte voor nieuwe talenten. Keuzes rond nieuwkomers op de basisschool
Meertalig.nl, Meertalig.be & Nederlandse Taalunie (2019)
Antwoorden op vragen over omgaan met meertaligheid in het onderwijs in het Nederlandse taalgebied
Messelink, A., Feuerstake, M., Wassens, E. en Derks, E. (2019)
Kwaliteitskeurmerken vvto (394 kB) - Een onderzoek naar de bekendheid, wenselijkheid en hanteerbaarheid van kwaliteitskeurmerken van vroeg vreemdetalenonderwijs Engels (vvto-E)
Nuffic
Meulen, van der, G., Gent, van, D. en Steegman, S. (2018)
Onderzoek toegankelijkheid Nederlands onderwijs voor internationals
Decisio
Middelkoop, D., van en Hogenstijn, M. (2016)
Internationalisering in het primair onderwijs
Hogeschool van Amsterdam
Ritzema, L., Hemker, B., Naaijer, H., Lowie, W., Corda, A., van Aken, M., & Rekers-Mombarg, L. (2019)
Peiling Engels einde basisonderwijs 2018
GION onderwijs/onderzoek
Ruijven, B., van, Ytsma, J. (2008)
Drietalige scholen/Trijetalige skoalle
Fryske Akademie
SLO (2018)
Meertaligheid in primair en voortgezet onderwijs. Een stand van zaken en curriculaire aanbevelingen
Stuij, E. (2022)
Succesfactoren voor het tweetalig primair onderwijs: een kwantitatief onderzoek naar de invloed van ervaring met een nieuw onderwijssysteem en leerling-, leerkracht-en onderwijsfactoren op de leerprestaties op het tweetalig primair onderwijs
(Master's thesis Universiteit Utrecht).
Thijs, A., Tuin, D. en Trimbos, B. (2011)
Engels in het basisonderwijs: verkenning van de stand van zaken Stichting Leerplanontwikkeling (2,5 mB)
(SLO)
Thijs, A., Langberg, M., & Berlet, I. (2009)
Leren omgaan met culturele diversiteit: aandachtspunten voor een kansrijke aanpak
Enschede: SLO
Tuin, D. en Thijs, A. (2015)
Verkenning van competenties voor leerkrachten Engels in het basisonderwijs (3,6 mB)
Stichting Leerplanontwikkeling (SLO)
Unsworth, S., Bot, K., de, Persson, L. en Prins, T. (2012) (op aanvraag beschikbaar via po@nuffic.nl)
Eindverslag Foreign Languages in Primary school Project (FLiPP)
Universiteit Utrecht en Rijksuniversiteit Groningen
van Beuningen, C. G., Rutgers, D., & de Graaff, R. (2021)
CLIL in het basisonderwijs: Versterking van zaakvakdidactiek door focus op taal: Inhoudelijke eindrapportage Kortlopend Praktijkonderzoek NRO
van den Broek, E., de Graaff, H. C. J., Unsworth, S., & van der Zee, V. (2014)
Voorstudie pilot tweetalig primair onderwijs
van Werven, I. M., Coelen, R. J., Jansen, E. P., & Hofman, W. H. A. (2021)
Global teaching competencies in primary education.
Compare: A Journal of Comparative and International Education, 1-18.
Wilschut, M. (2020)
Spellingstrategieën in het Engels als vreemde taal. Een onderzoek onder leerlingen van groep 5 tpo
(Master's thesis Universiteit Utrecht).