Volop inspiratie tijdens po/vo-congres in Bunnik

“De grote reis naar buiten moet ook een reis naar binnen zijn.” Met die woorden opende schrijver Marjolijn van Heemstra de conferentie ‘Samen duurzaam internationaliseren’ op vrijdag 23 september in Bunnik.
Congres

De bijeenkomst van Nuffic trok 500 leerkrachten en schoolleiders uit zowel het primair- als het voortgezet onderwijs. De dag bestond uit een plenair gedeelte, een uitgebreide informatiemarkt, partnerpresentaties en talloze workshops. Daarbij stonden duurzaam internationaliseren, inclusiviteit en de Sustainable Development Goals (SDG’s) centraal.

Schrijver Marjolijn van Heemstra trapte het plenaire gedeelte af met haar keynote waarin ze een vergelijk trok tussen ruimtereizen en internationalisering (foto). Daarmee putte ze uit eigen ervaring: ze werkte met de European Space Agency aan het voorbereiden van een reis naar Mars. Ze leerde ‘hoe je op reis gaat, het grenzeloze in’ en je ‘altijd je eigen context’ meeneemt.

Marjolijn van Heemstra

Antwoord op ‘het kleine denken’

En net als dat Mars voor de mensheid al decennia buiten bereik blijft, blijken ook bij internationalisering einddoelen niet altijd haalbaar. Van Heemstra daagde de aanwezigen uit verder te kijken. “Mars blijft een droom die nooit werkelijkheid wordt. Dat biedt ook troost. Omdat we in het nastreven van die droom altijd blijven leren.”

“Internationalisering”, vervolgt ze, “is geen droom, maar een beweging. Geen zijn maar een worden. Blijf zoeken naar het ‘inter’ – tussen mensen, landen, talen en culturen. Blijf met leerlingen zoeken en vragen. Stel eigen zekerheden op de proef. Dát is het antwoord op het kleine denken dat ons afsluit van anderen. De grote reis naar buiten moet vooral ook een reis naar binnen zijn.”

De aanwezige docenten vervolgden hun eigen reis door twee workshops naar keuze bij te wonen. Maar niet voordat de Eerste Nederlandse Montessori School op het podium de Ster in Wereldburgerschap in ontvangst had genomen (foto). De school in Den Haag won de prijs met een project over hoe mensen kunnen bijdragen aan de SDG’s zónder daarvoor te reizen. De Noordwijkse School eindigde op de tweede plaats met ‘Pickachu meets Nijntje’.

Winnaars Ster in Wereldburgerschap

Mervyn Smeets en Erik Schneiders van Global Exploration gaven ’s middags workshops over ‘Wereldburgerschap op school: concreet aan de slag’. Dit deden ze aan de hand van concrete en laagdrempelige programma’s en projecten waar scholen in het voortgezet onderwijs direct mee van start kunnen.

Wereldburgerschap gaat niet vanzelf

En dat dit overal nodig is, blijktwel uit de interacties met de aanwezige docenten. Of scholen nu op een eiland als Goeree-Overflakkee staan of in hartje Rotterdam, volgens docenten trekken leerlingen zich het liefst terug in de eigen bubbel. “Wereldburgerschap gaat niet vanzelf”, klinkt het. Ook Erik bevestigt dit: “Als ik voor een klas sta, merk ik niet of ik op het platteland of in een grote stad ben.”

Erik laat zijn gehoor kennis maken met Gapminder, een Zweeds online initiatief dat mensen confronteert met hun eigen kennisgebrek en vooroordelen. De boodschap: of het nu gaat om armoedebestrijding, emancipatie, klimaatverandering of onderwijs; we zijn geneigd de situatie in de wereld veel slechter in te schatten dan de werkelijkheid.

Met quizzen en animaties laten Gapminder en Dollar Street leerlingen kennismaken met de échte wereld daarbuiten. Docenten kunnen daarbij de SDG’s gebruiken als kapstok voor internationalisering.

Of scholen nu op een eiland staan of in hartje stad, leerlingen trekken zich het liefst terug in de eigen bubbel

Interactief Engels

Ook voor docenten uit het primair onderwijs was er genoeg keuze. Zoals de workshop ‘Interactive Clasroom Activities in English: Get them talking’ Kathleen Moore (Even Mo(o)re English). Kathleen verzorgde een sessie waarin docenten zelf oefenden met interactieve Engelse opdrachten.

Engels, doceert Kathleen, is geen vak als andere vakken; Engels is een taal. Die moet je niet kennen, maar kunnen gebruiken. Het is dan ook cruciaal dat leerlingen interactief aan de slag gaan, indachtig de wijsheid: ‘Tell me and I forget. Teach me and I remember. Involve me and I learn.’

Rock, paper, scissors

Kathleen laat zien hoe je met eenvoudige oefeningen leerlingen aan het praten krijgt. Bijvoorbeeld door een bal de klas rond te laten gaan. Elke leerling stelt bij het overhandigen van de bal een vraag. Nadat de andere leerling antwoord heeft gegeven, geeft die de bal weer door met een andere vraag.

Bij een andere oefening moet een kind een afbeelding raden die de rest van de klas heeft gezien. De andere leerlingen geven in het Engels hints: ‘It’s an animal. It’s white. It has four legs.’

Ook leerzaam: ‘rock, paper, scissors’ tussen leerlingen onderling. Het kind dat ‘verliest’, moet ik het Engels een lichaamsdeel aanwijzen (onderbouw) of iets vertellen over een familielid (bovenbouw).

Informatiemarkt

De deelnemers verlaten de conferentie vol inspiratie en nieuwe ideeën, zo blijkt ook uit de reacties op social media. “Een interessante en inspirerende dag”, viel er te lezen. “Zeer de moeite waard.” Een andere aanwezige zegt te hopen dat alle aanwezigen erin slagen hun achterban te inspireren om te internationaliseren, ‘zodat alle leerlingen wereldburgers kunnen worden’.

Sponsoren en partners: bedankt!

De sponsoren van de po/vo conferentie ‘Samen duurzaam internationaliseren waren’: Bricks, Simulise en Phileas Fogg Theatre Company. Zes partnerpresentaties werden verzorgd door: Simulise, Bricks, Phileas Fogg, ETS Travel/Global Education, My Name is Tom en de British Council.

Infomarkt