Soepeler van school naar werk

Voorloper

Het gaat goed met het mbo. Kansen op de arbeidsmarkt nemen toe en de vraag naar bekwame vakmensen blijft groeien. Maar er ligt ook nog een flinke uitdaging; de overgang van opleiding naar arbeidsmarkt is groot. Te groot, als we bedrijven mogen geloven.

Leo van de Polder reist voor zijn werk als Global Development Director van Shop Association de wereld over om de nieuwste kennis te vergaren voor én te delen met retailers. “We proberen een voorloper te zijn in dat retail-landschap. Hoewel alle relevante ontwikkelingen voor retailers 24/7 online te volgen zijn, merk je dat er toch een behoefte is aan objectieve informatievoorziening over wat er nu echt gebeurt in de retailbusiness.”

Die proactieve houding, iets willen ontdekken voordat de massa het weet, is iets wat hij graag terugziet bij starters op de arbeidsmarkt. “Als je nieuwsgierig bent naar het bedrijfsleven en over grenzen kijkt, kun je ontzettend veel leren. We moeten leren initiëren in plaats van volgen. Daar hebben bedrijven over de hele wereld baat bij.”

Internationaal bekwaam

De arbeidsmarkt vraagt om internationaal bekwame medewerkers. “Hema opent een winkel in Frankrijk, Rituals heeft winkels in China en UNIQLO uit Japan opent een winkel in Amsterdam. Retailers zijn ontzettend internationaal georiënteerd en dat vraagt nieuwe en andere skills van vakmensen”.

Maar wanneer ben je als student of starter nu eigenlijk internationaal competent? Dat begint al heel eenvoudig bij het spreken van een vreemde taal. In Leo’s vakgebied is Engels spreken een onmisbare kwaliteit. “Tweetalig onderwijs werkt in dat opzicht heel stimulerend. Maar in ieder geval moet je de Engelse functienamen en vakterminologie kennen.”

Soft skills zoals openheid, communiceren en samenwerken zijn voor studenten minstens zo belangrijk benadrukt Leo. “Als je aan de slag gaat in een onderneming moet je je kunnen inleven, je leren aanpassen. Je moet snel de taal van een bedrijf leren kennen.”. Ook customer culture is een onderwerp dat aandacht verdient. “De Nederlandse directheid wordt niet gewaardeerd in België en China bijvoorbeeld. En een H&M en IKEA zitten over de hele wereld, maar overal is een local touch, met eigen culturele kenmerken. Dat moet je leren.”

“Hema opent een winkel in Frankrijk, Rituals heeft winkels in China en UNIQLO uit Japan opent een winkel in Amsterdam.”

Razendsnelle ontwikkelingen

Leo ziet ook graag dat studenten een beter beeld krijgen bij het bedrijfsleven. “Ze worden gedropt vanuit de opleiding met een bak bagage, en vervolgens zitten ze in één keer in een commercieel bedrijf. Dat is wel even wat anders.” Hij vindt het overigens niet raar dat er sprake is van een gat tussen opleidingen en arbeidsmarkt. “Beroepen ontwikkelen zich inhoudelijk zo vreselijk snel. Als overheid en school kun je je daar bijna niet op instellen. Voordat je een programma hebt ontwikkeld, is het alweer achterhaald.”

Leo legt de bal dan ook niet alleen bij de overheid en onderwijsinstellingen, ook bedrijven moeten zich inspannen om de kennis onder jongeren op peil te houden. “Veel retailers hebben hun eigen academie, om op deze manier gekwalificeerde mensen in hun bedrijf op te leiden. Prachtig, maar ook een bevestiging dat het gat tussen opleiding en arbeidsmarkt nog te groot is”. Ook de inspanningen van de studenten zelf vindt hij onmisbaar: “Zorg dat je je breed oriënteert en kijk binnen bij bedrijven. Loop een dag of week mee, puur om te ontdekken hoe processen werken en om gevoel te krijgen bij verschillende bedrijfsculturen."

Excelleren

Het Nederlandse mbo scoort goed in vergelijking met andere landen. Initiatieven als Worldskills mbo versterken de internationale status van ‘onze’ mbo’ers en het aantal internationale activiteiten op opleidingen groeit. Hoopvolle ontwikkelingen, maar als ambitieuze internationale expert ziet Leo meer kansen: “Als wij internationaal willen blijven excelleren met onze kennis, dan moeten we meer open staan voor de kennis uit de wereldwijde markt”.

Hij benadrukt de hoeveelheid beurzen en events van internationale en nationale bedrijven. “We hoeven het wiel echt niet opnieuw uit te vinden, er is al veel kennis aanwezig in de markt, maar we moeten het wel ophalen”.

Ook het Nederlandse hokjes-denken mag wel wat minder vindt Leo: “Laat studenten kennis maken met een breed scala aan disciplines voordat ze zich specialiseren. Als iemand een sticker zit te ontwerpen die op jouw winkelraam komt, dan moet hij ook weten hoe dit overkomt in de etalage, terwijl hij geen etaleur hoeft te zijn. Multidisciplinair werken en denken mag veel meer aan de orde komen. Het werkt ook inspirerend, je krijgt een bredere context en ziet het grotere verhaal”.

Creativiteit en nieuwsgierigheid

Als je over grenzen kijkt, gaat er een wereld voor je open in de arbeidsmarkt. Creativiteit is het sleutelwoord, volgens Leo, en nieuwsgierigheid. “De behoefte van mensen verandert niet, de manier waarop ze informatie tot zich nemen wel. Dat vraagt om creatieve krachten en internationale nieuwsgierigheid”.

Leo streeft ernaar dat de overheid, scholen en studenten zelf nog veel beter om zich heen kijken. Niet alleen in ons mooie maar kleine kikkerlandje, maar juist ook over de grenzen. En daarvoor hoef je niet altijd naar het buitenland af te reizen. “Blader bijvoorbeeld ook eens door een internationaal vaktijdschrift. Het lijken kleine dingen, maar die open en nieuwsgierige blik kan echt het verschil maken.”